Całe grupy społeczne korzystają na konflikcie z Ukrainą. Wojna sposobem na biedę

– Wzbogacili się prawie wszyscy, którzy – tak czy inaczej – zostali dopuszczeni do państwowego „paśnika” – mówi liberalny ekonomista Siergiej Żaworonkow.

Według podsumowania Forbesa obecnie w Rosji jest największa w historii liczba miliarderów dolarowych. Miesięcznik naliczył ich 125, o czterech więcej niż w ostatnim, przedwojennym 2021 roku. Byłoby ich jeszcze więcej, ale z powodu wojny dziesięciu bogatszy zrezygnowało z rosyjskiego obywatelstwa i pozostało za granicą (z tego aż czterech na Cyprze).

Jednak łączne bogactwo tych, którzy nadal są w Rosji, jest mniejsze od tego z 2021 roku. Pierwsze miejsca na liście tradycyjnie zajmują ludzie, którzy pierwsze majątki zrobili jeszcze w latach 90. Ale pojawiło się 19 nowych, którzy swe majątki zarobili lub pomnożyli dzięki wojnie.

Pierwszą grupę wśród nich stanowią właściciele koncernów transportowych, którzy zarobili w ciągu ostatnich dwóch lat ogromne pieniądze dzięki zachodnim sankcjom i odcięciu Rosji od europejskich rynków. „Ich dochody podskoczyły z powodu skierowania się Rosji na wschód. Obsługują ogromny handel z Chinami i sąsiednimi krajami” – pisze jeden z niezależnych, rosyjskich dziennikarzy.

Kolejne dwie grupy spośród nowych miliarderów żerowały na odejściu z rosyjskiego rynku zachodnich firm. Zniknięcie międzynarodowych firm dało szanse rosyjskim producentom odzieży, kosmetyków, elektroniki itd. Drugą grupą są ci, którzy odkupili – a właściwie, dzięki decyzjom Kremla, przejęli prawie za bezcen – rosyjskie aktywa odchodzących, zachodnich koncernów.

Majątek na portalu drobnych ogłoszeń

Wśród nich najbogatszy jest nuworysz Iwan Tawrin (2,4 mld dolarów), który przejął portal drobnych ogłoszeń Avito.

– Majątek miliarderów szacują nie po tym, ile pieniędzy mają w portfelu, ale po tym, ile warte są posiadane przez nich akcje. A moskiewska giełda rosła jak oszalała od początku 2023 roku, to jest wyraźna „akcyjna bańka”. Po prostu ci, którzy w Rosji mają pieniądze, nie mają ich w co inwestować – sądzi polityk i ekonomista Władimir Miłow.

Większość rosyjskich miliarderów objętych jest różnymi sankcjami, trzymają więc pieniądze w Rosji, nadymając wartość akcji i innych aktywów. – Nie mogą ich sprzedać i dostać swoich miliardów – mówi Miłow.

– Gdyby sankcje były bardziej przemyślane, zapewniałyby pełną swobodę wyprowadzania kapitałów z Rosji, a to znacznie bardziej wpłynęłoby na militarne możliwości putinowskiego reżimu – sądzi ekspert Michaił Krutichin.

Politolog Kiriłł Szamijew twierdzi, że związane z wojną celowe działania kremlowskich władz znacznie zmniejszyły też nierówności społeczne. Zmieniły również strukturę społeczną, gdyż na wojnie zarabiają nie tylko milionerzy, ale i duże grupy, głównie w biednych regionach.

– Obecnie w Rosji postępują globalne zmiany środowiska polityczno-gospodarczego. Trwa ogromny eksperyment z redystrybucją własności zachodnich firm (które opuściły kraj – red.), pompowanie ogromnej ilości pieniędzy w kompleks zbrojeniowy i afiliowane przy nim struktury – opisuje Szamijew.

– Rosja bardzo poważnie zmieni się do końca wojny. To będzie nowy kraj, z nową klasą bogatych – dodaje.

Milion rubli za zgłoszenie się do służby

Poprzez werbunek do armii Kreml pompuje ogromne fundusze w najbiedniejsze regiony, skąd pochodzi najwięcej chętnych do służby. W niektórych obwodach za samo zgłoszenie się dostają do miliona rubli (nauczyciel w szkole miesięcznie zarabia ok. 40 tys.). Zarówno oni, jak i ich rodziny otrzymują nagle bardzo duże pieniądze, windujące ich do miejscowych elit. Ale też całkowicie uzależniając od wojny i Putina.

Czytaj więcej

Banki

Kreml znalazł nowych donatorów. Klienci banków dofinansują rosyjską wojnę

Kreml znalazł nowe źródło finansowania swojej zbrodniczej wojny. Po raz pierwszy w historii Rosjanie zapłacą podatek od lokat bankowych. Reżim chce ściągnąć z rynku co najmniej równowartość 14 mld zł.

Ponadto służba w armii zapewnia bardzo dużo innych przywilejów polepszających status społeczny żołnierzy i ich rodzin po jej zakończeniu. Ich dzieci mają np. pierwszeństwo w przyjmowaniu na studia na tzw. miejsca budżetowe (czyli bez płacenia czesnego). Oni sami dostają po zakończeniu służby comiesięczne zapomogi, pierwszeństwo w kolejce do lekarzy i sanatoriów, państwowe ubezpieczenie na zdrowie.