Po rozwodzie były małżonek uczestnika PPK może mieć prawo do części środków

W przypadku rozwodu, były małżonek uczestnika PPK otrzyma środki przypadające mu w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków. Natomiast w razie śmierci uczestnika PPK, który w chwili śmierci pozostawał w związku małżeńskim, jego małżonek otrzyma połowę środków z rachunku PPK zmarłego w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej.

Publikacja: 15.02.2025 17:42

Po rozwodzie były małżonek uczestnika PPK może mieć prawo do części środków

Foto: Adobe Stock

Jeżeli uczestnik PPK pozostaje w związku małżeńskim i łączy go z małżonkiem wspólność majątkowa, to w przypadku rozwodu albo unieważnienia małżeństwa część środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika może trafić do jego byłego małżonka – chodzi tu o środki przypadające byłemu małżonkowi uczestnika w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków. Środki te są przekazywane byłemu małżonkowi w formie wypłaty transferowej na jego rachunek PPK.

przykład
Wypłata na rachunek PPK byłego małżonka

Po rozwodzie, były małżonek uczestnika PPK ma otrzymać środki z rachunku PPK uczestnika, przypadające temu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego. Były małżonek uczestnika ma rachunek PPK. W takim przypadku nie może on skorzystać z innego sposobu przekazania mu wskazanych wyżej środków niż wypłata transferowa na jego rachunek PPK. Wypłata transferowa na rachunek PPK byłego małżonka zostanie dokonana przez instytucję finansową w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia przez niego wniosku w tej sprawie oraz przedstawienia dowodu, że ma prawo do środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika.

Pracownicze Plany Kapitałowe. Tryb postępowania w razie braku rachunku PPK

Jeżeli były małżonek uczestnika PPK nie jest stroną umowy o prowadzenie PPK, środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika, przypadające temu byłemu małżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego, mogą zostać przekazane – w formie wypłaty transferowej – na wskazany przez niego rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej (albo rachunek lokaty terminowej w SKOK), pod warunkiem ich wypłaty po osiągnięciu przez byłego małżonka 60. roku życia. Środki te mogą także podlegać zwrotowi w formie pieniężnej (na rachunek bankowy albo rachunek w SKOK), ale – jeżeli były małżonek uczestnika nie ma jeszcze 60 lat – wiąże się to z pomniejszeniami określonymi w ustawie o PPK (chyba, że były małżonek uczestnika, uprawniony do otrzymania zwrotu, nabył już prawo do emerytury).

przykład
Gdy były małżonek nie ma rachunku PPK

Były małżonek uczestnika PPK (w wieku 40 lat) prowadzi własną działalność gospodarczą i nie ma rachunku PPK. Były małżonek uczestnika chce, aby środki z rachunku PPK uczestnika, przypadające temu małżonkowi po rozwodzie, w wyniku podziału majątku wspólnego, zostały przekazane na jego rachunek bankowy. Taki zwrot środków zostanie dokonany w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia instytucji finansowej przez byłego małżonka uczestnika PPK dowodu, że środki zgromadzone na rachunku PPK uczestnika przypadły byłemu małżonkowi. Należy jednak pamiętać, że przed dokonaniem zwrotu:
• instytucja finansowa przekaże ze środków uczestnika PPK, na rachunek bankowy wskazany przez ZUS, 30% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez podmiot zatrudniający uczestnika PPK, w części przypadającej w wyniku podziału majątku wspólnego na byłego małżonka, a informacja o tej kwocie zostanie zaewidencjonowana na koncie ubezpieczonego (byłego małżonka) jako składka na ubezpieczenie emerytalne,
• instytucja finansowa przekaże, ze środków uczestnika PPK (za pośrednictwem PFR), na rachunek bankowy wskazany przez ministra właściwego do spraw pracy, środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych do państwa, w części przypadającej w wyniku podziału majątku wspólnego na byłego małżonka.
Oznacza to, że instytucja finansowa przekaże na wskazany przez byłego małżonka rachunek bankowy:
• 70% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez podmiot zatrudniający uczestnika PPK, w części przypadającej w wyniku podziału majątku wspólnego na byłego małżonka, oraz
• 100% środków pochodzących z wpłat sfinansowanych przez uczestnika PPK, w części przypadającej w wyniku podziału majątku wspólnego na byłego małżonka
- po uprzednim pomniejszeniu o 19% podatek od zysków kapitałowych).

PPK. Przekazanie środków w czasie trwania małżeństwa w Pracowniczych Planach Kapitałowych

Przepisy ustawy o PPK dotyczące skutków rozwodu albo unieważnienia małżeństwa oraz podziału majątku wspólnego stosuje się odpowiednio w przypadku:

  • ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa uczestnika PPK albo
  • umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między uczestnikiem PPK a jego małżonkiem.

Osoba będąca małżonkiem uczestnika PPK nie może w czasie trwania małżeństwa otrzymać zwrotu ani wypłaty transferowej środków zgromadzonych w PPK tego uczestnika w innych przypadkach niż określone powyżej.

PPK: skutki śmierci uczestnika Pracowniczych Planów Kapitałowych

Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, instytucja finansowa dokona wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego uczestnika na rachunek PPK, IKE lub PPE jego małżonka – w zakresie, w jakim te środki stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej. Możliwy jest również zwrot tych środków w formie pieniężnej (w takim przypadku nastąpi to bez pomniejszeń). Decyzja, którą formę przekazania środków wybrać, należy do małżonka zmarłego.

przykład
Śmierć małżonka a PPK

Małżonek zmarłego uczestnika PPK chce, aby połowa środków z rachunku PPK tego uczestnika (w zakresie, w jakim te środki stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) została przekazane małżonkowi na jego rachunek bankowy. Taki zwrot nastąpi w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia instytucji finansowej przez małżonka zmarłego dowodu, że środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika przypadły temu małżonkowi. Małżonek zmarłego uczestnika otrzyma środki bez żadnych pomniejszeń, w tym bez obowiązku zapłaty podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 47g ustawy o PIT). 

Pozostałe środki dla spadkobierców

Środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika, które nie zostały przekazane jego małżonkowi na zasadach opisanych powyżej, są przekazywane „osobom uprawnionym” w rozumieniu ustawy o PPK. Mogą to być osoby wskazane przez uczestnika PPK instytucji finansowej (takie wskazanie wymaga formy pisemnej). Jeżeli uczestnik PPK nie wskazał osoby uprawnionej/osób uprawnionych instytucji finansowej, po śmierci uczestnika środki z jego rachunku PPK – nieprzekazane małżonkowi uczestnika – trafią do spadkobierców uczestnika (jeżeli rachunek PPK jest prowadzony przez zakład ubezpieczeń, osobami uprawnionymi do otrzymania sumy ubezpieczenia są członkowie najbliższej rodziny ubezpieczonego – w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że umowa o prowadzenie PPK przewiduje inną kolejność). „Osobą uprawnioną” w rozumieniu ustawy o PPK może być – ale nie musi – małżonek zmarłego uczestnika PPK.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK.

Czytaj więcej

Nowe dane o PPK. Imponujące zyski części Polaków

Podstawa prawna:

  • ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 427),
  • ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163).

Autor: Anna Puszkarska, ekspert PFR Portal PPK

Jeżeli uczestnik PPK pozostaje w związku małżeńskim i łączy go z małżonkiem wspólność majątkowa, to w przypadku rozwodu albo unieważnienia małżeństwa część środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika może trafić do jego byłego małżonka – chodzi tu o środki przypadające byłemu małżonkowi uczestnika w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków. Środki te są przekazywane byłemu małżonkowi w formie wypłaty transferowej na jego rachunek PPK.

Pozostało jeszcze 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Nie wszyscy uprawnieni dostaną 13. emeryturę w tej samej wysokości. Od czego zależy kwota?
Prawo karne
Rośnie przestępczość obcokrajowców. Potrzebna nowa strategia
Zawody prawnicze
Państwo nie chce już płacić milionów komornikom za przymusową emeryturę
Sądy i trybunały
Prawnicy kojarzeni z poprzednią władzą jednoczą siły. Inicjatywa wyszła z TK
Konsumenci
Jest pierwszy „polski” wyrok dotyczący sankcji kredytu darmowego