Zarobki w wielkich miastach nie zawsze przewyższają regionalne

W Poznaniu zarabia się najwięcej w porównaniu z całym województwem. Za to płace w Gorzowie Wielkopolskim są niższe niż średnia w otaczającym go regionie.

Publikacja: 18.08.2023 03:00

Targowisko miejskie na Placu Wielkopolskim w Poznaniu

Targowisko miejskie na Placu Wielkopolskim w Poznaniu

Foto: PAP/Jakub Kaczmarczyk

W całej Polsce w wielkich miastach płace są przeciętnie wyższe niż w całym regionie. Różnice wynoszą od około jednej czwartej do niespełna 3 proc. O ponad 22 proc. płace są wyższe w Poznaniu w porównaniu z Wielkopolską, w Krakowie 19,5 proc. w porównaniu z Małopolską, w Katowicach różnica wynosi 19,2 proc. Najmniejsze różnice dotyczą Wrocławia (6,4 proc.) i Białegostoku (2,8 proc.).

Tak wynika z danych GUS zawartych w raporcie „Regiony Polski 2023 r.”. GUS przeanalizował wysokość płac w sektorze przedsiębiorstw i w administracji (sferze publicznej) bez względu na liczbę pracowników. Podobna sytuacja była rok wcześniej: liderami regionalnych zarobków były Poznań, Kraków, Gdańsk, Rzeszów i dopiero Katowice. Najmniejsze różnice dotyczyły Wrocławia i Białegostoku.

GUS podaje też dane dla dwóch miast, które nie są stolicami regionu, ale w których mieszczą się władze regionalne: to Toruń i Gorzów Wielkopolski. W Toruniu poziom wynagrodzeń jest podobny jak w Bydgoszczy. Gorzów Wielkopolski to jedyne większe miasto, gdzie płace są niższe od średniej w województwie.

Czytaj więcej

Coraz bardziej globalny polski rynek pracy

Płace w Poznaniu uciekają regionowi

– Najwyższe zarobki w Poznaniu i Krakowie wynikają z tego, że w tych miastach mamy do czynienia z największą liczbą inwestycji zagranicznych koncernów, które najwięcej płacą. Często też w tych firmach zatrudnione są osoby, które są ekspertami na cały region i wtedy tacy pracownicy otrzymują stawkę globalną, a nie polską. Natomiast w Katowicach mamy górników, którzy otrzymują wysokie wynagrodzenia, oraz silny sektor automotive, który również charakteryzuje się atrakcyjnymi płacami – tłumaczy Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service.

Podobnie uważa Mariusz Zielonka, ekspert ekonomiczny Lewiatana. Zwraca uwagę na to, iż dane dotyczą przedsiębiorstw zatrudniających powyżej dziesięciu osób. – Patrząc po poziomie przewyższenia zarobków w Poznaniu w porównaniu z województwem, przypuszczam, że wpływ mają zarobki fabryki Volkswagen Poznań. Dla wysokości zarobków ważne są: branża podmiotów operujących w województwie, koszty działalności (atrakcyjność inwestycyjna) i skupienie przemysłu. Dodatkowym aspektem wyjaśniającym wysokość płac w Krakowie, i częściowo w Gdańsku, jest turystyka. Wzrost wynagrodzeń w branżach: gastronomia, hotelarstwo, turystyka, był w zeszłym roku i jest nadal powyżej średniej.

Czytaj więcej

Firmy stawiają czoła presji płacowej. Pracownicy oczekują podwyżek

– Zapewne ośrodki poza Warszawą są coraz częściej wybierane przez inwestorów i uważane za (niemal) równie dobre do zakładania biznesu ze względu na potencjał, rozwój i może pewne tradycje – dodaje ekonomista prof. Robert Pater z Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Jego zdaniem należałoby popatrzeć na dynamikę dochodów z kilku lat w miastach wojewódzkich Wielkopolski i Małopolski, by móc stwierdzić, czy miasta te ponadprzeciętnie się rozwijają w regionie, czy też pozostała część województw relatywnie biednieje.

Warszawa nie jest liderem

Co ciekawe, zarobki w Warszawie są o niespełna 8 proc. wyższe niż na całym Mazowszu. Jest to dopiero dziesiąta różnica regionalna. Podobnie było w zeszłym roku. Ekonomiści zwracają uwagę na trzy elementy. – Wiele firm ma swoje siedziby w gminach sąsiadujących z Warszawą, ale już nienależących do miasta – przypomina Monika Kurtek, ekonomistka Banku Pocztowego. W nich zarobki są podobne jak w samym mieście. Przypuszczam, że w innych miastach wojewódzkich koncentracja biznesu w samej stolicy regionu jest większa.

Dodatkowo GUS podał informacje uwzględniające zarobki administracji i sfery publicznej. Najprawdopodobniej koncentracja urzędów, szkół, szpitali i przychodni, ale także placówek kultury, mogła obniżyć różnicę pomiędzy Warszawą a województwem.

Czytaj więcej

Podwyżki płac mają wreszcie pobić inflację

– Na wysokość wynagrodzeń na Mazowszu wpływ ma także to, ile się zarabia w Płocku, a szczególnie w PKN Orlen – zauważa Piotr Soroczyński, główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej. Przypomina, że w wielu mniejszych miastach regionu (Mławie, Łomży) siedziby mają centrale dużych firm przemysłowych, w tym branży spożywczej. – W Warszawie dobrze się zarabia w firmach budowlanych, ale w przemysłowych już nie, bo w stolicy nie ma wielkiego przemysłu – dodaje ekonomista.

Równo na Podlasiu

– W przypadku Białegostoku i województwa podlaskiego raczej płaci się tam stosunkowo mało w porównaniu z innymi regionami Polski. Mamy tam sporo osób zatrudnionych m.in. w edukacji czy budżetówce. Natomiast Gorzów Wielkopolski i województwo lubuskie charakteryzują się tym, że inwestycje są rozłożone równomiernie w całym regionie. To jest spowodowane m.in. dużym niedoborem pracowników w Gorzowie Wielkopolskim, co napędza inwestycje w miastach ościennych. Deficyt w Gorzowie Wielkopolskim związany jest z bliskością niemieckiego rynku pracy – dodaje Krzysztof Inglot.

Czytaj więcej

Kariera w świecie gig pracy. Niezależność ma swoją cenę

– Największe regionalne dysproporcje w zarobkach dotyczą małopolskiego, gdzie stawka godzinowa jest najwyższa, i warmińsko-mazurskiego, gdzie stawka jest o 32 proc. niższa. Podniesienie płacy minimalnej dwa razy w 2023 roku miało wpływ na zmniejszenie różnicy w wynagrodzeniu dla stanowisk podstawowych i wynosi ono obecnie tylko 12 proc., kiedy jeszcze dwa lata temu różnica ta wynosiła prawie 40 proc. – przypomniała Dagmara Żuromska z Randstad Polska.

Wynagrodzenia
Tempo wzrostu wynagrodzeń w polskiej gospodarce zwalnia. Dane gorsze od prognoz
Wynagrodzenia
Pracodawcy znowu zapłacą więcej za zdrowie swoich pracowników
Wynagrodzenia
Pakiety medyczne dla pracowników będą coraz droższe
Wynagrodzenia
Płace mężczyzn skutecznie uciekają zarobkom kobiet
Wynagrodzenia
Dane GUS o płacach w firmach najsłabsze od roku. "A to niespodzianka!"