Sądy potrzebują wsparcia by lepiej chronić sygnalistów

Resort sprawiedliwości chce, aby za wprowadzeniem nowych regulacji, które będą chronić osoby zgłaszające naruszenia prawa, szło wsparcie kadrowe sądów. MS spodziewa się napływu tysięcy nowych spraw do sądów.

Publikacja: 14.02.2024 15:44

Sądy potrzebują wsparcia by lepiej chronić sygnalistów

Foto: Adobe Stock

Tak wynika z opinii Ministerstwa Sprawiedliwości do projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Ma on na celu dostosowanie krajowych regulacji do dyrektywy 2019/1937 z 23 października 2019 r., która zobowiązała państwa członkowskie do wdrożenia przepisów chroniących sygnalistów. Polska powinna to zrobić do 17 grudnia 2021 r. Do tej pory tak się jednak nie stało. Chociaż uczciwie należy przyznać, że próby były podejmowane przez poprzedni rząd. Niestety bezskutecznie. Czasu nie ma jednak zbyt wiele, bowiem kary pieniężne za brak terminowej implementacji dyrektywy są już naliczane, a wyrok TSUE w sprawie przeciwko Polsce może zapaść jeszcze w pierwszym kwartale tego roku.

Wydaje się, że koalicja rządząca ma tego świadomość bo projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa został skierowany do uzgodnień nieco ponad miesiąc po zaprzysiężeniu nowego rządu.

Wyłącza on możliwość narażenia na jakikolwiek uszczerbek lub możliwość postawienia zarzutu osobom dokonującym zgłoszenia lub ujawnienia publicznego na zasadach określonych w tym akcie. Natomiast gdyby jednak doszło do działań odwetowych, zgłaszający będzie miał prawo dochodzenia odszkodowania z tego tytułu.

Teraz do resortu rodziny napływają opinie do tej propozycji.  

Obciążenie sądów

W swojej analizie Ministerstwo Sprawiedliwości wskazuje, że procedowany projekt – niezależnie od celów, które realizuje — zawiera przepisy skutkujące możliwością zwiększenia wpływu spraw do sądów (karnych i pracy). W szczególności, że potencjalna liczba osób, które mogą zasygnalizować naruszenie oscyluje w granicach 17,3 mln, a samych zgłoszeń może wpływać rocznie od 1,5 tys. do nawet kilku tysięcy. W związku z tak dużą skalą projektodawcy założyli, że Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (które będzie przyjmowało zgłoszenia zewnętrzne) otrzyma pomoc w postaci co najmniej 20 etatów. Resort sprawiedliwości chce, aby wsparcie kadrowe dostały także sądy.

Odpowiedzialność sygnalisty za słowo

Z kolei z opinii Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wynika potrzeba zmian w zakresie wydawania zaświadczeń o statusie sygnalisty. KPRM chce, aby organ (na wniosek sygnalisty) potwierdzał, iż zgłaszający podlega ochronie, ale po uprawdopodobnieniu zaistnienia naruszenia prawa oraz złożeniu przez niego oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania.  W przeciwnym razie może dochodzić do nadmiarowego występowania o wydanie zaświadczeń przez osoby podające informacje, które nie mają żadnego potwierdzenia w faktach.

Z kolei Ministerstwo Obrony Narodowej postuluje wyłączenie z zakresu przedmiotowego ustawy umów offsetowych oraz innych działań podejmowanych w celu ochrony podstawowych lub istotnych interesów bezpieczeństwa państwa.

Etap legislacyjny: Projekt po uzgodnieniach

Ochrona zdrowia
Aborcja w dziewiątym miesiącu ciąży. Izabela Leszczyna komentuje dla "Rz"
Ubezpieczenia i odszkodowania
Ten ubezpieczyciel dostał zakaz sprzedaży polis OC. Co to oznacza dla klientów?
Praca, Emerytury i renty
Zmiany w płacy minimalnej. Wiemy, co wejdzie w skład wynagrodzenia pracowników
Matura i egzamin ósmoklasisty
Szef CKE: W tym roku egzamin ósmoklasisty i matura będą łatwiejsze
Sądy i trybunały
Sąd: prokuratura ma przeprowadzić śledztwo ws. Małgorzaty Manowskiej