Zwrot o 180 stopni. Netanjahu może przyjechać do Polski

Donald Tusk ogłosił w czwartek popołudniu zmianę stanowiska naszego kraju. Kilka godzin po tym, jak otrzymał pismo od Andrzeja Dudy, w którym prezydent zwracał się o przyznanie Beniaminowi Netanjahu gwarancji, że nie zostanie zatrzymany w naszym kraju. Premier zapewnił jednak, że szykował taką decyzję od kilku dni i nie jest ona wynikiem inicjatywy głowy państwa. „Rząd Rzeczypospolitej Polskiej oświadcza, iż zapewni wolny i bezpieczny dostęp i udział w tych obchodach najwyższym przedstawicielom Państwa Izrael” – czytamy w oświadczeniu prezesa Rady Ministrów.

Bardzo osłabia to starania naszego kraju postawienie przed MTK Władimira Putina za zbrodnie w Ukrainie

Jeśli nie presja Dudy, to co sprowokowało zwrot polskich władz? Netanjahu jest jednym z najbliższych sojuszników Donalda Trumpa, który 20 stycznia obejmie władzę w USA. Od dobrych relacji Polski i szerzej Europy z nowym prezydentem USA może zależeć los wojny w Ukrainie, przyszłość NATO, a także utrzymanie handlu przez Atlantyk. Z informacji „Rzeczpospolitej” wynika także, że Netanjahu i tak nie planuje przyjazdu do Polski. Zmiana polskiego stanowiska nie będzie miała więc od razu praktycznego znaczenia. Bardzo osłabia jednak starania naszego kraju o to, aby któregoś dnia postawić przed MTK Władimira Putina za zbrodnie w Ukrainie. 

Czytaj więcej

Opinie polityczno - społeczne

Prezydent Duda zaprasza do Auschwitz Netanjahu. Czy zaprosi również Putina?

Dlaczego prezydent Andrzej Duda zdecydował się wywołać polityczną awanturę, podważając porządek międzynarodowy, dzięki któremu chcemy kiedyś rozliczyć np. zbrodnie Putina w Ukrainie?

Problem przyjazdu premiera Izraela pojawił się po opublikowaniu 20 grudnia artykułu w „Rzeczpospolitej”, w którym pytany o udział Netanjahu w obchodach wiceminister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski powiedział: „Jesteśmy zobowiązani do respektowania postanowień Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) w Hadze”. 21 listopada Trybunał wydał nakaz aresztowania Netanjahu. Chodzi o oskarżenia o pacyfikację ludności Strefy Gazy. Zdaniem władz palestyńskich od rozpoczęcia akcji pacyfikacji tego terytorium przez wojska izraelskie zginęło 46 tys. osób. Wiadomość o stanowisku polskich władz wywołała znaczne echo na świecie. 

Beniamin Netanjahu nie weźmie też udziału w inauguracji Donalda Trumpa 20 stycznia

W czwartek Bloomberg ujawnił, że prezydent postanowił interweniować w tej sprawie. „Gdyby urzędujący premier Państwa Izrael pan Beniamin Netanjahu wyraził wolę osobistego udziału w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia KL Auschwitz, rząd RP powinien zagwarantować mu w tych okolicznościach niezakłócony pobyt na terytorium naszego kraju” – napisał Andrzej Duda do premiera Donalda Tuska. 

Czytaj więcej

Polityka

80. rocznica wyzwolenia Auschwitz: Netanjahu obawia się aresztowania

Żydzi stanowili zdecydowaną większość ofiar największego obozu koncentracyjnego III Rzeszy. Ale wiele wskazuje na to, że na najbliższej, okrągłej rocznicy jego wyzwolenia z udziałem byłych więźniów, Izrael będzie reprezentować tylko szef dyplomacji Gideon Saar.

Zaproszenie do udziału w uroczystości wysyłało do poszczególnych państw Muzeum Auschwitz-Birkenau, które jest gospodarzem obchodów. Nie precyzowało jednak, do kogo konkretnie je kieruje. Władze każdego kraju mogły więc same decydować, kto będzie je reprezentować. Z naszych informacji wynika, że Netanjahu od początku nie planował pojawić się w Auschwitz.

Jednym z powodów było polskie stanowisko w sprawie nakazu aresztowania wydanego przez MTK. Premier zapowiedział jednak także, że nie weźmie udziału w inauguracji prezydentury Donalda Trumpa 20 stycznia. Netanjahu, który jest na rekonwalescencji po usunięciu prostaty, musi mierzyć się z bardzo napiętą sytuacją w kraju. Państwo prowadzi wojnę na dwóch frontach: w Strefie Gazy i Libanie. Otwarta pozostaje też kwestia, czy Hamas uwolni około 100 zakładników izraelskich przed objęciem władzy przez Trumpa. Prezydent elekt ostrzegł, że jeśli tak się nie stanie, Strefa Gazy „przemieni się w piekło”. Pod koniec tego tygodnia do rokowań pokojowych prowadzonych z Hamasem w Ad-Dausze w Katarze ma dołączyć wysłannik Trumpa na Bliski Wschód Steven Witkoff.

Wiele wskazuje więc na to, że Duda kierował się logiką krajową: chęcią postawienia w trudnej sytuacji rządu Tuska u progu kampanii przed wyborami prezydenckimi. Polski porządek prawny przewiduje instrument „immunitetu ad hoc”, który dawałby gwarancje, że Netanjahu nie zostanie zatrzymany. 

Jeszcze w czwartek wczesnym popołudniem w oficjalnym komunikacie ministerstwo unikało odpowiedzi na postulat Dudy. Wskazywało, że „nie miało do tej pory informacji o tym, że Beniamin Netanjahu wybiera się na uroczystości wyzwolenia Auschwitz”. Podkreślało też, że „Polska jest bezpiecznym krajem” – co nie jest źródłem problemu.