Czas na grę w zielone na poważnie

Już od wielu kwartałów żyjemy w cieniu globalnej pandemii – dla niektórych części rynku nieruchomości komercyjnych to katalizator, dla innych wielkie zmiany i wyzwania. Jakie trendy mogą dominować w 2022 r.?

Nie tylko Excel

Najczęściej wskazywany jest zrównoważony rozwój, czyli ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny). Strategie ESG czy zobowiązania do uzyskania zerowej emisyjności przyjęli ostatnio tacy gracze, jak Cavatina, HB Reavis, Immofinanz, ale i doradcy – jak JLL, Savills czy AXI Immo.

Dominika Jędrak, dyrektor działu doradztwa i badań rynku w Colliers, mówi, że zrównoważony rozwój i ESG to trend, który coraz bardziej zyskuje na znaczeniu w oczach inwestorów, właścicieli budynków i najemców. – Najnowszy raport „Global Investor Outlook 2022" pokazuje, że trzech na czterech inwestorów uwzględnia czynniki środowiskowe w swoich strategiach. To dążenie do inwestowania w sposób przemyślany jest zarówno sposobem na zabezpieczenie swoich aktywów na przyszłość, jak i odpowiedzią na rosnącą presję ze strony interesariuszy i społeczeństwa, którzy wymagają reakcji na kryzys klimatyczny. O rosnącym znaczeniu czynników środowiskowych świadczy m.in. duża popularność certyfikatów czy rosnące zainteresowanie firm tzw. zielonymi obligacjami, czyli zrównoważonymi instrumentami finansowania. Coraz więcej właścicieli nieruchomości zaczyna również publikować raporty niefinansowe, by pokazać wpływ swoich budynków na środowisko – mówi Jędrak.

Choć mowa o aspektach niefinansowych, ESG ma wymiar jak najbardziej przeliczalny na pieniądze. Przykładem niech będzie GTC – deweloper w tym roku pozyskał 500 mln euro z emisji tzw. zielonych obligacji (wpływy można wykorzystać do inwestycji związanych wyłącznie z certyfikowanymi budynkami). Pieniądze ze sprzedaży niezabezpieczonych obligacji pozwoliły na zamianę długu bankowego, gdzie zastawem były nieruchomości.

Jak w domu

Eksperci spodziewają się dalszego dostosowywania się branży biurowej do nowej rzeczywistości.

– Ze względu na zmianę modelu pracy i trybu korzystania z biur pracodawcy poszukują sposobów, by zachęcić zespoły do spotkań i rezygnacji z pracy zdalnej, która jest wygodniejsza dla wielu pracowników – mówi Mateusz Strzelecki, partner w Walter Herz. – Z punktu widzenia pracodawców home office niesie ze sobą zacieranie się dobrych relacji, które budowano w firmach, utrudnienia w zarządzaniu ludźmi oraz większą rotację pracowników. Żeby stać się atrakcyjnym środowiskiem pracy, biura zmieniają swój charakter. Ich przestrzeń coraz bardziej zaczyna przypominać dom: ewoluują w stronę powierzchni kreatywnych, socjalizujących pracowników i zabezpieczających ich kooperację, co wiąże się ze zmianą wielkości i aranżacją – dodaje.

Ekspert zaznacza, że dzięki pracy hybrydowej i modelowi dzielonych biurek biura stają się bardziej kompaktowe, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze firmy będą reinwestowały w najem nowocześniejszych powierzchni o wyższym standardzie, w bardziej centralnych lokalizacjach czy niebanalnych obiektach. To ważne, bo atrakcyjne biuro wciąż ma pełnić rolę narzędzia konkurowania o pracowników.

Dominika Jędrak podkreśla, że wprowadzenie hybrydowego modelu pracy oznacza dla firm potrzebę zaplanowania docelowego kształtu biura i takiego przemodelowania przestrzeni, by była ona przystosowana do zmieniających się potrzeb użytkowników.

Zdaniem Strzeleckiego hitem będą powierzchnie elastyczne. – Nowy schemat funkcjonowania firm podbija popularność rynkową biur serwisowanych i powierzchni coworkingowych. Jest na nie coraz większe zapotrzebowanie ze względu na krótkoterminowy charakter najmu oferowany przez operatorów. 2022 będzie rokiem hossy dla rynku flex. Przestrzenie tego typu wygrywają nie tylko możliwością wynajmu na krótki okres, ale także pełnym serwisem usług związanych z codziennym funkcjonowaniem biura – mówi Strzelecki.

– Z elastycznych biur korzystają zarówno freelancerzy, jak i największe korporacje. Takie rozwiązanie wybierają m.in. firmy budujące nowe zespoły lub otwierające swoją linię biznesową w wybranym mieście. Właściciele nieruchomości biurowych zgodnie z wzorcami zachodnimi coraz liczniej włączać będą też przestrzenie elastyczne do pakietu udogodnień w swoich budynkach, jako alternatywę dla najmu regularnego – podkreśla.

Wygranymi pandemii są magazyny: przyspieszyły trendy napędzające branżę, czyli przede wszystkim e-commerce.