Zmiany w sprzedaży działek rolnych. Więcej nieruchomości wyłączonych z obostrzeń

Wynika to ze znowelizowanej ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa i ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej: ukur). Jedną z wprowadzonych 5 października zmian jest odejście od obostrzeń wynikających z ukur dla nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha (wcześniej: o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha). W konsekwencji więcej nieruchomości zostanie uwolnionych spod obostrzeń ustawy.

Nie tylko rolnikowi

Dotychczas – gdy działka tylko w niewielkiej części była działką rolną – mówiło się, że ten rolny charakter zawsze „rozlewa” się na jej pozostałą część. Powodowało to, że działka, np. o łącznej powierzchni 1,2 ha, w której tylko 0,2 ha miało charakter faktycznie rolny, w całości traktowana była jako rolna.

– W takim wypadku wszystkie obostrzenia z ukur miały zastosowanie do takiej nieruchomości – te dotyczące jej nabywania, prawa pierwokupu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa czy pięcioletniego zakazu jej zbywania – mówi radca prawny Agata Pawlak-Jaszczak, wspólnik w Kancelarii Prawnej Norek i Wspólnicy.

Jak podkreśla prawniczka, przedsiębiorcy bywali zdziwieni, gdy mając np. zakład produkcyjny na działce o powierzchni 1,2 ha, na której tylko niewielka część, gdzieś na jego zapleczu, była rolą, dowiadywali się, że sprzedaż ich nieruchomości podlega obostrzeniom i grunt mógłby nabyć jedynie rolnik indywidualny.

Agata Pawlak-Jaszczyk podkreśla, że po 5 października taki przedsiębiorca już nie musi się martwić, bo pod uwagę brana jest wyłącznie powierzchnia działki faktycznie przeznaczona jako użytek rolny.

– Jeśli wobec tego ta niewielka część będzie miała więcej niż 0,3 ha, to ten stan faktyczny podpadał będzie pod ustawę, jeśli zaś grunt rolny w tej większej działce będzie miał powierzchnię mniejszą, to będzie to pomijalne – wyjaśnia radczyni prawna. Według niej wraz z tą zmianą w prawie ułatwiony został obrót nieruchomościami, które de facto nieruchomościami rolnymi nie są. Istotnie rozszerzy to krąg nieruchomości, do których nie będzie trzeba stosować przepisów ukur i wynikających z niej ograniczeń w obrocie nieruchomościami rolnymi.

Czytaj więcej

Nieruchomości

SN: wyodrębniona działka rolna poniżej 0,3 ha może być przedmiotem obrotu

Geodezyjnie wyodrębniona działka rolna podlega samodzielnej kwalifikacji, czyli można nią obracać – uznał SN.

Ułatwienia w obrocie gruntami dotyczą zarówno grup, które nie zajmują się rolnictwem, jak i rolników, którzy będą mieli większą swobodę w zbywaniu nieruchomości, jeśli ich faktycznie rolna część nie przekroczy 0,3 ha.

Ostrożne podejście

Rolnik i przedsiębiorca Leszek Dydyna podkreśla jednak, że należy ostrożnie podchodzić do ułatwień przy sprzedaży ziemi rolnej. W jego ocenie każdy niekontrolowany obrót taką ziemią grozi ujemnymi skutkami, np. przekształcaniem działek na budowlane, ich sztucznym podziałem i handlem gruntami rolnymi. Zaznacza, że warto poczekać, by sprawdzić, jak zmiana będzie wyglądała w praktyce.

Bogdan Wingert z Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych uważa, że ważne jest umożliwienie kupna niewielkich nieruchomości. Jak mówi, przez wiele lat pomagał rodzeństwu, które bezskutecznie chciało kupić zaledwie kilkanaście arów ziemi przy ich domu. Grunt należał do Skarbu Państwa.

Zgodnie z ukur nabywca nieruchomości rolnej jest zobowiązany prowadzić gospodarstwo rolne przez co najmniej pięć lat od dnia nabycia tej nieruchomości, a osoba fizyczna musi prowadzić to gospodarstwo osobiście. Od tej reguły są wyjątki, m.in. gdy chodzi o nieruchomość o powierzchni mniejszej niż 1 ha, jeśli w dniu nabycia była położona w granicach administracyjnych miasta. Za gospodarstwo rolne uznaje się gospodarstwo, w którym powierzchnia nieruchomości rolnej albo łączna powierzchnia nieruchomości rolnych jest nie mniejsza niż 1 ha.