Zaburzenia psychiczne młodych widać też w ZUS

Problemy natury mentalnej to jedna z głównych przyczyn coraz niższego wieku rencistów. Eksperci przyznają, że wpływ na to może mieć większa świadomość społeczna, ale też pandemia czy wojna.

Aktualizacja: 25.04.2024 11:27 Publikacja: 25.04.2024 04:30

Zaburzenia psychiczne młodych widać też w ZUS

Foto: Adobe Stock

Paulina Szewioła

Z raportu pt. „Orzeczenia lekarzy orzeczników ZUS o niezdolności do pracy wydane w 2023 roku” wynika, że oprócz spadku wieku rencistów alarmujące są też inne kwestie. Jakie?

Dane pokazują, że najniższy średni wiek osób ( 43,7 lat ) z ustalonym stopniem całkowitej niezdolności do pracy odnotowano w związku z zaburzeniami psychicznymi.

Czytaj więcej

Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi

Specyfika chorób

Katarzyna Sarnicka, psycholog kliniczny, przewodnicząca Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów, nie jest zdziwiona taką statystyką.

– Z reguły takie schorzenia jak dajmy na to choroby serca czy nowotwory zaczynają się pojawiać w późniejszym wieku. Potwierdzają to zarówno badania, jak i obserwacje. Natomiast w przypadku zaburzeń psychicznych jest często odwrotnie. Występują one już np. w okresie dojrzewania albo wczesnej młodości – mówi ekspertka.

Zwraca uwagę, że najczęściej niezdolność do pracy orzeka się w przypadku różnych rodzajów schizofrenii.

– Natomiast ta choroba dotyczy przede wszystkim ludzi młodych. Zapadają na nią często osoby do 30. roku życia – zauważa.

Nie mogą zatem dziwić też dane, zgodnie z którymi to zaburzenia psychiczne powodowały najczęściej w 2023 r. powstanie całkowitej niezdolności do pracy u osób ubiegających się po raz pierwszy o rentę socjalną (62,9 proc. orzeczeń w sprawie renty socjalnej).

Przypomnijmy, że przysługuje ona osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Celem renty socjalnej jest kompensowanie braku możliwości nabycia uprawnień do świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego ze względu na to, że całkowita niezdolność do pracy powstała przed wejściem na rynek pracy. Renta socjalna przeznaczona jest dla osób, które w większości nigdy nie osiągają samodzielności życiowej, w wieku dorosłym zamieszkują z rodzicami lub też przebywają wiele lat w instytucjonalnych formach opieki, takich jak domy pomocy społecznej.

W tym kontekście Katarzyna Sarnicka zwraca uwagę na jeszcze inną kwestię.

– Wiele rent, w tym właśnie rent socjalnych, jest orzekanych w związku z niepełnosprawnością umysłową, która występuje z reguły od urodzenia. To może też wpływać w tym przypadku na średni wiek osób z ustalonym stopniem całkowitej niezdolności do pracy – zaznacza.

Problem depresji

Ekspertka podkreśla też udział depresji w tych statystykach.

– To jest akurat choroba, która może dotknąć każdego bez względu na wiek. Chorują zarówno dzieci i młodzież, jak również osoby starsze – mówi Katarzyna Sarnicka.

Przyznaje jednocześnie, że ostatnie lata to duży wzrost liczby osób zdiagnozowanych.

– Mówi się o tym, że mamy epidemię depresji. I ja się pod tym podpisuję – dodaje.

Przyczyn jest kilka.

– Na pewno jest większa świadomość społeczna w tym zakresie, dana osoba nie wstydzi się skorzystać z pomocy psychiatry i psychologa. Na pewno wpływ ma też przewlekły stres, który towarzyszy nam w codziennym życiu, zmiany neurochemiczne w mózgu, uwarunkowania genetyczne, indywidualna odporność psychiczna. W dużym stopniu przyczyniają się także czynniki zewnętrzne, m.in. wojna w Ukrainie czy pandemia – dodaje.

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Zdrowie Medycyna zwolnienie lekarskie Psychologia
NFZ szacuje, że dzięki wprowadzonym zmianom kolejki do lekarzy specjalistów mogą się skrócić o pół m
Ochrona zdrowia
„Nie wprowadzamy limitów”. NFZ tłumaczy zmiany w rozliczeniach z przychodniami
Tomasz Kopiec, dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. prof. W. Orłowskiego w Wa
Ochrona zdrowia
Dyrektor szpitala: „Zobowiązania NFZ wobec naszego szpitala to 11 mln zł”
Ponad jedna trzecia lekarzy i jedna czwarta pielęgniarek w UE ma ponad 55 lat i oczekuje się, że w n
Ochrona zdrowia
W Unii Europejskiej brakuje 1,2 mln pracowników ochrony zdrowia
Konkurs na nowo, szpitale czekają
Ochrona zdrowia
Konkurs na nowo, szpitale czekają
Jerzy Szafranowicz, wiceminister zdrowia
Ochrona zdrowia
Reforma szpitali. Nie będzie przymusowego zamykania porodówek
Raportowanie zrównoważonego rozwoju - CSRD/ESRS w praktyce
Materiał Promocyjny
Raportowanie zrównoważonego rozwoju - CSRD/ESRS w praktyce
e-Wydanie