Jak nie dać się nabrać na „oszusta z Tindera”? NASK ostrzega

Z okazji walentynek Narodowa i Akademicka Sieć Komputerowa opublikowała poradnik „Internetowe love II – randkowanie, AI i cyberbezpieczeństwo”,  przestrzegający przed tzw. „romance scam”. Chodzi o udawanie zainteresowania romantycznego ofiarą, w celu zdobycia jej zaufania, a następnie wyłudzenia pieniędzy (lub danych). Na polski można to przetłumaczyć jako oszustwo matrymonialne, oszustwo romantyczne (tak w poradniku), albo oszustwo metodą „na romans” czy „na podryw”.

Choć liczbowo skala takich przypadków nie jest duża, to uderza skala strat pojedynczej osoby. Ze wskazanych powyżej danych CBZC wynika, że średnio to ponad 60 tys. zł. Warto jednak pamiętać, że wiele takich przestępstw nie jest zgłaszanych z powodu wstydu czy obawy przed reperkusjami ze strony oszusta. Prawdziwa skala zjawiska jest więc zapewne znacznie większa. NASK w poradniku przytacza jednak głośny przypadek 53-letniej Francuzki, od której oszuści podający się za chorego Brada Pitta wyłudzili 800 tys. euro. Na co uważać, by nie podzielić jej losu?

Jak nie dać się naciągnąć na fałszywy romans? Uwaga na fałszywe konta

Oszustwo „na romans” zaczyna się od stworzenia fejkowego profilu w aplikacjach randkowych. Dlatego też jego wykrycie i unikanie powinno się zaczynać od dokładnego sprawdzenia konta osoby, która do nas pisze. Choć aplikacje wciąż wzmacniają zabezpieczenia przed „romance scamem” to jednak niektóre profile są tak dobrze podrobione, że nie da się ich łatwo wyłapać. Technologia daje oszustom coraz lepsze możliwości generowania treści czy kradzieży tożsamości. Na co więc zwrócić uwagę?

Czytaj więcej

Styl życia

Tinder szczęścia nie daje? Zbadano stabilność związków, które rozpoczęły się online

Aplikacje randkowe zyskały w ostatnich latach ogromną popularność, ale czy związki, które powstają dzięki nim, mają szansę przetrwać próbę czasu? Wyniki badania amerykańskich naukowców pokazują, że małżeństwa, które są rezultatem internetowej miłości, częściej kończą się rozwodem.

NASK radzi po pierwsze sprawdzić, czy osoba ta ma konta w innych serwisach społecznościowych, wyszukać wstecznie zdjęcia w wyszukiwarce by przekonać się, czy nie zostały pobrane z internetu, oraz przeanalizować je specjalnymi narzędziami pozwalającymi sprawdzić, czy wygenerowała je AI. Należy też zachować czujność wobec kont niedawno założonych. Często bowiem są one tworzone na podstawie analizy aktywności potencjalnej ofiary w socialmediach, tak by pasowały do jej preferencji i zainteresowań.

Trzeba też pamiętać, że sztuczna inteligencja pomaga tworzyć coraz bardziej wiarygodne fejki. Wymyśla fałszywe biografie, które często mają imponować prestiżowym zawodem czy wykształceniem, działalnością humanitarną lub dramatycznymi doświadczeniami życiowymi. Oszuści starają się stworzyć profil osoby niezwykłej, atrakcyjnej, dopasowanej do potencjalnej ofiary, a jednocześnie rzekomo znajdującej się w trudnej sytuacji. NASK podaje przykłady popularnych oszustw „na amerykańskiego żołnierza„ lub na „lekarkę” czy też przypadki podszywania się pod celebrytę. 

Emocjonalne gierki oszustów romantycznych – oto znaki ostrzegawcze

Według poradnika, oszuści często przedstawiają się jako osoby mieszkające za granicą, albo dużo podróżujące (w czym pomagają fałszywe zdjęcia na tle znanych lokacji), co ma utrudniać kontakt bezpośredni i spotkanie „w realu”. Innym powodem braku spotkań mogą być obowiązki zawodowe czy „ważne sprawy” wypadające w ostatniej chwili przed umówionym spotkaniem. Często oszuści unikają także rozmów wideo, ale nie jest to regułą, bo technologie deepfake coraz częściej pozwalają odrobić głos i wizerunek, co pozwala prowadzić taką zdalną konwersację jako inna osoba.

Często też oszuści sugerują zachowanie relacji w tajemnicy, co ma z kolei odizolować ofiarę od bliskich, utrudniając jej zwrócenie się o pomoc lub poradę. Proponują też przejście na „bardziej prywatny kanał”, czyli SMSy, maile lub inne komunikatory. Ma to na celu uniknięcie mechanizmów aplikacji randkowych, wykrywających podejrzane zachowania i zdobycie dodatkowych informacji o ofierze. Oszuści o sobie jednak mówią niewiele i zwykle ogólnikowo, a próby dopytywania mogą wręcz wywołać u nich złość. Lampka ostrzegawcza powinna się też zapalić, gdy relacja rozwija się nienaturalnie szybko. 

- Początek znajomości wydaje się niewinny i pełen uroku: serdeczne rozmowy, okazywanie wsparcia, stopniowe budowanie więzi emocjonalnej oraz składanie obietnic dotyczących wielkiej miłości – pisze we wstępie do poradnika jego autorka Anna Kwaśnik.  - Oszuści krok po kroku zdobywają zaufanie, aby później wykorzystać je do manipulacji, które prowadzą do poważnych strat – emocjonalnych, finansowych, a czasem także społecznych – dodaje.

Czytaj więcej

Psychologia

Situationship. Na czym polega nowy trend w tworzeniu związków?

O nowych zasadach związków Dua Lipa śpiewała już w 2017 roku: po pierwsze: nie odbieraj od niego telefonów, po drugie nie wpuszczaj go do domu, po trzecie, nie bądź jego przyjaciółką – brzmiały słowa refrenu jej wakacyjnego hitu New Rules. Czyżby wokalistka tkwiła w situationship? Na czym polega taki niby-związek i czy rzeczywiście warto obwarowywać go nowymi zasadami?

Oszustwa matrymonialne. Fałszywe inwestycje i niestandardowe płatności

Oszuści potrafią poświęcić nawet wiele tygodni, w końcu jednak przejdą „do rzeczy” wyznając, że potrzebują wsparcia finansowego (zwykle prośbę o „pożyczkę” obudowują łzawą historią), albo odwrotnie - że pomogą wzbogacić się swojej ofierze poprzez korzystne inwestycje. W tym drugim przypadku czasem pozwalają początkowo ofierze osiągnąć niewielkie zyski, co ma uśpić jej czujność i zachęcić do wpłacenia większych kwot.