Marek Isański: Jak WSA w Krakowie odwraca zasadę „in dubio pro tributario”

Zasada” in dubio pro tributario”, czyli rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika (inaczej: zakaz rozstrzygania wątpliwości na korzyść fiskusa) wynika wprost z Konstytucji, dodatkowo zapisana jest ordynacji podatkowej. Przepis ten skierowany jest przede wszystkim do sądów administracyjnych aby instruowały/uczyły administrację. Jednak sądy zasady tej nie stosują, natomiast dają wiele dowodów na to, że kreatywnie potrafią nawet jasne i proste przepisy korzystne dla obywateli zinterpretować na korzyść fiskusa.

Skoro przedawniają się kradzieże i morderstwa to przedawniają się też ciążące na obywatelu zobowiązania podatkowe, które co do zasady ulegają przedawnieniu z upływem lat 5 od końca roku w którym upłynął termin płatności podatku, tak stanowi art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej (O.p.) Są przewidziane wyjątkowe sytuacje przerywające bieg przedawnienia, ale muszą być one interpretowane ściśle a nie rozszerzająco.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Isański: Kto się boi Karty Praw Podatnika? Ministerstwo bez konkretnych propozycji

Każdy obywatel, który płaci podatki, a mówimy o ponad 27 mln Polaków, musi wiedzieć, jakie są jego prawa i obowiązki. Przede wszystkim musi wiedzieć, jaki podatek ma zapłacić. - pisze Marek Isański.

Zgodnie z art. 70 § 4 O.p. bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Jasno z tego wynika, że aby doszło do przerwania biegu przedawnienia to musi być poprawnie (zgodnie z prawem) wszczęta egzekucja, musi w jej ramach zostać zastosowany środek egzekucyjny i musi jeszcze zostać o tym zawiadomiony podatnik. Musi więc ciążyć na podatniku wymagalna zaległość podatkowa, a organ egzekucyjny dla umożliwienia zbadania zobowiązanemu legalności prowadzonej egzekucji musi zawiadomić zobowiązanego o zastosowanym środku egzekucyjnym.

Podkreślenia wymaga, że zawiadomienie zobowiązanego o zastosowanym środku egzekucyjnym jest obowiązkiem organu egzekucyjnego i nie ma nic wspólnego z obowiązkiem zawiadomienia podatnika o jakim mowa w art. 70 par. 4 O.p. Zawiadomienie zobowiązanego ma na celu jedynie umożliwienie zobowiązanemu złożenia w terminie 7 dni zarzutów na prowadzoną egzekucję. Zawiadomienie podatnika informuje go o zmianie jego praw, o zmianie upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Za czasów komunistycznych, gdy obywatele i podatnicy praw w zasadzie nie mieli to zgodnie z art. 30 par. 2 obowiązującej wtedy ustawy o zobowiązaniach podatkowych (uzp) aby wskutek egzekucji przerwano bieg przedawnienia wystarczające było zawiadomienie zobowiązanego. Wówczas dla przerwania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego wystarczające było pisane powyżej zawiadomienie przez organ egzekucyjny zobowiązanego.

Jednak wraz z uchwaleniem Konstytucji w 1997r. zmieniającej ustrój polityczny i nadającej obywatelom pełnię praw takie przedmiotowe traktowanie obywatela było niedopuszczalne.

Przede wszystkim obywatel może w postępowaniu podatkowym ustanowić pełnomocnika i ten pełnomocnik, aby skutecznie reprezentować i dbać o interes prawny swojego mandanta, musi być wiedzieć kiedy upływa termin przedawnienia zobowiązania podatkowego w sprawie w której reprezentuje podatnika. Dlatego administracja wiedząc o tym, że ustanowiony został w postępowaniu podatkowym pełnomocnik, zobowiązana jest wszystkie pisma dotyczące postępowania podatkowego kierować bezpośrednio do niego, a nie do podatnika. Musi więc być ten pełnomocnik informowany przez administrację, że podjęto działania zmieniające upływ terminu przedawnienia. Jest on pełnomocnikiem podatnika w sprawie podatkowej, a nie jest pełnomocnikiem w postępowaniu egzekucyjnym i nie otrzymuje (bo nie może) od organu egzekucyjnego zawiadomienia o zastosowanym środku egzekucyjnym.

Już tylko z tego argumentu wynika, że nie można utożsamiać podatnika ze zobowiązanym, choć najczęściej to ta sama osoba. Dlatego w ustawie ordynacja podatkowa w art. 70 par. 4 mowa jest o zawiadomieniu podatnika a nie zobowiązanego, jako warunku przerwania biegu terminu przedawnienia.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Marek Isański: TK bytem fasadowym. Władzę w sprawach podatkowych przejął NSA

NSA przejął, w zasadzie, pełnię władzy, co jest sprzeczne z zasadą trójpodziału władzy. Zlikwidował dodatkowo i tak małą kontrolę państwa nad jego orzecznictwem, poprzez zablokowanie dostępu uprawnionym organom do występowania o podjęcie uchwał.

Jednak tak oczywista wykładnia - nawet czysto literalna - została przez WSA w Krakowie w wyroku I SA/Kr 588/23 odwrócona na niekorzyść obywatela, a oczywiście na korzyść nierzetelnego fiskusa. Sąd pisze, że „podatnik, który nie wywiązał się z nałożonego na niego obowiązku podatkowego i została wszczęta przeciwko niemu egzekucja staje się zobowiązanym. Sąd podziela zatem stanowisko organu II instancji, że doręczenie zobowiązanemu dokonanego przez organ egzekucyjny zajęcia ma skutek doręczenia go podatnikowi, gdyż wobec podatnika, który w terminie nie ureguluje zaległego podatku może być wszczęte postępowanie egzekucyjne, co powoduję, że strona z podatnika staje się zobowiązanym. Potwierdza to treść ww. przepisów ustawy Ordynacja podatkowa i ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.”