Tylko 69 zł za pół roku czytania.
O tym, jak szybko zmienia się świat. Czy będzie pokój na Ukrainie. Co się dzieje w kraju przed wyborami. Teraz szczególnie warto wiedzieć więcej. Wyjaśniamy, tłumaczymy, inspirujemy.
Bratankowie i spiskowcy
Zbiory dokumentów źródłowych uważane są zazwyczaj za lekturę zajmującą co najwyżej zawodowych historyków: ta napuszona nomenklatura dyplomatyczna, te niezliczone przypisy i wymiany pism między kancelariami... W obiegowej opinii z książkami takimi konkurować mogą, jeśli idzie o potencjał nasenny, jedynie statystyki historyczne zbioru płodów rolnych.
3 zdjęcia
ZobaczJurij Czirkow, „Człowiek z nieludzkiej ziemi”, Wydawnictwo von borowiecky, 2016
Obiegowa opinia – jak zwykle – się myli: skromną szatę edytorską publikacji traktującej o stosunkach polsko-węgierskich w latach 1918–1920 można uznać za kolory maskujące. W rzeczywistości mamy do czynienia ze zbiorem kryjącym niejeden ładunek wybuchowy.
Zacznijmy od ładunków w dosłownym tego słowa znaczeniu: na obrzeżach zbiorowej pamięci historycznej owszem, funkcjonuje opowieść o tym, że Węgry wsparły nas amunicją w roku 1920, w przeddzień Bitwy Warszawskiej. Dopiero jednak opracowanie Endre László Vargi daje nam wyobrażenie zarówno skali, jak i dramatyzmu tej pomocy. 5 lipca 1920 roku, jak referował gen. Kazimierz Sosnkowski na posiedzeniu Rady Obrony Państwa, zapasy ładunków do karabinków Mannlicher systemu austriackiego miały się skończyć 30 lipca; amunicji do francuskich lebelów starczyć mogło w najlepszym razie do połowy sierpnia. Tymczasem swoje granice zamykały kolejno Czechosłowacja, Niemcy, Włochy i Gdańsk. Władze Węgier, wbrew wymogom Komisji Międzysojuszniczej, podjęły wówczas produkcję ładunków do mannlicherów w budapeszteńskich fabrykach, przekazały Wojsku Polskiemu cały swój zapas amunicji, więcej – poświadczając nieprawdę, zorganizowały z fikcyjnymi listami przewozowymi transport broni i amunicji z Grecji, Włoch i ówczesnej Jugosławii.
