Zdobycie głowy przeciwnika było nie tylko aktem odwagi; dzięki niemu chłopiec stawał się mężczyzną i wojownikiem, co potwierdzał specjalny, pionowy tatuaż na twarzy. Ów tajemniczy, okrutny, ale piękny Tajwan trwał nienaruszony ze swoimi obyczajami do czasów europejskich wypraw odkrywczych. Najpierw postawili na nim nogę Portugalczycy, stąd historyczna nazwa Formoza, a potem w XVII w. Holendrzy, którzy zaczęli kolonizować wyspę. W interior się nie wybierali w obawie przed krajowcami, a do swoich faktorii i plantacji zaczęli sprowadzać z kontynentu chińską ludność Han, która z czasem stała się tak liczna, że po wyspę wyciągnęli rękę chińscy cesarze dynastii mandżurskiej. W końcu XVII w. Tajwan stał się formalnie chińską prowincją, choć dominacja ludu Han ograniczała się do nizin i wybrzeży. Wyprawa w góry była ryzykowna, dostępna wyłącznie dla kupców. Jakakolwiek ingerencja władzy politycznej w życie krajowców kończyła się prędzej czy później zdobyciem przez wojowników kolejnego trofeum.

I tak było do końca XIX w., kiedy Tajwan trafił do rozrastającego się jak monstrualna ośmiornica Imperium Kraju Wschodzącego Słońca. Japończycy zastosowali wobec autochtonów inną politykę. Stali się nie tylko bezwzględnymi kolonistami, ale zaczęli również unowocześniać wyspę. Wycinali dżunglę, budowali drogi i szkoły, a wioski krajowców zamieniali siłą w miasteczka. Wyrąb lasu niszczył ekosystem. Życie myśliwych zamieniło się w wegetację. Japońska administracja próbowała zamienić krajowców w niewolniczą siłę roboczą.

Czytaj więcej

Plus Minus

Bogusław Chrabota: Putin i lustro

Zbyt dobrze zna historię imperium. Zbyt mocno pachnie mu jego osobista sytuacja losami Mikołaja I...

Mona Rudao – jeden z bohaterów narodowych Tajwanu 

I tu zaczyna się i kończy historia wodza Mona Rudao z grupy Tgdaya plemienia Seediq. Urodził się w okolicach roku 1880. Brał udział we wczesnych walkach z Japończykami, zyskując przy tym reputację bezwzględnego wojownika i bohatera. Japończycy weszli na teren jego klanu i stopniowo zaprowadzali swoje porządki. Te były tak ciężkie, że dumni ludzie Seediq, mimo pozorów integracji, postanowili się zbuntować. Sam Mona Rudao miał świadomość beznadziejności tej walki. Znał imperialną potęgę Japonii. W 1911 r. uczestniczył w wizycie zorganizowanej dla „dzikusów” w Tokio. Miała być demonstracją siły, zasobów, jakie jest w stanie uruchomić Cesarstwo na potrzeby podboju świata. Japończycy nie docenili jednak determinacji krajowców. 27 października 1930 r. 300 wojowników prowadzonych przez wodza Mona Rudao zaatakowało miasteczko Musha (inna nazwa Wushe). Zajęli pozycje Japończyków, a potem dokonali ich masakry podczas zawodów sportowych w miejscowej szkole. Zabili i pozbawili głów 134 poddanych cesarza, w tym kobiety i dzieci. Atak przeprowadzili z zegarmistrzowską precyzją.

Zemsta Japończyków była okrutna. Oddziały wysłane na wojowników Seediq, choć liczne, długo nie mogły sobie z nimi poradzić. W końcu użyto lotnictwa i bomb z gazem musztardowym, co było pierwszym przypadkiem użycia w Azji broni chemicznej. Finalnie spośród 1200 Seediqów bezpośrednio zaangażowanych w powstanie zginęło 644, z czego 290 popełniło samobójstwo, aby uniknąć hańby. Do historii przeszły sceny matek mordujących swoje dzieci, by po ich śmierci powiesić się na konarach drzew. Sam Mona Rudao popełnił samobójstwo, strzelając sobie w głowę. Jego kości znaleziono po trzech latach. Dziś jest uznawany za bohatera narodowego. Z jego licznej rodziny przeżyła tylko jego córka.

Jaka jest puenta tej opowieści? Na szczęście całkiem optymistyczna. Mimo stu lat prześladowań tajwańskie plemiona przetrwały, a od kilku dekad przeżywają odrodzenie narodowe. Ich potomkowie tworzą około 800-tysięczną populację. Wrócili do swojej tradycji i kultury. Tylko czaszki w skansenach na Tajwanie są dziś wykonane z kamienia. I niech tak zostanie.