Roszczenie o zwrot rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego przedawnia się po trzech latach

Sąd Najwyższy podjął uchwałę dotyczącą okresu przedawnienia roszczenia spółdzielni o zwrot rocznej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. Z pytaniem prawnym w tej sprawie wystąpił do niego Sąd Apelacyjny w Warszawie.

Spółdzielnia Mieszkaniowa „Mokotów" w Warszawie uzyskała bonifikatę w rocznej opłacie z tytułu użytkowania wieczystego.

Upust przewidywała umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste pod osiedle mieszkaniowe. Miasto zawarło ją ze spółdzielnią dawno, bo w 1974 r. Przez długie lata spółdzielnia wnosiła roczne opłaty w pełnej wysokości, bo myślała, że bonifikata udzielona w 1974 r. już jej nie przysługuje. Przestały bowiem obwiązywać przepisy, na podstawie których ją dostała. Chodzi o ustawę z 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach.

24 czerwca 2004 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, z której wynikało, że takie upusty udzielone na podstawie ustawy z 1961 r. (w umowach ustanawiających prawo użytkowania wieczystego) są ważne, choć obowiązuje teraz ustawa o gospodarce nieruchomościami (sygn. II CZP 23/04).

Wówczas spółdzielnia zwróciła się do miasta o zwrot połowy wyniesionej przez nią opłaty rocznej za 2003 r., czyli 123 tys. zł. Władze Warszawy odmówiły. Uważały bowiem, że upust w opłacie nie obowiązuje. Udzielono go bowiem pod rządami ustawy z 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach.

Spółdzielnia wystąpiła do Sądu Okręgowego, a ten przyznał jej rację. Miasto odwołało się do Sądu Apelacyjnego.

W skardze podnosiło, że roszczenie spółdzielni z tego tytułu się przedawniło. Upłynęły bowiem trzy lata od daty, kiedy wystąpiła ona z wnioskiem o zwrot bonifikaty. Jej roszczenie zaś dotyczyło terenów oddanych spółdzielni na prowadzenie działalności gospodarczej.

Tymczasem Sąd Apelacyjny nabrał wątpliwości prawnych, czy w tym konkretnym wypadku właściwy jest trzy- czy może dziesięcioletni termin przedawnienia. Orzecznictwo na ten temat jest bowiem różne, co dotyczy również wyroków SN.

Sąd ten w swoim wyroku z 8 listopada 2013 r. stwierdził, że roszczenie o zwrot nienależnie wniesionej opłaty przedawnia się po trzech latach, gdyż jest ono związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Do sfery działalności gospodarczej spółdzielni zalicza się czynności związane z zarządem nieruchomościami.

W innym z kolei orzeczeniu Sąd Najwyższy stwierdził, że działalność spółdzielni ma charakter działalności gospodarczej jedynie w wypadku inwestycji budowlanych.

Tymczasem – zdaniem Sądu Apelacyjnego – wnoszenie rocznych opłat i dochodzenie ich zwrotu leży poza sferą prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też – według SA – roszczenia z tego tytułu być może powinny się przedawniać z upływem dziesięciu lat, czyli na zasadach ogólnych przewidzianych w kodeksie cywilnym.