Praca doktorska od 20 do 50 zł za stronę. Czy to legalne?

„Profesjonalne konsultacje. Zajmujemy się również analizą badań, wyszukiwaniem i gromadzeniem literatury", „Nasza pomoc polega na merytorycznym wsparciu i pomocy naukowej w dążeniu do uzyskania jednego z najpoważniejszych tytułów naukowych" – faktycznie są to oferty napisania prac doktorskich.

– To opakowanie do pisania doktoratów za pieniądze – mówi Marek Wroński, który od lat zajmuje się tropieniem plagiatów. – Pomocy powinien udzielać promotor. Podstawą uzyskania stopnia doktora jest samodzielność wszystkich badań. Jeżeli ktoś nie spełnia tego podstawowego warunku, nie nadaje się na naukowca – podsumowuje.

Prestiż kosztuje

I nie myli się. Cenę za usługę ustala się indywidualnie dla każdego klienta. Wszystko za pośrednictwem sieci i z zastrzeżeniem, że to wyłącznie pomoc przy pisaniu pracy, a nie jej pisanie. Z sondy „Rz" wynika jednak, że płaci się za stronę 20–50 zł. A zakładając, że praca doktorska ma ok. 200 stron, trzeba się liczyć z wydatkiem od 4 tys. do 10 tys. zł. Czy takie odpłatne konsultacje są zgodne z prawem?

Na bakier z etyką

Zdaniem Marcina Chałupki, prawnika specjalizującego się w prawie szkolnictwa wyższego, nie ma przepisów zabraniających konsultowania prac doktorskich czy habilitacyjnych na zewnątrz.

– Jeżeli jednak taka konsultacja prowadzi do naruszenia prawa, w tym autorskiego, to z art. 29 ust. 2 ustawy o stopniach i tytułach naukowych wynika możliwość wznowienia postępowania o nadanie stopnia – wyjaśnia. – Ten sam skutek można wiązać z naruszeniem dobrych obyczajów w nauce, jeśli owe konsultacje zostaną za takie naruszenie uznane.

Prof. Tadeusz Tomaszewski, prorektor Uniwersytetu Warszawskiego, jest przekonany, że skorzystanie z takiej pomocy jest naruszeniem.

– Jeśli wykorzystuje się badania przeprowadzone przez kogoś innego, to trzeba wskazywać źródło. W przeciwnym razie będzie to przekroczenie dobrych obyczajów w nauce – mówi.

Prof. Jerzy Woźnicki, przewodniczący Fundacji Rektorów Polskich, zauważa, że oferty pomocy tworzą wrażenie zgodności z prawem. – To jednak substytuty – twierdzi. – Gdyby firmy szkoliły, jak samodzielnie przygotować pracę, nie byłoby w tym nic złego – dodaje.

Pojawia się też dodatkowy problem. Ewentualne konsekwencje skorzystania z konsultacji ponosi klient, a nie podmiot zlecenie wykonujący.

– Dlatego trudno prawnie zakwestionować działalność takich portali – mówi profesor Woźnicki.

Dla rynku

Anonimowo uczestnicy studiów doktoranckich mówią, że warto mieć „dr" przed nazwiskiem, bo jest mniej powszechne niż „mgr". Daje też możliwości. Np. prawo o adwokaturze i ustawa o radcach prawnych pozwalają przystąpić do egzaminu zawodowego po uzyskaniu stopnia doktora nauk prawnych. Jest to zatem furtka do zawodów prawniczych.