Reklama
Rozwiń

dr Litwiński: Problemem nie jest to, gdzie dane są, tylko kto ma do nich dostęp

Ważne, by dane były u podmiotów podlegających prawu Unii – mówi dr Paweł Litwiński, adwokat z Kancelarii Barta Litwiński.

Publikacja: 22.03.2023 07:24

dr Litwiński: Problemem nie jest to, gdzie dane są, tylko kto ma do nich dostęp

Foto: Adobe Stock

Podczas wysłuchania publicznego w Sejmie ws. projektu prawa komunikacji elektronicznej przedstawiciele biznesu postulowali, by odejść od nakazu przechowywania danych telekomunikacyjnych tylko na terenie Polski. Dlaczego to ważne, gdzie stoi serwer z danymi?

Wymóg korzystania wyłącznie z usług polskich dostawców może być uznany za sprzeczny z prawem Unii Europejskiej, bo narusza zasadę swobody świadczenia usług. Więc przedsiębiorcy mają przynajmniej częściowo rację. Z drugiej strony ten obowiązek (przechowywanie danych, by przekazać je w razie potrzeby odpowiednim służbom) wiąże się z kwestią zapewnienia bezpieczeństwa narodowego. A ono nie jest objęte prawem UE. Więc z tej perspektywy można wątpić, czy prawo unijne znajdzie tu zastosowanie. Ale jeśli już ograniczać możliwość przechowywania danych, to lepiej posłużyć się pojęciem Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

A druga płaszczyzna?

Trzeba na sprawę spojrzeć pod kątem bezpieczeństwa danych. Przechowywanie ich tylko w Polsce je zmniejsza. Są bardziej zagrożone „tradycyjnym” cyberatakiem. Ale kij ma dwa końce, bo problemem nie jest to, gdzie dane są, tylko kto ma do nich dostęp. Prosty przykład: dostawcy amerykańscy, bo to od nich zaczął się problem, są objęci ustawą CLOUD Act, która zobowiązuje ich do udostępniania danych służbom USA, niezależnie od tego, gdzie są dane. Czyli jeśli nawet będą w Polsce, ale dostawca chmury, w której są przechowywane, jest z USA, to będzie zobowiązany je udostępniać amerykańskim służbom. Podobne niebezpieczeństwo istnieje w przypadku dostawców np. z Chin, choć tu oczywiście regulacje są mniej jawne. Dlatego, gdybym miał wskazać właściwy kierunek ograniczeń, uznałbym, że dane mogą być przechowywane u dostawców podlegających prawu UE. W tym kierunku należy iść, a nie wskazywać, gdzie fizycznie mają się znajdować dane. Dziś to ślepy zaułek.

Tu dochodzimy do kwestii transferowania danych poza EOG. Są obecnie negocjowane porozumienia z USA, a jak wygląda to w przypadku pozostałych krajów?

Dane można swobodnie przekazywać do krajów EOG, czyli UE, Norwegii, Islandii, i Liechtensteinu. Są odrębne porozumienia ze Szwajcarią, choć nie należy ona do EOG. UE uznała kilkanaście państw za dające gwarancje przechowywania danych – wśród nich jest np. Wielka Brytania. A porozumienia z USA to niekończąca się saga – to, o które pan pyta, będzie już trzecim, jeśli zostanie zawarte. I zapewne zostanie zaskarżone przez Maxa Schremsa oraz jego organizację NOYB do TSUE i wyrok prawdopodobnie nie będzie korzystny dla porozumienia. Trzeba się więc przygotować na kolejny akt sagi. Mamy też Rosję czy Chiny, gdzie zagrożenia dla bezpieczeństwa danych są jeszcze większe.

W ich przypadku jednak nie ma instytucjonalnych działań UE, żadnych zakazów przekazywania danych. Pojawiają się tylko punktowe działania poszczególnych krajów, np. zakaz korzystania z TikToka. Wreszcie istnieje ponad 100 krajów, w przypadku których za każdym razem trzeba oceniać, czy transfer jest dopuszczalny czy nie. Patrząc jednak z perspektywy biznesu, największe znaczenie ma korzystanie z usług chmurowych dostawców z USA. Są one bowiem najbardziej popularne, najbardziej dostępne i… najbardziej bezpieczne – w znaczeniu czysto informatycznym. Nie możemy zapominać o uprawnieniach amerykańskich służb, które w jakimś zakresie będą mieć do nich dostęp – przynajmniej potencjalny. A to oznacza, że częściowo dane te będą wyjęte spod przepisów Unii Europejskiej.

Czytaj więcej

Lex pilot i retencja danych. "Rząd ryzykuje dla chwilowej wygody służb"
Nieruchomości
Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok dla tysięcy właścicieli gruntów ze słupami
Podatki
Podział mieszkania ze spadku. Czy można uniknąć podatku?
Prawo karne
„Matka Boska Kermitowska” obraża uczucia religijne? Jest wyrok sądu
Prawo w Polsce
Ile zapłacimy za abonament RTV w 2025? Oto stawki od 1 stycznia i lista zwolnionych z opłaty
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego
Podatki
Ulga podatkowa dla pracujących seniorów. Czym jest i kto może z niej skorzystać?
Materiał Promocyjny
„Nowy finansowy ja” w nowym roku