Ile lat ma Księżyc

Wiek Srebrnego Globu wymaga korekty: jest młodszy, niż sądziliśmy

Publikacja: 18.08.2011 00:17

Naturalny satelita Ziemi powstał w wyniku jej kolizji z planetą wielkości Marsa

Naturalny satelita Ziemi powstał w wyniku jej kolizji z planetą wielkości Marsa

Foto: AFP

Może też nie mieć płynnego, metalicznego jądra. W dzisiejszym wydaniu magazynu „Nature" międzynarodowy zespół publikuje wyniki najnowszych badań.

– Młody wiek próbek najstarszych księżycowych skał, jakie przebadaliśmy, jest dowodem, że Srebrny Glob uformował się znacznie później, niż dotąd przypuszczaliśmy – powiedział Richard Carlson z Wydziału Magnetyzmu Ziemskiego Carnegie Institution for Science. – Musimy zmienić całe nasze rozumienie historii formowania się Księżyca.

Zespół przeanalizował izotopy pierwiastków ołowiu i neodymu w składzie najstarszego minerału księżycowego – anortozytu żelaznego. Na tej podstawie określił jego wiek na 4,36 mld lat. To znacznie mniej, niż przewidywały dotychczasowe szacunki. Określały wiek Księżyca na 4,568 mld lat, niewiele mniej niż całego Układu Słonecznego. Wiek księżycowego anortozytu jest podobny do wieku najstarszych minerałów znalezionych na Ziemi: cyrkonów z zachodniej Australii.

Według powszechnie uznanej teorii nasz naturalny satelita powstał w wyniku zderzenia nieznanego obiektu wielkości Marsa i Ziemi. Energia tego zderzenie była tak duża, że w przestrzeń została wyrzucona wielka ilość stopionego materiału. Stygnąc, gęstniał i zespalał się.

Ostatnio ta teoria została zmodyfikowana. Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w „Nature" zasugerowali, że Srebrny Glob nie był jedynym satelitą który powstał w wyniku kolizji. Prof. Erik Asphaug i dr Martin Jutzi przeprowadzili komputerową symulację kosmicznej katastrofy. Część okruchów zlepiła się i powstał Księżyc, pozostałe utworzyły drugiego satelitę poruszającego się po podobnej orbicie jak Srebrny Glob („Rz" z 4 sierpnia). Jak obliczyli naukowcy, ten drugi satelita miał wielkość ok. jednej trzeciej Księżyca i masę 30 razy mniejszą. Przy niewielkiej prędkości (w skali kosmicznej) oba ciała wpadły na siebie i się skleiły. Czy tak było w istocie? Sprawdzi to obecna misja Lunar Reconnaissance Orbiter i planowana GRAIL.

Tymczasem nowe światło na wiek jedynego naturalnego satelity Ziemi dostarczyła analiza próbek składu skał księżycowych pochodzących – jak uważają naukowcy – z pierwotnej magmy, która krystalizowała się, stygnąc.

Dotychczas badacze mieli jednak kłopoty z określeniem dokładnego wieku anortozytu żelaznego, określany przez naukowców skrótem FAN.

Lars Borg z Lawrence Livermore National Laboratory wraz z Richardem Carlsonem, który obecnie pracuje w Université Blaise Pascal w Clermont-Ferrand we Francji, oraz Jamesem Connellym z Uniwersytetu w Kopenhadze użyli nowych technik do datowania próbek anortozytu żelaznego z kolekcji Centrum Lotów Kosmicznych im. Johnsona.

Wyniki tych badań sugerują, że najstarsze skorupy na Ziemi i Księżycu powstały w tym samym czasie i w wyniku tego samego wielkiego zderzenia.

Według naukowców z zespołu Borga wyniki badan są w pełni miarodajne, ponieważ próbki sprawdzano kilkoma różnymi metodami izotopowymi, za każdym razem otrzymując zgodne ze sobą wyniki. To silny argument przemawiający za tym, że czas, kiedy skały się wykrystalizowały, oznaczony jest prawidłowo.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora k.urbanski@rp.pl

Może też nie mieć płynnego, metalicznego jądra. W dzisiejszym wydaniu magazynu „Nature" międzynarodowy zespół publikuje wyniki najnowszych badań.

– Młody wiek próbek najstarszych księżycowych skał, jakie przebadaliśmy, jest dowodem, że Srebrny Glob uformował się znacznie później, niż dotąd przypuszczaliśmy – powiedział Richard Carlson z Wydziału Magnetyzmu Ziemskiego Carnegie Institution for Science. – Musimy zmienić całe nasze rozumienie historii formowania się Księżyca.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Kosmos
Na odległej planecie istnieje życie? Badacze mówią o przełomie: To najsilniejszy dowód
Kosmos
Nowa, „zielona” kometa na niebie. Wiadomo, kiedy będzie najlepiej widoczna
Kosmos
W Drodze Mlecznej odkryto układ dwóch białych karłów. Obiekty są skazane na zderzenie
Kosmos
Pochodzenie i kształt asteroidy, która miała uderzyć w Ziemię, zaskoczyły naukowców
Materiał Partnera
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Kosmos
Doba na Uranie jest dłuższa niż sądzono. Nowe obliczenia naukowców