Dodatkowe wolne dla rodziców wcześniaków

Od 19 marca obowiązują przepisy, które spowodują, że matki dzieci urodzonych przed terminem nie będą "tracić" urlopu macierzyńskiego.

Publikacja: 19.03.2025 07:16

Dodatkowe wolne dla rodziców wcześniaków

Foto: Adobe Stock

Przypomnijmy, że nowe prawo ma na celu przyznanie opiekunom wcześniaków uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Do tej pory wymagane było rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego wraz z porodem wcześniaka, a możliwość jego przerwania następowała dopiero po 8 tygodniach. Efekt? Matki takich dzieci w praktyce czuły się pozbawione urlopu macierzyńskiego, bo w okresie hospitalizacji noworodków nie mogły spędzać całego czasu ze swoim chorym dzieckiem. Nowelizacja kodeksu pracy (Dz.U. 2024 poz. 1871), która zacznie obowiązywać od 19 marca br. zakłada wprowadzenie dla takich osób nowego uprawnienia tj. uzupełniającego urlopu macierzyńskiego – płatnego co miesiąc w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Czytaj więcej

Będzie nowy zasiłek dla rodziców. Przepisy wchodzą w życie już za tydzień

Kto będzie uprawniony do skorzystania z uzupełniającego urlopu?

Wraz z wejściem ustawy w życie o dodatkowy urlop będą mogli ubiegać się nie tylko pracownicy, ale również inne osoby objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Skorzystają z niego także rodzice adopcyjni oraz ci, którzy opiekują się dzieckiem jako rodzina zastępcza (z wyłączeniem rodzin zastępczych zawodowych) - jeśli wymaga ono hospitalizacji po formalnym przyjęciu na wychowanie.

Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo. Nie będzie można go podzielić na części.

Prawo do nowego świadczenia będą miały także osoby, które 19 marca 2025 r. będą przebywać na urlopie macierzyńskim lub na urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, nawet jeśli ich dziecko urodziło się przed wejściem w życie omawianych regulacji. Warunek jest jeden: ich podstawowy urlop macierzyński trwa 19 marca 2025 r. W takiej sytuacji należy złożyć wniosek w formie papierowej lub elektronicznej najpóźniej w ostatnim dniu trwania urlopu macierzyńskiego. Jeśli skończy się on przed tą datą, prawo do dodatkowego świadczenia nie przysługuje.

Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego dla rodziców wcześniaków

Wymiar dodatkowego urlopu będzie zależał od: tygodnia ciąży, w którym urodzi się maluch, jego masy urodzeniowej oraz okresu jego pobytu w szpitalu.

Nowa regulacje obejmie dzieci, które urodziły się:

  • przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g;
  • po ukończeniu 28. tygodnia ciąży, ale przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g;
  • po ukończeniu 37. tygodnia ciąży, jeśli dziecko po porodzie spędzi w szpitalu co najmniej dwa dni, z których pierwszy przypada w okresie od 5. do 28. dnia po narodzinach.

Długość dodatkowego urlopu może wynosić maksymalnie 8 lub 15 tygodni - w zależności od czasu hospitalizacji, tygodnia ciąży, w którym nastąpił poród, oraz masy urodzeniowej dziecka.

Tydzień ciąży i masa urodzeniowa Wymiar urlopu
Przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g 1 tydzień dodatkowego urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, maksymalnie do 15 tygodni po porodzie
Po ukończeniu 28. tygodnia ciąży, ale przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g 1 tydzień dodatkowego urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, maksymalnie do 8 tygodni po porodzie
Po ukończeniu 37. tygodnia ciąży, jeśli dziecko po porodzie spędzi w szpitalu co najmniej dwa dni, z których pierwszy przypada w okresie od 5. do 28. dnia po narodzinach 1 tydzień dodatkowego urlopu za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5 dnia do 8 tygodnia po porodzie

Jak obliczyć wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego ?

- Sposób obliczania dodatkowego świadczenia dobrze obrazuje następujący przykład. Syn państwa X urodził się 10 marca 2025 r. (tj. w 39 tygodniu ciąży). Ze względu na komplikacje zdrowotne noworodek wymagał kilkukrotnej hospitalizacji w pierwszych tygodniach życia. Pierwszy pobyt w szpitalu trwał od 12 do 20 marca, a drugi od 5 kwietnia do 20 maja. Przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego bierze się pod uwagę hospitalizację od 5 dnia do 8 tygodnia po porodzie, czyli od 15 marca do 4 maja 2025 r. W tym czasie dziecko przebywało w szpitalu 5 tygodni i 2 dni. Okres ten należy zaokrąglić do pełnych tygodni. Mama noworodka może więc skorzystać z 6 tygodni uzupełniającego urlopu macierzyńskiego – tłumaczy dr Katarzyna Kalata, radca prawny i właścicielka Kancelarii Kalata.

Natomiast w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego uwzględniane będą: waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz czas hospitalizacji noworodka, który w szpitalu przebywał najdłużej.

Czytaj więcej

Płace pokoleń kobiet są niższe od zarobków kolegów z pracy

Kiedy złożyć wniosek i jakie dokumenty niezbędne

Prawo do uzupełniającego urlopu przysługiwać będzie bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.

W związku z tym wniosek należy złożyć przed jego końcem.

Niezbędnym dokumentem do ustalenia prawa do tego zasiłku będzie z kolei wydane przez szpital zaświadczenie o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o urodzeniu dziecka wraz z danymi dotyczącymi tygodnia ciąży i masy urodzeniowej.

Zaktualizowane wzory wniosku o zasiłek macierzyński (ZUS ZAM) oraz zaświadczenie płatnika składek (Z-3) będą  dostępne na stronie internetowej ZUS oraz w PUE/eZUS.

Podstawa prawna: Nowelizacja kodeksu pracy (Dz.U. 2024 poz. 1871)

Przypomnijmy, że nowe prawo ma na celu przyznanie opiekunom wcześniaków uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Do tej pory wymagane było rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego wraz z porodem wcześniaka, a możliwość jego przerwania następowała dopiero po 8 tygodniach. Efekt? Matki takich dzieci w praktyce czuły się pozbawione urlopu macierzyńskiego, bo w okresie hospitalizacji noworodków nie mogły spędzać całego czasu ze swoim chorym dzieckiem. Nowelizacja kodeksu pracy (Dz.U. 2024 poz. 1871), która zacznie obowiązywać od 19 marca br. zakłada wprowadzenie dla takich osób nowego uprawnienia tj. uzupełniającego urlopu macierzyńskiego – płatnego co miesiąc w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
NSA wydał kluczowy wyrok ws. zamku w Stobnicy
Sądy i trybunały
Barbara Piwnik: Niedopuszczalne nadużywanie wyłączenia sędziego
Praca, Emerytury i renty
13. emerytura nie dla wszystkich seniorów. Te grupy nie otrzymają świadczenia
Prawo karne
Prokuratura ujawniła przyczynę śmierci Barbary Skrzypek
Materiał Promocyjny
Konieczność transformacji energetycznej i rola samorządów
Prawo drogowe
Będzie pułapka na łamiących zakaz prowadzenia aut. Może złamać wiele karier
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń