Opinię wydano w sprawie o sygn. C-261/22 | GN. Rozpoczęła się ona od tego, że belgijski organ sądowy wydał wobec pewnej kobiety europejski nakaz aresztowania. Ma ona bowiem odbyć karę kary pięciu lat pozbawienia wolności.
Kobieta została zatrzymana w Bolonii we Włoszech. W chwili zatrzymania jej małoletni syn mieszkał z nią, dlatego tymczasowe aresztowanie zostało zastąpione aresztem domowym, aby pozwolić dziecku na przebywanie z matką. Sąd apelacyjny w Bolonii zwrócił się do belgijskiego organu sądowego z wnioskiem o udzielenie informacji i zapytał o warunki wykonywania kary w Belgii przez matki mieszkające z małoletnimi dziećmi. Ponieważ ów sąd apelacyjny nie otrzymał odpowiedzi, odmówił wykonania przekazania.
Włoski sąd kasacyjny, rozpoznający skargi kasacyjne na decyzję o odmowie przekazania, zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE o wyjaśnienie, czy jest możliwa odmowa bądź odroczenie wykonania ENA, jeśli osoba, której dotyczy wniosek, jest matką mieszkającą z małoletnimi dziećmi, a przekazanie może naruszać prawo podstawowe do życia rodzinnego lub najlepszy interes dziecka.
Rzecznik generalna T. Ćapeta w przedstawionej w czwartek opinii zauważyła, że mechanizm ENA opiera się na założeniu, że państwa członkowskie przestrzegają praw podstawowych. Domniemanie to może zostać podważone jedynie wówczas, gdy wykonujący nakaz organ posiada wiedzę o systemowych lub ogólnych nieprawidłowościach w zakresie zapewnienia prawa do życia rodzinnego osób pozbawionych wolności w wydającym nakaz państwie. Ponieważ w rozpoznawanej sprawie brak jest wskazań co do istnienia systemowych lub ogólnych nieprawidłowości w zakresie gwarancji prawa do życia rodzinnego osób odbywających karę pozbawienia wolności w Belgii, rzecznik generalna uznała, że wykonujący organ nie może odmówić wykonania ENA z powodu ewentualnego naruszenia prawa skazanej kobiety do życia rodzinnego.
Zdaniem rzecznik generalnej Ćapety decyzja ramowa w sprawie ENA nie stoi co do zasady na przeszkodzie odmowie wykonania ENA wydanego w odniesieniu do matki małych dzieci, jeśli leży to w najlepszym interesie dziecka. - Taka odmowa jest możliwa wyłącznie wtedy, jeśli po ustaleniu konkretnej sytuacji dziecka i po skorzystaniu z przewidzianego w decyzji ramowej w sprawie ENA mechanizmu komunikacji między wydającym nakaz organem sądowym a wykonującym nakaz organem sądowym, ten ostatni organ nie dysponuje wystarczającymi informacjami, które pozwoliłyby mu mieć całkowitą pewność, że wykonanie ENA nie byłoby sprzeczne z najlepszym interesem dziecka - podkreśliła.
