Wojna trzydziestoletnia. Milion ofiar wojny, która żywiła się sama

Wojna trzydziestoletnia była pierwszym w historii konfliktem totalnym. Nie było w niej miejsca na neutralność oraz – wbrew hasłom na sztandarach – na względy religijne. Była też pierwszą, w której bardziej ucierpieli cywile niż walczący żołnierze.

Publikacja: 10.08.2018 18:00

Pojęcie wojny, która żywi się sama, ukuł Albrecht von Wallenstein, jeden z wodzów cesarskiej armii.

Pojęcie wojny, która żywi się sama, ukuł Albrecht von Wallenstein, jeden z wodzów cesarskiej armii. W 1632 r. pokonał on pod Lützen wojska szwedzkiego króla Gustawa II Adolfa (obraz Carla Wahlboma)

Foto: Nationalmuseum

Jacek Borkowicz

Wiosną 1626 r. Bogusław XIV przekonał się, co znaczy ambiwalencja losu. Po śmierci Filipa Juliusza stany osieroconego przezeń księstwa wołogoskiego (Wolgast) złożyły hołd lenny jego stryjecznemu bratu. W ten sposób pan na Szczecinie mógł nareszcie, po stu latach dzielnicowego rozbicia, ogłosić się władcą całego zjednoczonego księstwa pomorskiego. Jednak Bogusław nie triumfował. Niedawno bowiem do wojny, którą późniejsi historycy nazwą trzydziestoletnią, włączyła się Dania. Król Chrystian IV, który do tej pory przyglądał się z boku zapasom swoich koronowanych kolegów po fachu z Rzeszy Niemieckiej, teraz postanowił wystąpić w glorii obrońcy luterańskiej wykładni Ewangelii. A tego książę Bogusław, choć sam ewangelik, obawiał się najbardziej.

Pozostało jeszcze 96% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

„Paradise”, 1 sezon, twórca: Dan Fogelman, serial dostępny na Disney+

„Paradise” to jeden z najlepszych seriali dekady. Niespodzianka w ofercie Disney+

Rdzeń scenariusza „Paradise” stanowi odtworzona w retrospekcjach relacja pomiędzy Collinsem, skrupulatnym agente...

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

Materiał Promocyjny

Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 12.05.2025

Skok rozwojowy Niemiec rodzi pytania. Polityka wobec Rosji budziła zastrzeżenia

Skok rozwojowy Niemiec rodzi pytania. Polityka wobec Rosji budziła zastrzeżenia

Zachowawcze fiskalnie Niemcy tłumią rozwój kontynentu. Aktywne – grożą marginalizacją mniejszych państw. Bezczyn...

Oksana Zabużko: Bezpieczeństwo Ukrainy? Jestem za koncepcją Mazepy. Od Waregów po Greków

Oksana Zabużko: Bezpieczeństwo Ukrainy? Jestem za koncepcją Mazepy. Od Waregów po Greków

Ogłaszam koniec projektu Chmielnickiego, czyli sojuszu Ukrainy z Moskwą. Czas na koncepcję Mazepy: bezpieczeństw...

Socjolog wskazuje wiek kluczowej grupy wyborców. Który kandydat do niej dotrze?

Socjolog wskazuje wiek kluczowej grupy wyborców. Który kandydat do niej dotrze?

Spór prawicy z lewicą zmienił się moim zdaniem na spór „góry” z „dołem”. Młodsza grupa wyborców nie odnajduje si...

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Materiał Promocyjny

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Michał Szułdrzyński: Dlaczego nauczanie Franciszka dla wszystkich było niewygodne?

Michał Szułdrzyński: Dlaczego nauczanie Franciszka dla wszystkich było niewygodne?

U Franciszka urzekała mnie wizja Kościoła i tego, czym ma być wiara. A także to, jak odbierano jego naukę, a ści...

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Historia – między prawdą a interpretacją

Historia – między prawdą a interpretacją

Polski Kościół potrzebuje rewolucji

Polski Kościół potrzebuje rewolucji

Koniec chrześcijaństwa w Polsce?

Koniec chrześcijaństwa w Polsce?

Kto najbardziej ucierpi na pandemii

Kto najbardziej ucierpi na pandemii

Baruch Steinberg, naczelny rabin Wojska Polskiego (w środku), zginął w Katyniu, jak wielu innych ofi

Steinberg, Alter, Widerszal… Pokolenia żydowskich państwowców

Seksroboty. Terapia, czy szerzenie pedofilii?

Seksroboty. Terapia, czy szerzenie pedofilii?

Polki i Niemki na ulicznym targowisku, Wrocław, druga połowa 1945 r.

Powojennego Wrocławia dwa lata z Niemcami

Kraków na tle powojennej Polski stanowił ewenement: duże niezniszczone miasto, z zachowaną czynszową

Ziemianie w Krakowie. Bez dworu, ale z rodowodem

Sędzia Piotr Schab

Sądy i trybunały

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar odwołał sędziego Piotra Schaba

„Paradise”, 1 sezon, twórca: Dan Fogelman, serial dostępny na Disney+

„Paradise” to jeden z najlepszych seriali dekady. Niespodzianka w ofercie Disney+

Ukraiński żołnierz

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1157

Papież Franciszek zmarł w Wielki Poniedziałek 21 kwietnia 2025 roku, w wieku 88 lat

Tomasz Terlikowski: Papież Franciszek z pewnością nie był sojusznikiem Putina

Policjanci stołecznej „drogówki” kontrolowali pojazdy z napędem elektrycznym o wyglądzie roweru

Za jazdę na takim „rowerze" można zapłacić mandat i stracić prawo jazdy

Chińskie boty często nie wyświetlają zdjęć z placu Niebiańskiego Spokoju albo wydarzeń, które miały

Globalne Interesy

Deepseek i inne chińskie boty AI posłuszne władzy. Przyłapane na kłamstwach i cenzurze

Szymon Hołownia

Parlamentarzyści zbierają się w Gnieźnie z okazji 1000. rocznicy koronacji Chrobrego

Sopot podsumowuje kampanię promocyjną. Dotarła nawet na Bliski Wschód

Zanim Wyjedziesz

Sopot podsumowuje kampanię promocyjną. Dotarła nawet na Bliski Wschód