Szczepionka na raka trzustki

Ruszyły testy szczepionki, która może pokonać niebezpieczny nowotwór

Aktualizacja: 19.04.2011 02:06 Publikacja: 18.04.2011 21:54

Szczepionka na raka trzustki

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

Ponad 1100 pacjentów w Wielkiej Brytanii otrzyma szansę walki z jednym z najgroźniejszych nowotworów – rakiem trzustki. Otrzymają tzw. szczepionkę terapeutyczną, która pozwoli ich organizmom zwalczać komórki rakowe. Jeżeli testy TeloVac się powiodą, specyfik będzie dostępny w 2013 r.

Naukowcy podkreślają, że rolą szczepionki terapeutycznej nie jest zapobieganie chorobie. Po zaszczepieniu organizm pacjenta ma jednak nauczyć się rozpoznawać zagrożenie i sam z nim walczyć. Nie obiecują też pełnego wyleczenia, a jedynie przedłużenie życia pacjentów.

Zła prognoza

To i tak dużo, bo rak trzustki jest jednym z najbardziej niebezpiecznych. Zmarł z jego powodu m.in. aktor Patrick Swayze. Cierpi na przerzuty od mniej agresywnego typu nowotworu trzustki charyzmatyczny szef Apple'a Steve Jobs.

– Kiedy masz raka trzustki, to jak bomba zegarowa – przyznaje prof. John Neoptolemos z Royal Liverpool University Hospital, który nadzoruje testy.

Średnie przeżycie pięciu lat pacjentów z tym nowotworem lekarze szacują na 2 – 3 proc. Nawet jeżeli jest bardzo wcześnie wykryty, co zdarza się rzadko, szansa wyleczenia sięga 30 proc. W kategorii największych zabójców rak trzustki, mimo że dość rzadko występujący, zajmuje miejsce w pierwszej dziesiątce.

Arsenał lekarzy w przypadku raka trzustki jest dość ograniczony. Skomplikowana i ryzykowna operacja chirurgiczna (tzw. operacja Whipple'a – poddał się jej Steve Jobs) oraz późniejsza chemioterapia są praktycznie jedynym rozwiązaniem.

– Jednym z największych problemów leczenia raka jest to, że prawie zawsze zostaje kilka komórek nowotworowych, które pozwalają chorobie się odrodzić – tłumaczy sieci BBC prof. Peter Johnson, kierownik medyczny Cancer Research UK, która to organizacja finansuje badania.

Tym razem naukowcy chcą do walki z rakiem wykorzystać własne siły organizmu pacjenta. Szczepionka GV1001 ma "uczulić" system odpornościowy na telomerazę – enzym, który daje komórkom nowotworowym praktycznie nieśmiertelność. W zwykłych komórkach dorosłego człowieka właściwie telomerazy nie ma. Dlatego to właśnie ta substancja świetnie nadaje się do oznakowania guza.

Ślepa próba

– Dla kogoś, kto nigdy nie pił i nie palił, to wielki szok. Mam nadzieję, że szczepionka zadziała i będę mogła cieszyć się szczęśliwym i zdrowym życiem – powiedziała sieci BBC 43-letnia Rhona Longworth, u której zdiagnozowano raka trzustki zaledwie dwa miesiące temu.

Tak samo myśli 69-letnia Joan Roberts: – Dobrze, że rak się nie powiększył i jest stabilny. Trzeba być dobrej myśli.

Testy odbywają się w ponad 50 szpitalach. Pacjenci są podzieleni na trzy grupy. W pierwszej otrzymają standardową chemioterapię (gemcytabinę i kapecytabinę) przez osiem miesięcy. W drugiej po zakończeniu chemioterapii dodatkowo szczepionkę, a w trzeciej szczepionkę i chemioterapię jednocześnie. O przypisaniu do jednej z grup decyduje losowo komputer.

Wyniki trzeciej fazy testów klinicznych szczepionki poznamy za rok. Wcześniejsze badania w mniejszej skali dowiodły, że szczepionka wydłuża życie pacjentów o średnio trzy miesiące.

Preparat wyprodukowała koreańska firma KAEL-GemVax. Jeszcze w tym roku mają rozpocząć się próby specyfiku przeciw rakowi płuc. – Wierzymy, że okażemy się lepsi niż inne dostępne obecnie szczepionki przeciwnowotworowe i że będziemy mieć preparat używany również przy innych odmianach raka – zapowiada dr Jay Sangjae Kim z KAEL-GemVax. – Innymi słowy – naprawdę uniwersalna szczepionka na raka będzie dostępna już w niedalekiej przyszłości.

A może zioła?

Problem ze skutecznym leczeniem raka trzustki sprawia, że lekarze sięgają nawet po leki znane z medycyny tradycyjnej. Podczas zjazdu Amerykańskiego Stowarzyszenia Badań nad Rakiem w 2009 roku przedstawiono m.in. wyniki badań nad zastosowaniem czarnuszki (czarnego kminku) w leczeniu nowotworów.

Właściwości przeciwzapalne i przeciwrakowe zachwalała m.in. dr Hwydy Arafat z Thomas Jefferson University. Badania na zwierzętach wskazywały, że w 67 proc. przypadków guzy się zmniejszyły.

Nauka
Czy naukowcy potrafią przepowiedzieć przyszłość? Jak przewidzieć kolejną pandemię
Nauka
Zaskakujący eksperyment z dzikimi rybami. „Tak, jakby one nas studiowały, a nie odwrotnie”
Nauka
Wilki same się udomowiły? Ciekawy wynik matematycznej symulacji
Nauka
Zaskakujące odkrycie dotyczące jądra Ziemi. Co dzieje się w środku planety?
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Nauka
"Ogromne konsekwencje" decyzji Donalda Trumpa. Wstrzymane badania nad HIV i malarią
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń