Marcin Wiącek: minister finansów powinien wydać dokument, który oceni sąd

– Jeżeli minister finansów nie zamierza wypłacać PiS subwencji zgodnie z uchwałą PKW, to powinien wydać decyzję, dokument, który potem mógłby być przedmiotem kontroli sądu, np. administracyjnego - powiedział w TVN24 rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek.

Publikacja: 02.01.2025 08:15

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek

Foto: PAP/Albert Zawada

dgk

Rzecznik praw obywatelskich komentował patową sytuację, do jakiej doszło po uchwale Państwowej Komisji Wyborczej, która 30 grudnia, wykonując postanowienie Sądu Najwyższego, przyjęła sprawozdanie finansowe komitetu PiS z wyborów parlamentarnych 2023 roku i otworzyła drogę do wypłaty pełnej dotacji z budżetu państwa dla tej partii. Za uchwałą głosowało czterech z dziewięciu członków PKW, trzech było przeciw, a dwóch wstrzymało się od głosu. Jeden z członków PKW, który wstrzymał się od głosu, prof. Ryszard Balicki, tłumaczył potem, że skuteczność tej uchwały PKW zależy od tego, czy Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN zostanie uznana za sąd w rozumieniu konstytucji RP i Kodeksu wyborczego. W takiej sytuacji to na ministrze finansów ciąży obecnie rozstrzygnięcie, czy wypłacić pieniądze dla PiS.

Czytaj więcej

Co dalej z pieniędzmi dla PiS? Minister finansów w prawnym potrzasku

Marcin Wiącek: PKW decydowała w ogromnym kryzysie władzy sądowniczej

Rzecznik praw obywatelskich zwrócił uwagę, że PKW podejmowała decyzję w okolicznościach „ogromnego kryzysu władzy sądowniczej”. – I PKW stanęła przed pewnym konfliktem wartości, który musiała rozstrzygnąć. Bo ma z jednej strony ustawę, która mówi jednoznacznie, co powinna zrobić w takim przypadku. Z drugiej strony mamy całą sekwencję orzeczeń trybunałów europejskich odnoszących się do sędziów powołanych od 2018 roku– mówił RPO.

Jak mówił Wiącek, podziela stanowisko, że PKW jako organ administracji, nie ma kompetencji do weryfikowania, czy Izba Kontroli Nadzwyczajnej jest, czy nie jest sądem. - Takie jest orzecznictwo trybunałów europejskich, sędziowie SN powołani od 2018 r. nie tworzą sądu ustanowionego na mocy ustawy. Tylko pamiętajmy, że te wyroki europejskich trybunałów nie wywołały skutku takiego, że to przestał być organ państwa, czy że sędziowie przestali wydawać dokumenty, które możemy ocenić jako wyroki sądowe. To jest kwestia skutków orzeczeń oceniona także w opinii Komisji Weneckiej – podkreślił Wiącek.

Jak zaznaczył rzecznik, w demokratycznym państwie prawa zasady finansowania partii politycznych określa ustawa. I ustawa mówi, w jakim przypadku subwencja partii politycznej przysługuje, w jakim nie przysługuje. PKW podjęła uchwałę o przyjęciu sprawozdania i z punktu widzenia prawnego, dla prawnika ta sytuacja jest wyjaśniona w przepisach ustawy – stwierdził Marcin Wiącek w „Rozmowie Piaseckiego” w TVN24.

Jego zdaniem, mimo wszystkich dylematów co do treści uchwały ws. sprawozdania PiS, intencja PKW jest jasna. - Ta uchwała mówi o tym, że PKW przyjmuje sprawozdanie. Co więcej, w tym samym dniu PKW wystąpiła do ministra finansów z pismem wskazującym na potrzebę odblokowania dotacji. Więc świadczy to o tym, że intencją PKW było przyjęcie tego sprawozdania i wywołanie skutków prawnych, jakie Kodeks wyborczy wiąże z przyjęciem sprawozdania partii politycznej – uważa RPO.

Czytaj więcej

Zbigniew Kmieciak: Uchwała PKW to przykład wyjątkowej nieudolności

RPO: Minister powinien wydać dokument ws. dotacji dla PiS

Jego zdaniem, minister finansów powinien wypłacić pieniądze z dotacji dla PiS. - Jeżeli minister finansów zamierza zrobić inaczej, to powinien wydać rozstrzygnięcie, decyzję, dokument, który potem mógłby być przedmiotem kontroli sądu - wskazał Marcin Wiącek. Jego zdaniem, decyzja ministra mogłaby być zaskarżona do sądu administracyjnego.

- Uważam, że niedopuszczalne jest w demokratycznym państwie to, aby decyzja o finansowaniu partii politycznej była decyzją ministra, polityka. Na tym opiera się system finansowania, że pieniądze dla partii politycznej powinny być przyznawane na podstawie ustawy z udziałem niezależnych organów – wyjaśnił RPO.

Jak zaznaczył Wiącek, rolą ministra finansów jest wykonanie decyzji PKW. - Musimy odróżnić organ, który decyduje, od organu, który wykonuje, a sam nie posiada pola do podejmowania decyzji – wskazał. -

Czytaj więcej

Członek PKW: na miejscu ministra finansów nie wypłaciłbym PiS pieniędzy

RPO: Małgorzata Manowska mogłaby przesunąć „starych” sędziów do Izby Kontroli

Marcin Wiącek odniósł się również do informacji podanej przez członka PKW Ryszarda Balickiego, że Komisja chce spotkać się z I prezes SN w celu przedyskutowania z nią propozycji PKW, by do składu Izby Kontroli Nadzwyczajnej włączyć  tzw. starych sędziów SN, których orzeczenia ws. wyborczych nie byłyby kwestionowane. RPO powiedział, że faktycznie I prezes Sądu Najwyższego „ma kompetencje do tego, aby przesunąć sędziów Sądu Najwyższego z jednej izby do drugiej”.

- Ta koncepcja, jeżeli zostałaby wykonana, mogłaby doprowadzić do tego, że orzeczenia w sprawach wyborczych zapadałyby w składach niebudzących wątpliwości. Jest to możliwe do wykonania w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy ustawy Sądu Najwyższym - mówił Wiącek.

Rzecznik praw obywatelskich komentował patową sytuację, do jakiej doszło po uchwale Państwowej Komisji Wyborczej, która 30 grudnia, wykonując postanowienie Sądu Najwyższego, przyjęła sprawozdanie finansowe komitetu PiS z wyborów parlamentarnych 2023 roku i otworzyła drogę do wypłaty pełnej dotacji z budżetu państwa dla tej partii. Za uchwałą głosowało czterech z dziewięciu członków PKW, trzech było przeciw, a dwóch wstrzymało się od głosu. Jeden z członków PKW, który wstrzymał się od głosu, prof. Ryszard Balicki, tłumaczył potem, że skuteczność tej uchwały PKW zależy od tego, czy Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN zostanie uznana za sąd w rozumieniu konstytucji RP i Kodeksu wyborczego. W takiej sytuacji to na ministrze finansów ciąży obecnie rozstrzygnięcie, czy wypłacić pieniądze dla PiS.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
Prawo w Polsce
Co dalej z pieniędzmi dla PiS? Minister finansów w prawnym potrzasku
Materiał Promocyjny
Jak przez ćwierć wieku zmieniał się rynek leasingu
Zawody prawnicze
E-Doręczenia. Od 1 stycznia nowy obowiązek dla adwokatów, radców i doradców
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 zaczną się później niż ostatnio. Terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Sam wniosek o rentę wdowią nie wystarczy. Bez tego jej nie otrzymasz
Materiał Promocyjny
5G – przepis na rozwój twojej firmy i miejscowości
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat 800 plus w styczniu 2025. Zmiany w harmonogramie
Materiał Promocyjny
Nowości dla przedsiębiorców w aplikacji PeoPay