Jacek Borkowicz: Bo ważne są metody

Jak świat światem, nauczyciele zawsze moralizowali. Nieważne, czy robili to z przekonaniem, czy też tylko przynudzali z obowiązku. Bo polonista, matematyk, pan od wuefu – wszyscy oni, poza przekazem wiedzy i umiejętności, zobowiązani są do realizacji pewnego programu dydaktycznego. Nawet nie tego zapisanego gdzieś w ustawach, chociaż oczywiście i o tym wspomina uchwalona w 1982 r. Karta nauczyciela, rozpoczynająca się od podkreślenia „doniosłej roli oświaty i wychowania w Rzeczypospolitej Polskiej". Chodzi o podstawowe porozumienie ludzi przyzwoitych: nauczyciel ma młodego człowieka czynić nie tylko mądrzejszym, ale i lepszym. Od tego jest, ile by mu nie płacili.

Publikacja: 29.03.2019 16:00

Jacek Borkowicz: Bo ważne są metody

Foto: AdobeStock

Nie wiem, jak teraz wyglądają korytarze polskich gimnazjów i liceów, ale za czasów mojej młodości obowiązkowo zdobiły je szarfy z cytatem: „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie". Pamiętają państwo, kto jest autorem tych słów? Nie, nie Andrzej Frycz Modrzewski, jak powszechnie się uważa, lecz kanclerz Jan Zamoyski. Nie szkodzi, jeden i drugi byli ludźmi przyzwoitymi.

Gdyby obaj panowie mogli zobaczyć, co wyprawiają dziś ci, którym powierzono wychowanie polskiej młodzieży, pewnie przewróciliby się w grobach. Bo co teraz powie swoim podopiecznym wychowawca, który dotąd tępił obyczaj fałszowania podpisów rodziców na pisanych przez uczniów uprawiedliwieniach nieobecności? Kochani, róbcie tak dalej, przecież ja też – za cichą poradą pana Broniarza – strajkowałem z lewym zwolnieniem lekarskim w kieszeni. Ha, gdyby tak powiedział, byłby cyniczny, ale przynajmniej uczciwy.

A co miał do powiedzenia społeczności uczniowskiej rzeczony Sławomir Broniarz, przewodniczący ZNP, po tym gdy otwarcie zagroził, że jeśli rząd nie zagwarantuje nauczycielom tysiączłotowej podwyżki, ci nie dopuszczą gimnazjalistów do zbliżających się właśnie egzaminów? Wybąkał przed kamerą „przepraszam" i dalej robił swoje. Co więcej, zapowiedział blokadę promocji tegorocznych ósmoklasistów i maturzystów.

Rząd Prawa i Sprawiedliwości wiele zjawisk definiuje z retoryczną przesadą. Ale stwierdzenie, że ZNP czyni młodzież zakładnikami własnych roszczeń, jest trafione w dziesiątkę.

Nie chodzi o to, że nauczyciele nie mają prawa do walki o poprawę warunków pracy. Mają je, na równi z przedstawicielami wszystkich innych zawodów. Ale nie zapominajmy, że niektóre z nich są zawodami publicznego zaufania. A tutaj już nie godzi się pewnych metod używać. Nawet gdy są skuteczne, a przy tym wymagają mało wysiłku. A może właśnie dlatego.

Nie chodzi też o to, że społeczność nauczycielska – rzeczywiście przez wszystkie kolejne rządy traktowana haniebnie – nie ma prawa do walki twardej, a przez to skutecznej. Ale jako wychowawcy, nauczyciele powinni się szczególnie zastanowić nad wyborem sposobu jej prowadzenia.

Błędem ZNP było niepodjęcie sojuszu z uczniami. Przez samorządy czy oddolnie – jak komu wygodnie. Bo młody człowiek, nawet gimbaza, ma to do siebie, że ceni bezkompromisowość. Cywilizacja tweetu i konsoli tego nie przytępiła, zamuliła tylko kanały potencjalnego przywództwa w młodej grupie. Można je było spróbować udrożnić jakąś pomysłową wspólną akcją. Bo przecież w każdym młodym pokoleniu są jednostki gotowe do bezkompromisowych reakcji na zło.

Panowie i panie z nauczycielskim dyplomem, czyżbyście o tym zapomnieli? Jak teraz spojrzycie w twarze swoim wychowankom?

PLUS MINUS

Prenumerata sobotniego wydania „Rzeczpospolitej”:

prenumerata.rp.pl/plusminus

tel. 800 12 01 95

Plus Minus
„Lipowo: Kto zabił?”: Karta siekiery na ręku
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Plus Minus
„Cykle”: Ćwiczenia z paradoksów
Plus Minus
Gość "Plusa Minusa" poleca. Justyna Pronobis-Szczylik: Odkrywanie sensu życia
Plus Minus
Brat esesman, matka folksdojczka i agent SB
Plus Minus
Szachy wróciły do domu