Wyrok TSUE: sukces frankowiczów, bolesna porażka banków

Czwartkowy wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej okazał się skrajnie korzystny dla posiadaczy kredytów w CHF, za to jednoznacznie negatywny dla banków. TSUE orzekł bowiem, że banki nie mają, w świetle unijnych przepisów, prawa do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej, ponieważ to z ich winy zawarto tam nieuczciwe zapisy.

Gigantyczne koszty

Po ogłoszeniu takiego wyroku notowania indesku WIG-Banki spadły gwałtownie o 2,5 proc. Najmocniej tracił kurs mBank (nawet powyżej 4 proc.), ale też PKO BP czy Santander BP. To banki, które wciąż w swoich portfelach mają najwięcej kredytów w CHF. Ale do końca dnia straty w większości przypadków zostały odrobione. Co może wynikać z faktu, zdaniem analityków, iż decyzja TSUE była zgodna z oczekiwaniami rynku.

Czytaj więcej

Banki

Prezes mBanku: Żałuję, że nie zaoferowaliśmy ugód wcześniej

Szef mBanku Cezary Stypułkowski ocenia, że orzeczenie TSUE niesie olbrzymie obciążenie dla kapitałów banków i żałuje, że program ugód z frankowiczami nie ruszył wcześniej. Z kolei prezes PKO BP zaznacza, że frankowiczom nie przysługuje dodatkowe roszczenia po unieważnieniu umowy.

Ale i tak oznacza ona, że sektor będzie się musiał zmierzyć z gigantycznymi kosztami. Komisja Nadzoru Finansowego oszacowała je łącznie na 100 mld zł, z czego ok. 35–40 mld zł już zostało poniesione w postaci rezerw na ryzyko prawne hipotecznych kredytów walutowych.

Skala dodatkowych rezerw wciąż jest jednak ogromna. Narodowy Bank Polski szacuje ją na kwotę 40–50 mld zł, przy czym 50 mld zł tych kosztów dotyczy sytuacji, gdy większość spraw frankowych kończy się rozstrzygnięciem sądowym, a 40 mld zł – gdy więcej jest ugód z frankowiczami. Obecnie liczba zawartych ugód sięga ok. 60 tys., a liczba pozwów przeciw bankom – ok. 130 tys.

Sektor przygotowany?

Zarówno przewodniczący KNF Jacek Jastrzębski, jak i sami bankowcy podkreślali w czwartek, że orzeczenie TSUE przynosi ogromne obciążenia ich kapitałów. Jednocześnie zaznaczali, że nie powinno to zachwiać stabilnością sektora.

– PKO BP przygotowywał się na różne scenariusze, co znajdowało odzwierciedlenie m.in. w tworzonych przez bank rezerwach i jest dobrze przygotowany, by zaabsorbować dodatkowe rezerwy – podkreślał szef PKO BP Dariusz Szwed.

Te dodatkowe rezerwy i odpisy w pierwszej kolejności będą pokrywane z zysków z działalności operacyjnej, którym obecnie sprzyja środowisko wysokich stóp procentowych. Ale banki będę też musiały uszczuplić swoje kapitały. Jednocześnie oznacza to ryzyko, że koniec końców za „darmowy kredyt dla frankowiczów” zapłacą wszyscy inni.

– Kapitały banków w efekcie wyroku TSUE spadną nawet o ok. 40 proc. wobec ich obecnej wartości, ograniczając zdolność finansowania kredytem gospodarki – komentuje Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP.

Czytaj więcej

Banki

KNF ostrzega: wyrok TSUE negatywny dla banków

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swoim werdykcie uznał, że bankom nie należy się prawo do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Komisja Nadzoru Finansowego ostrzega, że ma to negatywny wymiar z punktu widzenia polskiego sektora bankowego oraz całej polskiej gospodarki. Ale zaznacza, że polski sektor bankowy jest obecnie dobrze skapitalizowany i płynny,

– Szczególnie jeśli chodzi o kredyty dla największych firm oraz dużych projektów dla gospodarki, takich jak projekt polskiej elektrowni jądrowej, która ma kosztować nawet 300 mld zł – dodaje.

Rachunek zapłacą wszyscy

– Rachunek za uprzywilejowanie frankowiczów zapłacą wszyscy – mówi też Marcin Zieliński, główny ekonomista Fundacji FOR.

– I klienci banków, w tym deponenci, którzy otrzymają niższe odsetki od swoich lokat, i potencjalni kredytobiorcy, którzy zapłacą wyższe marże. Do tego akcjonariusze banków, w tym członkowie programów emerytalnych, drobni inwestorzy indywidualni oraz podatnicy, dlatego że uderzenie w zyski banków ograniczy wpływy z płaconego przez nie podatku dochodowego od osób prawnych – ostrzega Zieliński.

Jego zdaniem rośnie też ryzyko kryzysu bankowego, co mogłoby doprowadzić do trwałego obniżenia ścieżki wzrostu PKB.

Ugody wciąż w grze

Prawnicy przypominają, że wyrok TSUE nie oznacza, że umowy kredytu w CHF stają się automatycznie nieważne i że nie trzeba będzie składać pozwów; tak jak dotychczas frankowicze, którzy liczą na unieważnienie kredytu, muszą wejść na ścieżkę sądową.