Prawnicy nie tylko od prawa. W czym warto się specjalizować w 2025 r.?

Według najnowszego raportu firmy Grafton Recruitment, opublikowanego pod koniec zeszłego roku, widać nieznaczny wzrost popytu na usługi prawne, ale nie przekłada się to na wzrost zapotrzebowania na pracowników w działach prawnych firm. Wkrótce może się to jednak zmienić.

– Wzrost liczby konsultacji prawnych, które są niezbędne do sprawnego prowadzenia biznesu, może sugerować, że w najbliższych miesiącach będziemy świadkami wzrostu zatrudnienia prawników, szczególnie dotyczy to specjalistów, którzy mają realny wpływ na procesy decyzyjne. Najwyższe zarobki czekają na prawników w takich branżach, jak finanse, farmacja, telekomunikacja, technologie oraz energetyka – mówi Michał Piernik, menedżer ds. struktury i rozwoju biznesu w GR.

I dodaje, że obecnie poszukiwani są przede wszystkim prawnicy specjalizujący się w prawie pracy oraz prawie podatkowym czy ochronie danych osobowych.

Czytaj więcej

Usługi, ceny, zarobki

Mniejsze zapotrzebowanie na prawników, a płace wyższe. Nowy raport

Choć w mijającym roku było mniej ogłoszeń poszukujących prawnika do pracy, co wynika przede wszystkim z usprawnień techniczno-organizacyjnych, to jednak widać podwyżki stawek wynagrodzenia - wynika z raportu firmy Grafton Recruitment.

Waldemar Koper, prezes Polskiego Stowarzyszenia Prawników Przedsiębiorstw, wskazuje zaś, że presja inflacyjna sprawia, iż rosną wynagrodzenia prawników – zarówno te płacone kancelariom przez klientów, jak i te wypłacane przez kancelarie prawnikom.

– Klienci nie godzą się na podnoszenie cen, ale z drugiej strony walka o najlepszych prawników i konkurencja kapitałem intelektualnym powodują dużą presję na podnoszenie płac. Wyzwaniem jest więc takie zwiększanie przychodów, by nadążał on za wzrostem kosztów – tłumaczy Waldemar Koper. – Teoretycznie cena nie jest kluczowa przy podejmowaniu decyzji o wyborze usług danej kancelarii, ale z drugiej strony konkurencja jest duża, a zmiana doradcy prawnego – łatwa. Co do zasady jednak, tak jak w zeszłym roku, największe firmy chcą być nieco lepsze od swoich bezpośrednich konkurentów, a więc i oferować wynagrodzenia nieco powyżej średniej rynkowej. Wynagrodzenia więc rosną – dodaje.

Wpływ na środowisko, społeczeństwo i zarządzanie – nowe zadanie dla prawników

Pokrywa się to z trendami legislacyjnymi, o których w wywiadzie dla magazynu prawnego „Rzeczpospolitej” mówiła Aleksandra Bańkowska, partnerka w PwC Legal.

Ostatnio jako PWC Legal prowadziliśmy webinarium, na którym mieliśmy zarejestrowane ponad 1300 osób. Wskazywały one, co ich interesuje, i na tej podstawie można określić nadchodzące trendy: temat DORA, NIS2, AI Act, czyli regulacje odnoszące się do technologii, ale też ESG. 

Chodzi o wpływ działalności firmy na środowisko, społeczeństwo (szczególnie społeczność lokalną) oraz ład korporacyjny. Zgodnie z dyrektywą w tej sprawie w tym roku takie raporty będą musiały opublikować największe podmioty publiczne, a od przyszłego roku – także te nieco mniejsze.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Więcej pracy i pieniędzy dla prawników. Na jakie stawki mogą liczyć

Wzrastająca rola działów prawnych w firmach przekłada się na wyższe pensje ich pracowników.

– W związku z tym firmy coraz chętniej zatrudniają prawników, którzy mają wiedzę w tym obszarze i potrafią sprostać nowym wymogom – tłumaczy Michał Piernik. – Także zielona transformacja wpływa na powstawanie nowych ról w działach prawnych firm, dla których istotna jest ochrona środowiska. Inną rozwijającą się specjalizacją jest ekspertyza w M&A. Choć firmy korzystają w przypadku fuzji i przejęć z usług kancelarii prawnych, potrzebują także kompetencji wewnątrz organizacji – dodaje.

– ESG dla wielu wciąż jest czymś nowym. Liczba regulacji i przepisów, które zaczną obowiązywać w tym zakresie, będzie ogromna. Ponad 3500 przedsiębiorców będzie musiało złożyć raporty niefinansowe w zakresie tematyki ESG na nowych zasadach – bardzo precyzyjnie określonych. A za 2025 r. będzie musiała zrobić to kolejna grupa tzw. dużych przedsiębiorców – wskazuje z kolei Aleksandra Bańkowska.

Także Waldemar Koper zwraca uwagę na rosnącą rolę ESG.

– Duże kancelarie coraz częściej otwierają nowe praktyki z tego zakresu. Silne w tej kwestii stają się też butikowe kancelarie wyspecjalizowane w prawie pracy – mówi Koper.

Aleksandra Bańkowska zwróciła też uwagę, że dla sektora finansowego szczególnie ważne będzie wdrożenie rozporządzenia DORA, które weszło w życie 17 stycznia, a to oznacza także zapotrzebowanie na usługi prawników w tym zakresie.

– Jeszcze przez najbliższe miesiące instytucje finansowe będą mocno zajęte tematyką DORA. Poza tym nie jest to regulacja, którą się wprowadza wewnętrznie i zapomina o niej. Jest wiele obowiązków, które będą wykonywane w trakcie trwania usług ICT, a co więcej, każda nowa usługa ITC będzie podlegała ocenie ryzyka na podstawie DORA i konieczności spełniania wymogów z tej regulacji – tłumaczy ekspertka.

Wciąż trwa zapotrzebowanie na prawników, specjalistów od nowych technologii

Waldemar Koper potwierdza też, że utrzymuje się tendencja poszukiwania specjalistów od prawa nowych technologii, gdyż stają się one coraz bardziej koniecznym elementem funkcjonowania firm, a rok 2025 będzie przełomowy w zakresie regulacji tej dziedziny.

Ewa Kurowska-Tober, partner w DLA Piper, wskazuje zaś, że w ramach nowych technologii największym zainteresowaniem cieszy się sztuczna inteligencja.

– Nawet opinie i wytyczne regulatorów ws. AI pokazują, jak bardzo skomplikowany jest to temat. I prawnicy, którzy podchodzą do sprawy poważnie, a nie tylko ślizgają się po powierzchni, będą w najbliższych latach bardzo potrzebni – tłumaczy ekspertka. – Oczywiście, wciąż będzie też zapotrzebowanie na prawników od „klasycznych” technologii, jak umowy w IT, wdrożenia, serwis usług technologicznych, oraz ochrona danych, bo tu mamy bardzo surowy reżim prawny – dodaje.

Przypomina też, że trwają prace nad wprowadzaniem dyrektywy NIS2, która zaostrza wymagania w kwestii cyberbezpieczeństwa, niezbędni będą więc prawnicy umiejący łączyć wiedzę z zakresu zarówno prawa, jak i technologii.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Nowe technologie w ryzach prawnych. Czy w 2025 r. zmierzymy się z przepisami na miarę RODO?

W 2024 r. weszło w życie kilka kluczowych aktów z prawa nowych technologii: przede wszystkim rozporządzenie o usługach cyfrowych, dyrektywa NIS2 oraz o AI Act. Rok 2025 to czas przygotowywań do ich stosowania oraz wdrażania do prawa krajowego.

– Z kolei Metaverse, temat gorący jeszcze parę lat temu, podobnie jak tokeny NFT, okazały się kulą w płot. Tak jak podejrzewano, była to bańka spekulacyjna, z której teraz więksi gracze się wycofali, gdyż ostatecznie nie przynosiła oczekiwanych zysków. Teraz inwestorzy przerzucają się na sztuczną inteligencję. Specjaliści prognozują, że prawdziwe możliwości daje wyspecjalizowana AI, np. w obszarze badań klinicznych i służby zdrowia, rozwoju technologii, kształcenia itp. To na pewno będzie się bardzo rozwijać – podsumowuje Ewa Kurowska-Tober.

Z kolei Aleksandra Bańkowska wskazuje, że sam AI Act jako rozporządzenie obowiązuje bezpośrednio od sierpnia 2024 r. Jednak wchodzenie w życie poszczególnych jego części będzie rozciągnięte w czasie.

– W tym roku będą dwie istotne daty – w lutym wejdą w życie przepisy dotyczące praktyk zakazanych. Większość przedsiębiorców stosujących urządzenia sztucznej inteligencji powinna tę datę odnotować i przeprowadzić analizę narzędzi, z których korzysta. Zakazane praktyki to np. systemy oparte na technikach podprogowych albo takie, które wykorzystują słabości, np. niepełnosprawność czy wiek. Jeśli przedsiębiorca je stosuje, musi przestać, a żeby wiedzieć, czy stosuje, musi przeprowadzić wspomnianą analizę – wskazuje Aleksandra Bańkowska.

Kompetencje doradcze i technologiczno-informatyczne u prawników będą coraz bardziej w cenie

Waldemar Koper wskazuje zaś, że kolejną tendencją, która będzie się pogłębiać, jest zmiana charakteru doradztwa prawnego.

– Coraz bardziej klienci potrzebują usług consultingowych, obejmujących także aspekty biznesowe, nie tylko prawne. Dlatego w kancelariach zatrudnia się coraz więcej osób z wykształceniem pozaprawnym, np. ekonomistów. Szczególnie widać to np. w praktykach prawa budowlanego czy ochrony konkurencji – tłumaczy ekspert.

Wtóruje mu adwokat Xawery Konarski, partner w Traple, Konarski, Podrecki i Wspólnicy, który zwraca uwagę na potrzebę wzmocnienia kompetencji organizacyjno-technicznych prawników np. w kwestiach zarządzania ryzykiem.