Na projekt koncepcyjny składają się zazwyczaj wstępne rzuty, przekroje lub wizualizacje obiektu budowlanego bardzo ogólne. Taki projekt określa wizję funkcjonalno-przestrzenną zagospodarowania terenu. Pomimo ogólnego charakteru projekt koncepcyjny jest bazą, bez której niemożliwe byłoby powstanie dalszych rysunków architektoniczno-budowlanych, a w konsekwencji projektowanego obiektu. Twórca projektu koncepcyjnego nadaje konstytutywne cechy obiektu budowlanego, następnie rozwijane w trakcie dalszych prac projektowych. W tym kontekście projekt koncepcyjny w wielu przypadkach to najważniejszy etap pracy twórczej projektanta, co uzasadnia objęcie go ochroną prawnoautorską.
Definicja utworu
Ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie wymienia projektu koncepcyjnego w katalogu utworów. Nie jest to jednak przeszkodą dla prawnoautorskiej ochrony. Ochrona taka istnieje bowiem zawsze, gdy dzieło spełnia przesłanki utworu. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Według utrwalonego, aktualnego i trafnego stanowiska orzecznictwa: „(...) nie da się generalnie oznaczyć minimum indywidualności, które stanowiłoby wartość progową dla uzyskania ochrony w prawie autorskim i pozwalało dostatecznie bezpiecznie rozróżniać wytwory intelektualne zdatne i niezdatne do takiej ochrony. W każdym wypadku budzącym wątpliwości, tj. wtedy, gdy indywidualność badanego wytworu intelektualnego nie jest intuicyjnie oczywista, zachodzi konieczność odwołania się do ocen wartościujących" (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 29 października 1997 r., I ACa 477/97). Orzecznictwo wskazuje, że w ww. ocenach należy uwzględniać aksjologiczne uzasadnienie norm prawa autorskiego i właściwości wytworów intelektualnych poddanych ocenom wartościującym.
Czytaj także: Prawo autorskie do projektu architektonicznego: konflikt między inwestorem a architektem
W znakomitej większości projekty koncepcyjne spełniają wszelkie niezbędne przesłanki przyznania ochrony prawnoautorskiej. Najczęściej projektanci (architekci) nadają projektowanemu obiektowi cechy pochodne odpowiadające pierwotnie przedstawionej koncepcji twórczej. Pod tym względem projekt koncepcyjny zawierazdstawowe elementy twórcze mającego dopiero powsatać obiektu budowlanego, więac nieodwracalnie wyznacza cel dalszych prac projektowych.
Konsekwencje ochrony
Podstawowym skutkiem przyznania ochrony prawnoautorskiej jest konieczność uzyskania od twórcy projektu koncepcyjnego zgody na wykorzystanie projektu, wprowadzenie w nim zmian albo rozporządzenie i korzystanie z opracowania tego projektu.
