Reklama
Rozwiń

Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Czy odmowa zwolnienia przesuwa termin opłaty?

Sąd Najwyższy ma rozstrzygnąć, czy sąd może wymagać od strony starającej się o zwolnienie z kosztów, by uiściła opłatę przed doręczeniem jej odpisu postanowienia o odmowie ulgi z uzasadnieniem.

Publikacja: 25.11.2024 06:42

Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Czy odmowa zwolnienia przesuwa termin opłaty?

Foto: Adobe Stock

To praktyczne i ważne pytanie prawne, gdyż brak opłaty w terminie pozbawia stronę prawa do rozpatrzenia np. apelacji. Skierował je do SN gdański sąd okręgowy.

Kwestia ta wynikła w sprawie o podział majątku wspólnego w której sąd okręgowy odrzucił apelację wnioskodawczyni od niekorzystnego dla niej postanowienia sądu rejonowego, gdyż wcześniej oddalił jej wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych w zakresie brakującej opłaty od apelacji (w wysokości 900 zł).

Koszty sądowe w sprawach cywilnych

SO wskazał, że zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wnioskodawczyni reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika była zobowiązana do uiszczenia brakującej części opłaty od apelacji w terminie tygodniowym od dnia doręczenia jej pełnomocnikowi postanowienia z 11 stycznia 2024 r. o odmowie zwolnienie jej z tej opłaty. Powinna więc zapłacić do 25 stycznia 2024 r., ale termin ten nie został dotrzymany, gdyż opłata została uiszczona 8 lutego 2024 r.

Zdaniem SO dla oceny terminowości uiszczenia opłaty nie ma znaczenia okoliczność, że 22 stycznia 2024 r. pełnomocnik wnioskodawczyni złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z 11 stycznia 2024 r. i jego doręczenia. Według sądu złożenie takiego wniosku nie przedłuża terminu do dokonania opłaty od apelacji. A fakt uiszczenia tej opłaty przez stronę, która ubiegała się o zwolnienie, jak to ostatecznie miało miejsce w omawianej sprawie, świadczy, że strona musiała zdawać sobie sprawę z takiego obowiązku (co jest też związane z sytuacją osobistą, rodzinną i majątkową oraz osiąganymi dochodami występującego o zwolnienie od kosztów).

Czytaj więcej

Niższe koszty sądowe czekają na podpis prezydenta. Nie wszyscy będą zadowoleni

Negatywne konsekwencje związane z możliwością upływu terminu do opłacenia pisma procesowego

W trakcie rozpatrywania zażalenia wnioskodawczyni szerszy skład SO (w ramach tzw. zażalenia poziomego) powziął jednak wątpliwości, które zawarł w pytaniu prawnym do SN: czy wskazany w art. 112 ust. 3 zd. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych tygodniowy termin do opłacenia pisma, w przypadku gdy strona wniosła o sporządzenie uzasadnienia postanowienia w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych wydanego przez sąd drugiej instancji w stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2023 r., lecz nie wywiodła zażalenia, biegnie od dnia doręczenie jej tego postanowienia, czy też od dnia jego uprawomocnienia się? Dodajmy, że doręczenie naturalnie następuje później.

W uzasadnieniu pytania trójka sędziów SO (Dorota Budzisz, Adrianna Gołuńska-Łupina i Krzysztof Koczyk) wskazała, że strona zabiegająca o zwolnienie z kosztów, aby nie narazić się na negatywne konsekwencje związane z możliwością upływu terminu do opłacenia pisma procesowego, musiałaby uiścić opłatę przed doręczeniem jej odpisu postanowienia z uzasadnieniem, a więc przed zapoznaniem się z motywami rozstrzygnięcia sądu odmawiającego. A to budzi wątpliwości aksjologiczne.

Sygnatura akt: III CZP 47/24

Czytaj więcej

Zwolnienie z kosztów sądowych: z jakich powodów można je uzyskać
Nieruchomości
Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok dla tysięcy właścicieli gruntów ze słupami
Podatki
Podział mieszkania ze spadku. Czy można uniknąć podatku?
Prawo karne
„Matka Boska Kermitowska” obraża uczucia religijne? Jest wyrok sądu
Prawo w Polsce
Ile zapłacimy za abonament RTV w 2025? Oto stawki od 1 stycznia i lista zwolnionych z opłaty
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego
Podatki
Ulga podatkowa dla pracujących seniorów. Czym jest i kto może z niej skorzystać?
Materiał Promocyjny
„Nowy finansowy ja” w nowym roku