Start kosmicznej ciężarówki

Ponaddwudziestotonowy ładunek wyniesie na orbitę zmodyfikowana rakieta Ariane 5. To pierwszy z floty pięciu bezzałogowych pojazdów kosmicznych Automated Transfer Vehicle (ATV) przeznaczonych do transportu towarów. Będą dostarczać stacji zaopatrzenie do 2015 roku.

– Jules Verne to największy statek kosmiczny, jaki wybudowaliśmy i najbardziej skomplikowany – powiedział John Ellwood, menedżer misji ATV. Długi na 10,3 m cylinder o średnicy ponad 4,5 m zmieści 9 ton ładunku. Jules Verne dostarczy zaopatrzenie, a w drodze powrotnej zabierze śmiecie. – To wielki wkład w program – powiedział Mike Suffredini, szef naukowców Międzynarodowej Stacji Kosmicznej NASA.

ATV jest zdalnie sterowany zarówno podczas lotu, jak i dokowania do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Przycumuje do rosyjskiego modułu stacji Zwiezda. Astronauci będą mogli wyładować kilka ton przywiezionych zapasów bez konieczności użycia skafandrów kosmicznych.

W ładowni ATV znajdą się woda, tlen, wyposażenie naukowe, żywność i ubrania. A także paliwo, które zostanie przepompowane bezpośrednio ze specjalnego zbiornika w ładowni pojazdu do zbiorników stacji. Europejski moduł wykorzysta także swoje silniki, włączając je co jakiś czas, aby utrzymać stację na odpowiednio wysokiej orbicie.

Jules Verne spędzi prawie miesiąc na "orbicie parkingowej" w odległości ok. 2 tys. km od stacji w oczekiwaniu na zakończenie misji promu kosmicznego Endeavour, którego start planowany jest na 11 marca.

Zbudowany we Francji przez konsorcjum EADS Astrium Jules Verne jest pierwszym europejskim statkiem kosmicznym, który przycumuje do stacji orbitalnej. Projekt kosztował Europejską Agencję Kosmiczną 1,3 mld euro. – To fascynujący pojazd. W jego konstrukcji zastosowaliśmy wiele najnowszych technologii – powiedział Alan Thirkettle, menedżer programu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w ESA. – Nad przygotowaniem do tej misji pracowaliśmy od 1998 roku.

Jednym z tych najnowszych technologicznie rozwiązań jest system nawigacji wykorzystujący lasery. Na początku manewru dokowania Jules Verne będzie wykorzystywał system GPS, kiedy znajdzie się dostatecznie blisko (ok. 250 m) modułu Zwiezda, zostaną uruchomione lasery. Analiza promieni odbitych od punktów kontrolnych pozwoli na bardzo precyzyjne cumowanie do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Podczas dwóch dni kontrolerzy lotu w nowym ośrodku dowodzenia w Tuluzie we Francji sprawdzą system sterowania, przeprowadzając wiele próbnych manewrów. W przeciwieństwie do rosyjskiego Progressa ATV nie wymaga sterowania z konsoli wewnątrz stacji. – Nie ma możliwości sterowania naszym statkiem, tak jak Progressem – powiedział Ellwood. Jedyna możliwość, jaką mają astronauci, to w razie niebezpieczeństwa wcisnąć czerwony guzik i odepchnąć statek od stacji. Jurij Malenczenko, rosyjski inżynier pokładowy, i Peggy Whitson, dowódca 16. ekspedycji na Międzynarodową Stację Kosmiczną, będą pierwszymi kontrolerami cumowania Jules Verne'a do ISS. Malenczenko przeprowadził pierwszy w historii manewr cumowania modułu Progress do rosyjskiej stacji kosmicznej Mir w roku 1994.

Każdy z kolejnych pojazdów ATV spędzi pół roku przycumowany do stacji. W drodze powrotnej, za pół roku, Jules Verne zabierze zbędne na stacji rzeczy – przepadną one w Pacyfiku wraz z całym pojazdem, który w ten sposób zakończy misję.

Kosmos