Najwyższy Trybunał Administracyjny (NTA), którego stulecie obchodzimy w tym roku to instytucja przedwojenna. Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) to jego następca, ale to instytucja nowa. Czy ta historyczna instytucja jest ważna dla obecnej?
PROF. JACEK CHLEBNY: Przypomnienie współczesnym Polakom historii NTA jest ważne ze względu na rolę Trybunału, jaką odegrał w okresie międzywojennym, ale też i jego znaczenie dla powstania samego NSA. Powstanie Trybunału, scalającego orzecznictwo sądowe Odrodzonej Rzeczypospolitej w sprawach administracyjnych, stanowiło ważny fundament budowy Państwa Polskiego. Państwa, które powstało po ponad stuletniej niewoli z ziem znajdujących się pod trzema zaborami o różnych systemach prawnych. Sądownictwo administracyjne, zgodnie z Konstytucją Marcową, powołano do „orzekania o legalności aktów administracyjnych”. Przyznanie NTA kompetencji do kontroli legalności działania administracji publicznej wiąże ten sąd z pojęciem współczesnego państwa prawnego. Pomimo, że działalność NTA została dość szybko przerwana wybuchem II Wojny Światowej, to dorobek orzeczniczy, ale również naukowy ówczesnych sędziów NTA jest wykorzystywany również we współczesnym orzecznictwie sądów administracyjnych.
