Sąd Najwyższy 16 grudnia 2019 r. w poszerzonym składzie siedmiu sędziów w sprawie III CZP 7/19 podjął ważną uchwałę rozstrzygającą wątpliwości co do skutków ogłoszenia upadłości konsumenckiej w odniesieniu do majątku objętego wspólnością ustawową małżonków.
Wątpliwości te dotyczyły stosowania w upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej art. 124 ust. 1 zdanie drugie prawa upadłościowego (dalej: pu). Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w chwili ogłoszenia upadłości małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej (ustawowej lub umownej), ich majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny. Brzmienie przepisu nie pozostawia wątpliwości, że do masy upadłości wchodzi cały majątek wspólny, mimo że z chwilą powstania rozdzielności majątkowej (co jest obligatoryjnym skutkiem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków) udział w nim przysługuje również współmałżonkowi upadłego. Małżonek upadłego może jedynie zgłosić do masy upadłości swoją wierzytelność z tytułu udziału w majątku wspólnym. Wierzytelność ta jest zaspokajana w drugiej kategorii proporcjonalnie z innymi nieuprzywilejowanymi wierzytelnościami. W praktyce oznacza to prawie pewne pozbawienie małżonka prawa do uzyskania przysługującego mu udziału w majątku wspólnym.
