Szpital może zapłacić matce zadośćuczynienie za odmowę znieczulenia przy porodzie

Z danych NFZ-u wynika, że liczba rodzących, które w ubiegłym roku skorzystały ze znieczulenie zewnątrzoponowego, czyli tego podawanego przy porodzie naturalnym, sięgnęła 23 proc. Biorąc pod uwagę standardy europejskie (40 proc.) – to niewiele. Ale porównując z polskimi danymi z roku 2023 r., kiedy liczba ta wynosiła jedynie kilkanaście procent – wywołując dyskusję na temat „zwyczajów” na polskich porodówkach – to pozytywny sygnał.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Pacjentka wybierze szpital, w którym dostanie znieczulenie przy porodzie

Placówki będą miały obowiązek informowania o dostępnych formach zmniejszenia bólu porodowego. Zostaną także zobligowane do zapewnienia konsultacji z anestezjologiem.

Informacje te podczas wtorkowego spotkania z mediami przedstawiła Fundacja Rodzić po Ludzku, która zainicjowała nową kampanię społeczną „Usłysz głos bólu”.

– Widzimy, że zmiana jest widoczna, ale w Polsce wciąż są regiony, w których dostępność znieczulenia jest znikoma. Z najnowszych danych NFZ-u wynika, że mamy cztery województwa, gdzie jest ona na poziomie poniżej 10 proc.: kujawsko-pomorskie, lubelskie, lubuskie i wielkopolskie – podkreśliła prezeska organizacji Joanna Pietrusiewicz.

Rzecznik praw pacjenta: kilkanaście postępowań wobec szpitali, które nie łagodzą bólu

Zwróciła również uwagę na zjawisko medykalizacji porodów, m.in. kilkudziesięciu procentom kobiet, jak wynika z ich relacji, podaje się kroplówkę z oksytocyną. Połowa porodów odbywa się zaś przez cesarskie cięcie.

Prezeska podkreśliła jednak, że celem kampanii nie jest „namawianie” do przyjmowania znieczulenia zewnątrzoponowego (które również jest procedurą medyczną), tylko uświadamianie kobiet w kwestii ich praw, a także pomoc „po fakcie” tym, którym tych praw odmówiono.

Postulaty fundacji popiera rzecznik praw pacjenta Bartłomiej Chmielowiec.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Kobiety w Polsce muszą rodzić w bólu, choć NFZ płaci za znieczulenie

Znieczulenie zewnątrzoponowe jest najskuteczniejszą formą łagodzenia bólu podczas porodu siłami natury, na dodatek refundowaną przez NFZ, a mimo to w 2022 r. zastosowano je w zaledwie 14 proc. porodów w Polsce. W ponad połowie porodówek w kraju nie wykonano ani jednego takiego znieczulenia. RPO pisze w tej sprawie do Ministra Zdrowia.

– Polskie państwo w konstytucji wprost zapewnia m.in. kobietom ciężarnym – a także dzieciom, osobom starszym i osobom z niepełnosprawnością – szczególną opiekę w trakcie ciąży – przypomniał.

I poinformował, że prowadzi kilkanaście postępowań wobec placówek, w których nie stosuje się jakichkolwiek metod łagodzenia bólu, również tych polegających na podawaniu leków (choć zaznaczył, że te „upomniane” zmieniają swoje standardy). Takie działanie jest bowiem sprzeczne z przepisami ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta. Pozytywnie też ocenił politykę Ministerstwa Zdrowia, które finalizuje prace nad projektem nowelizacji standardów opieki okołoporodowej.

Przepisy dają szpitalom wolną rękę, a kobietom nie dają pewności 

Bo standardy w polskich szpitalach są – a raczej być powinny. Jak wyjaśniła mec. Dorota Karkowska, prezeska Fundacji Ius Medicinae, dziś każdy szpital zobowiązany jest do wprowadzenia wewnętrznej procedury postępowania przeciwbólowego. Jednocześnie musi zorganizować oddział opieki anestezjologicznej i intensywnej terapii (a mniejszy – stanowisko intensywnej terapii).

Na to jednak nakładają się przepisy rozporządzania ws. opieki okołoporodowej, które niejako pozwalają szpitalowi zaproponować farmakologiczne i niefarmakologiczne formy leczenia bólu. A zatem to on – jak wyjaśniła mecenas – niejako decyduje, jakie metody zagwarantuje rodzącym.

Czytaj więcej

Ochrona zdrowia

Polki wciąż rodzą dzieci w nikomu niepotrzebnym bólu

Bez zmian systemowych życzenie porodu ze znieczuleniem, to jak gra w rosyjską ruletkę.

– W związku z „zawirowaniami” w przepisach, to nie kobieta ma prawo powiedzieć, w jaki sposób chciałaby skorzystać ze świadczenia, tylko szpital informuje, co jest, a co nie jest dostępne – wyjaśniła mec. Karkowska.

Szpital, który odmawia znieczulenia do porodu, naraża się na proces 

Podkreśliła, że z prawnego punktu widzenia ból traktowany jest jako objaw, a ten należy eliminować zgodnie z aktualną wiedzę medyczną.

– Są orzeczenia sądowe, które pokazują, że szpitale – chcąc „przyciągnąć” kobietę do porodu, z czym jest teraz kłopot – mówią, że znieczulenie zewnątrzoponowe jest dostępne, po czym okazuje się, że to „chwyt marketingowy” – argumentowała mecenas.

Zapewniła, że rodzących nie powinny interesować „względy organizacyjne”, zaś w świetle prawa placówki nie mogą same wybierać, jakie formy eliminowania bólu je „interesują”. To bowiem wypacza przepisy rozporządzenia, którego celem miało być poprawienie jakości opieki okołoporodowej, a nie odwrotnie.