Co się zmieni w zbiorowym prawie pracy
Zasadniczą zmianą będzie przeniesienie uregulowań dotyczących układów zbiorowych pracy z Działu XI kodeksu pracy do nowej ustawy. Pomimo takiego wyodrębnienia przepisów, do układów zbiorowych w dalszym ciągu będzie odnosił się art. 9 § 2 kodeksu pracy, z którego wynika, że postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych. W projekcie wprost wskazano, że te mniej korzystne postanowienia będą nieważne.
Zakładowy lub ponadzakładowy układ zbiorowy pracy będzie można zawrzeć w celu określenia spraw nieuregulowanych w przepisach prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący. Projektodawca przewidział otwarty katalog spraw regulowanych w układzie zbiorowym pracy. Zakres przedmiotowy układów zbiorowych będzie mógł obejmować sprawy dotyczące m.in. wymiaru i norm czasu pracy, systemów i rozkładów czasu pracy, pracy w godzinach nadliczbowych, wymiaru urlopu wypoczynkowego, warunków wynagradzania, organizacji pracy.
Projekt przewiduje także zmiany w ewidencjonowaniu układów zbiorowych. Zlikwidowany ma zostać obowiązek zarejestrowania układu w rejestrze prowadzonym przez ministra właściwego do spraw pracy – dla układu ponadzakładowego lub właściwego okręgowego inspektora pracy – dla układu zakładowego i związaną z tym konieczność przesyłania treści układu i prowadzenia korespondencji z organami w formie pisemnej. Zgodnie z projektem układy zbiorowe mają być zgłaszane do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy w formie elektronicznej. Układ zbiorowy pracy będzie wchodził w życie w terminie w nim określonym, nie wcześniej jednak niż z dniem prawidłowo dokonanego zgłoszenia do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy.
W świetle planowanych zmian układy zbiorowe pracy mają obowiązywać przez czas określony – 5 lat w przypadku zakładowych układów zbiorowych pracy oraz 10 lat w przypadku ponadzakładowych układów zbiorowych pracy. Strony układu zbiorowego pracy będą mogły przedłużyć jego obowiązywanie odpowiednio o 5 lat dla – zakładowego układu zbiorowego pracy albo 10 lat – dla ponadzakładowego układu zbiorowego pracy. W ocenie projektodawcy wprowadzenie określonego czasu obowiązywania układów może doprowadzić do zwiększenia dynamiki rokowań.
Nowością w zakresie zbiorowego prawa pracy ma być obowiązek nałożony na pracodawcę zatrudniającego co najmniej 50 osób wykonujących pracę zarobkową, u którego działa co najmniej jedna organizacja związkowa i który nie jest objęty zakładowym układem zbiorowym pracy, podjęcia raz na dwa lata rokowań w celu zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy. Jeżeli pracodawca nie wywiąże się z tego obowiązku będzie podlegał karze grzywny albo ograniczenia wolności.
