Rząd próbuje reanimować program "Mieszkanie+": czynsze rynkowe i spółki celowe

Rząd próbuje reanimować program Mieszkanie+. Z szumnych zapowiedzi polityków sprzed dwóch lat wyszło niewiele. Zamiast tysięcy tanich lokali na wynajem powstał niecały tysiąc.

Czytaj także: Nie kijem go, to pałką, czyli jak państwo buduje mieszkania

Teraz proponuje się m.in. uwolnienie czynszów za lokale wybudowane w programie Mieszkanie+ oraz powoływanie do życia spółek celowych, budujących bloki pod wynajem.

Eksperci są podzieleni. Część uważa, że projekt odblokuje realizację programu. Inni nie zostawiają na propozycjach suchej nitki.

Czytaj także: Problemy z rządowym programem Mieszkanie plus

Reanimacja chorego

Chodzi o projekt nowelizacji ustawy o krajowym zasobie nieruchomości (KZN). To główny filar programu Mieszkanie+, który nigdy nie ruszył z miejsca. Dziś lokale w programie buduje wprawdzie PFR Nieruchomości SA. Problem jednak w tym, że jest to filar komercyjny Mieszkania+. Rządzącym nie udało się wybudować ani jednego mieszkania na podstawie ustawy o KZN, obowiązującej od jesieni 2017 r. Powstał tylko na jej podstawie państwowy bank ziemi, czyli Krajowy Zasób Nieruchomości. Dysponuje dziś ok. tysiącem hektarów gruntu.

Rząd postanowił nie wyrzucać ustawy o KZN do kosza, lecz ją poprawić. Projekt daje możliwość wnoszenia nieruchomości KZN aportem do spółek celowych z udziałem innych podmiotów. Dziś KZN może tworzyć tego rodzaju spółki z samorządami. Projekt jest zachowawczy. Spółki będą mogły powstawać tylko przy udziale podmiotów wymienionych w ustawie, m.in.: spółek Skarbu Państwa, funduszy inwestycyjnych, których portfelem zarządza państwowy podmiot prawny. Potrzebna będzie też zgoda ministra inwestycji. O taką zmianę od dawna zabiega PFR Nieruchomości. Dzięki niej ma szansę rozwinąć skrzydła.

Do tej pory PFR Nieruchomości oddało do użytkowania 480 mieszkań w Białej Podlaskiej, Jarocinie oraz Kępnie.

– W pierwszym półroczu br. najemcy wprowadzą się do 364 lokali w Gdyni i w Wałbrzychu. Trwa też budowa ponad 650 mieszkań w Katowicach, Jarocinie i Kępicach, a ponad 11 tys. mieszkań jest w procesie projektowania – wyjaśnia Katarzyna Fiuk z PFR Nieruchomości.

Ekonomistka Irena Herbst, b. wiceminister budownictwa, chwali osiągnięcia tej spółki.

– Część komercyjna Mieszkania+ funkcjonuje względnie dobrze. Nie buduje się wprawdzie jeszcze setek tysięcy lokali, a raczej setki, ale to przecież nie piekarnia, inwestycje mieszkaniowe wymagają czasu. Lokale powstają. Tyle że są to mieszkania, w których czynsze są rynkowe, wyższe – wskazuje Irena Herbst.

Rynkowe czynsze

Rząd planuje też uwolnić czynsze w lokalach wybudowanych w programie Mieszkanie+. Rezygnuje w ustawie o KZN z tzw. czynszu normowanego. Jego wysokość miała zależeć m.in. od rodzaju umowy najmu oraz od miejscowości, w której znajdują się budynki wzniesione w programie Mieszkanie+.

Skąd ta propozycja? Rząd przyznaje, że czynsz musi być bardziej elastyczny, by opłacało się budowanie mieszkań w tym programie. Uspokaja też potencjalnych najemców: będzie ich stać na najem, dostaną dopłaty do czynszu. Mówi o nich inna ustawa obowiązująca od 1 stycznia br.

Jakich czynszów się spodziewać?

Na osiedlu mieszkaniowym wybudowanym przez PFR Nieruchomości w Jarocinie stawka wynosi 11–12 zł za mkw, a w Białej Podlaskiej 13,75 zł. Czyli czynsz za 50-metrowe mieszkanie w Białej Podlaskiej wynosi dziś 687,5 zł.

Eksperci rozbieżnie oceniają szanse programu po zmianach.

– Proponowane zmiany urealniają zasady programu Mieszkanie+. Nareszcie pod uwagę bierze się opinię ekspertów, którzy od dawna mówią, że program ma charakter zbyt życzeniowy, a za mało rynkowy. Nie uwzględnia realiów – twierdzi Konrad Płochocki, dyrektor generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich.