Telewizja omamiła Białorusinów

Białoruska Pracownia Analityczna (Belarusian Analytical Workroom), niezależny ośrodek z siedzibą w Warszawie, przeprowadziła sondaż na Białorusi w drugiej połowie marca, prawie miesiąc po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Telefonicznie przepytano tysiąc osób. Wyniki jako pierwsza publikuje „Rzeczpospolita”.

Aż 85 proc. Białorusinów nie akceptuje ewentualnego wysłania białoruskich wojsk do Ukrainy, a ponad 60 proc. respondentów nie popiera decyzji Aleksandra Łukaszenki o umożliwieniu rosyjskiej inwazji z terytorium Białorusi. Ponad połowa ankietowanych uważa, że ich kraj nie powinien należeć do żadnego sojuszu wojskowo-politycznego. Niespełna co trzeci popiera sojusz militarny z Rosją – ODKB. Co do innych kwestii Białorusini są znacznie bardziej podzieleni.

Wielu myśli o zawartości kieszeni

Zgodę władz na rozmieszczenie rosyjskich wojsk na terytorium Białorusi negatywnie ocenia 46 proc. Białorusinów, pozytywnie – 45 proc. Trudno im też jednoznacznie wskazać głównego winowajcę wojny w Ukrainie. Co czwarty wskazuje na Rosję, co piąty – na USA. Ukrainę wini 17 proc. respondentów, NATO – 11 proc. Znaczenie mniej wskazuje na Unię Europejską.

Poparcie dla rosyjskich działań w Ukrainie deklaruje 42 proc. pytanych, przeciwnego zdania jest 50 proc. Białorusinów. Jednocześnie dwie trzecie badanych uważa, że ich kraj nie współuczestniczy w rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Łukaszenko zapewnia, że Białoruś nie będzie częścią Rosji

Mówią, że Białoruś zostanie włączona do Rosji. (Władimir) Putin i ja nie jesteśmy głupi, by działać według starych metod - powiedział białoruski dyktator, Aleksandr Łukaszenko, rozmawiając z dziennikarzami we Władywostoku.

– Znaczna cześć białoruskiego społeczeństwa kształtuje swoje poglądy na podstawie ocen politycznych rozpowszechnianych na Białorusi przez rosyjskie media, które szerzą ideę tzw. rosyjskiego świata (do obszaru którego Moskwa zalicza m.in. Białoruś – red.) – mówi „Rzeczpospolitej” prof. Andrej Wardamacki, kierownik naukowy Białoruskiej Pracowni Analitycznej. – Kluczowe jest to, że jak na razie Białorusini odczuli w znacznie większym stopniu efekty pogarszającej się sytuacji gospodarczej niż skutki wojny w Ukrainie – wskazuje. Potwierdza to fakt, że prawie 70 proc. Białorusinów uważa, iż sytuacja ekonomiczna kraju pogorszyła się w ciągu ostatniego miesiąca, a niemal połowa przyznaje, że obniżył się poziom materialny ich rodzin.

Tak dla niepodległości „republik” Donbasu

Niepokojące jest jednak to, że aż 52 proc. Białorusinów popiera uznanie przez Rosję niepodległości samozwańczych republik donieckiej i ługańskiej. Co trzeci ankietowany jest przeciwnego zdania, reszta nie może się określić. Niemal 40 proc. Białorusinów pozytywnie oceniłoby decyzję Łukaszenki, gdyby uznał „republiki” Donbasu. Negatywną opinię na ten temat miałoby 44 proc. jego rodaków.

Z kolei w przypadku, gdyby Białoruś była zagrożona atakiem (nie sprecyzowano, ze strony jakiego kraju), zaledwie 4 proc. ankietowanych deklaruje chęć udziału w zorganizowanym oporze. Tylko 2 proc. Białorusinów zapowiada, że jest gotowa „przeszkadzać rosyjskim wojskom w poruszaniu się po terytorium Białorusi”. Co ciekawie, ponad 70 proc. respondentów nie słyszało o zainicjowanym przez opozycję demokratyczną Ruchu Antywojennym. Zaledwie 14 proc. badanych chciałoby brać w nim udział.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Łukaszenko do Putina: Białoruś będzie stać przy Rosji

- Możecie liczyć na Białorusinów. W każdej sytuacji, bez względu na to, co się stanie, Rosjanie mogą być przekonani, że będziemy przy nich - powiedział Aleksander Łukaszenko, który w Rosji spotkał się z Władimirem Putinem.

To wszystko wskazuje, że gdyby Rosjanie z jakichś przyczyn postanowili okupować Białoruś, działania Kremla nie spotkałyby się ze znaczącym oporem miejscowej ludności. W tym kontekście warto przypomnieć, że przed wojną niemal połowa Ukraińców deklarowała gotowość do obrony ojczyzny z bronią w ręku.

– Białoruś od lat znajduje się pod mocnym wpływem rosyjskiej kultury i mediów. Dotychczas nie było żadnej poważnej próby oderwania Białorusinów od tego świata, zmiany orientacji – mówi „Rzeczpospolitej” dr Paweł Usow, przebywający w Polsce znany białoruski politolog. – Nie zrobili tego również liderzy „nowej” opozycji demokratycznej po wydarzeniach 2020 r. Nie potrafili jednoznacznie ocenić działań Rosji w Ukrainie i roli Władimira Putina. Trzymali się podwójnych standardów: nie chcieli wystraszyć antyłukaszenkowskiego, ale zarazem proputinowskiego elektoratu na Białorusi. I tego się trzymali aż do wybuchu wojny w Ukrainie – podkreśla Usow.