Więcej osób zapłaciło 32-proc. PIT, bo więcej zarabiamy. Wnioski z wyników rozliczeń

W 2023 r. niemal dwukrotnie wzrosła liczba podatników zarabiających brutto ponad 120 tys. zł rocznie. Równocześnie rośnie popularność ryczałtowego PIT.

Publikacja: 08.01.2025 04:43

Więcej osób zapłaciło 32-proc. PIT, bo więcej zarabiamy. Wnioski z wyników rozliczeń

Foto: Adobe Stock

Więcej polskich podatników płaci 32-procentowy PIT. Ale też coraz więcej przed nim ucieka, zakładając jednoosobowe firmy opodatkowane ryczałtowo. To podstawowe wnioski z opublikowanych w ostatnich dniach przez Ministerstwo Finansów statystyk dotyczących rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Dotyczą one roku 2023. Nowszych na razie nie ma, bo sezon składania rocznych zeznań za 2024 r. dopiero przed nami.

Czytaj więcej

W 2025 roku jeszcze łatwiej rozliczysz PIT. Szykują się zmiany dla podatników

Polacy płacą 32-procentowy PIT. Więcej podatników przekroczyło próg

Rok 2023 był drugim rokiem obowiązywania podwyższonego do 120 tys. zł rocznie progu obligującego do płacenia PIT według stawki 32 proc. (zarabiający mniej płacą 12 proc.). W 2022 r. próg ten przekroczyło 738 tys. podatników, a rok później – aż 1,3 mln. Kwota podatku należnego od tych podatników również w tym czasie znacznie wzrosła – z 25,1 do 39,3 mld zł.

Podatnicy przekraczający próg 120 tys. zł dochodu to tacy, którzy – w uproszczeniu mówiąc – zarabiają powyżej 10 tys. zł miesięcznie. Dostarczyli oni w 2023 r. niemal 45 proc. wpływów z PIT od podatników rozliczających się według skali. Rok wcześniej ten udział wynosił 39 proc.

Ze statystyk MF wynika też, że ogólna kwota podatku należnego wzrosła o 36 proc. – z 64,5 do 87,7 mld zł. Stało się tak przy nieznacznym spadku ogólnej liczby podatników, którzy złożyli zeznania (z 25,6 do 25,5 mln osób).

Czytaj więcej

Niższe wypłaty dla tysięcy Polaków? Taki może być skutek decyzji rządu

Wciąż popularne jest rozliczenie przedsiębiorców na zasadach liniowej 19-procentowej stawki. Wielu ekspertów wyrażało obawy o sens tego rozliczenia po reformach wprowadzonych w ramach tzw. Polskiego Ładu w 2022 r. Jednak liczba rozliczających się w ten sposób przedsiębiorców nawet nieznacznie wzrosła między 2022 a 2023 rokiem – z 529 do 561 tys.

Przedsiębiorcy coraz chętniej wybierają też opodatkowanie ryczałtowe. W 2023 r. liczba podatników, którzy wybrali ryczałt ewidencjonowany, wzrosła o 15 proc. – z 1,61 do 1,85 mln. Należności budżetowe z ryczałtu wzrosły bardziej dynamicznie, bo aż o 28 proc. Osiągnęły one 22,1 mld zł.

Płaca wyższa, koszty takie same, a więc podatek rośnie

Skąd się biorą takie zjawiska? Eksperci nie mają wątpliwości, że przybywa osób dobrze zarabiających, co oznacza że więcej osób podlega wyższej stawce PIT. Jednak ich liczba byłaby pewnie jeszcze większa, gdyby nie masowe przechodzenie osób dobrze zarabiających na jednoosobowe działalności gospodarcze. A dochody z takiej działalności można w wielu przypadkach opodatkować ryczałtowo.

Czytaj więcej

PIT prawie całkowicie zelektronizowany. Najnowsze dane Ministerstwa Finansów

Jak przypomina Anna Misiak, doradca podatkowy i partner w MDDP, w 2023 r. ogólnie rosły płace, co w jakiejś mierze było efektem ustawowo zagwarantowanego wzrostu płacy minimalnej.

– Równocześnie nie były waloryzowane pracownicze koszty uzyskania przychodu. W efekcie więcej osób zapłaciło wyższy podatek i łatwiej było przekroczyć drugi próg podatkowy – zauważa ekspertka

Wzrost popularności ryczałtowego podatku PIT, czyli Polski Ład wciąż żywy

Z kolei Marcin Materna, doradca inwestycyjny w biurze maklerskim Banku Millennium, przypuszcza, że dynamiczny wzrost popularności ryczałtu odzwierciedla skalę ucieczki od konieczności płacenia podwyższonej składki zdrowotnej i 32-procentowego PIT.

– Osoby, które potencjalnie płaciłyby tę stawkę, będąc zatrudnionymi na etacie, gdy warunki to umożliwiają, przechodzą często na jednoosobową działalność gospodarczą. Następnie, gdy ich działalność nie generuje zbyt dużych kosztów – wybierają opodatkowanie ryczałtem – zauważa ekspert. Dodaje on, że dla istniejących już wcześniej jednoosobowych firm po podwyższeniu w 2022 r. składki zdrowotnej ryczałt stał się często bardziej opłacalny podatkowo. W efekcie bowiem tacy przedsiębiorcy płacą dziś często niewielką, nawet w niektórych przypadkach niższą niż 2 proc. składkę zdrowotną (dla etatu czy emerytury wynosi ona 9 proc.).

Czytaj więcej

Drugi próg podatkowy. Ile wynosi i jaki podatek trzeba zapłacić?

– To wciąż obserwowalne efekty tzw. Polskiego Ładu. Rozszerzył on możliwości opodatkowania ryczałtowego i dodatkowo de facto przekształcił składkę zdrowotną w nowy podatek, jeszcze bardziej nierównomiernie rozłożony niż wcześniej – zauważa Marcin Materna.

Podatek liniowy też pozostał atrakcyjną formą działalności dla przedsiębiorców.

– Pozwala on bowiem zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu różne wydatki związane z prowadzeniem biznesu. Widać przy tym, że tacy przedsiębiorcy skwapliwie z tego korzystają – wskazuje Anna Misiak.

I rzeczywiście – w zestawieniu MF za 2023 r. przychód takich podatników wyniósł łącznie 1,2 mld zł, a koszty niemal 1,1 mld zł.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Andrzej Marczak, doradca podatkowy, partner w KPMG

Wzrost liczby podatników przekraczających drugi próg podatkowy wynika z kilku przyczyn. Na pewno przyczynił się do tego wzrost płac napędzany inflacją. Przy tym najwyraźniej duża grupa podatników zarabiała niewiele poniżej 10 tys. zł miesięcznie, a więc nawet relatywnie niewielka podwyżka ich płac mogła spowodować, że przekroczyli próg obligujący do płacenia wyższego podatku (32 proc.). Poza tym z obserwacji rynku widać, że w Polsce przybywa wysoko wykwalifikowanych i dobrze opłacanych pracowników, którzy znajdują pracę w różnych sektorach gospodarki, w tym np. w IT czy też w międzynarodowych centrach obsługi biznesu. Są to pracownicy nie tylko z Polski, ale też np. z Ukrainy czy z krajów południa Europy. Być może liczba podatników przekraczających drugi próg podatkowy byłaby jeszcze większa, gdyby nie popularność współpracy na zasadach indywidualnej działalności gospodarczej. Tutaj prym wiodą 19-procentowy podatek liniowy czy też możliwość ryczałtowego opodatkowania w niektórych profesjach. 

Więcej polskich podatników płaci 32-procentowy PIT. Ale też coraz więcej przed nim ucieka, zakładając jednoosobowe firmy opodatkowane ryczałtowo. To podstawowe wnioski z opublikowanych w ostatnich dniach przez Ministerstwo Finansów statystyk dotyczących rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych. Dotyczą one roku 2023. Nowszych na razie nie ma, bo sezon składania rocznych zeznań za 2024 r. dopiero przed nami.

Polacy płacą 32-procentowy PIT. Więcej podatników przekroczyło próg

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Prof. Romanowski: Minister finansów nie jest w potrzasku w sprawie uchwały PKW
Praca, Emerytury i renty
Najniższa krajowa w 2025 roku: Ile wynosi płaca minimalna? Kwoty brutto i netto
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 zaczną się później niż ostatnio. Terminy dla wszystkich województw
Prawo rodzinne
Po rozwodzie 90 proc. majątku dla męża. Sąd: długo żyli oddzielnie
Materiał Promocyjny
Technologia na straży bezpieczeństwa
Podatki
Drugi próg podatkowy. Ile wynosi i jaki podatek trzeba zapłacić?