Kiedy szef może odmówić urlopu na żądanie? Oto co mówią przepisy

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługują w ciągu roku 4 dni urlopu na żądanie. Pracodawca ma teoretycznie obowiązek go udzielić, ale nie zawsze. Kiedy może odmówić?

Publikacja: 05.03.2025 07:02

Urlop na żądanie stanowi część urlopu wypoczynkowego

Urlop na żądanie stanowi część urlopu wypoczynkowego

Foto: Adobe Stock

Urlop na żądanie przysługuje pracownikom w ramach urlopu wypoczynkowego. Zamiar skorzystania z wolnego pracownik powinien zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Informację może przekazać osobiście, telefonicznie lub drogą mailową. Ważne, aby sposób przekazania informacji był skuteczny. Niewykorzystany urlop na żądanie nie przechodzi na kolejny rok. Jednocześnie jego łączny wymiar w roku kalendarzowym nie może przekroczyć wspomnianych wcześniej 4 dni i to niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.

Kiedy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie?

Pracownik ma prawo wybrać urlop na żądanie jednorazowo lub podzielić go na części. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, to on decyduje o tym, kiedy skorzysta z wolnych dni. Urlop na żądanie nie jest objęty planem urlopów obowiązującym w firmie ani innymi procedurami dotyczącymi ustalania terminu. Co do zasady ten rodzaj urlopu pozwala na skorzystanie z dnia lub dni wolnych w nagłych i nieprzewidzianych sytuacjach. Warto dodać, że jest on płatny w 100 proc.

Czytaj więcej

Specjalna premia za obecność w pracy? Można ją otrzymać niezależnie od wyników

Z Kodeksu pracy wynika, że pracodawca jest obowiązany udzielić urlopu na żądanie pracownika we wskazanym przez niego terminie. W praktyce jednak, w niektórych sytuacjach ma prawo odmówić. O jakich przypadkach mowa?

  • Gdy pracownik wykorzystał już limit 4 dni urlopu na żądanie.
  • Gdy pracownik wykorzystał wszystkie dni urlopu wypoczynkowego.
  • Gdy pracownik nie nabył jeszcze prawa do urlopu wypoczynkowego.

Wyżej wymienione przyczyny odmowy są dość oczywiste. Warto jednak wspomnieć o jeszcze jednej sytuacji, gdy pracodawca może nie zgodzić się na urlop na żądanie. Prawo do odmowy przysługuje mu w momencie, gdy zagrożone jest dobro lub mienie firmy oraz gdy wystąpią szczególne okoliczności wymagające obecności pracownika w pracy. Przykładowo, mowa o sytuacji dużych braków kadrowych w sezonie chorobowym lub o pilnym spotkaniu, na którym obecność pracownika jest niezbędna.

Czytaj więcej

Dodatkowe pieniądze po 60. roku życia. Kto ma prawo do emerytury kapitałowej?

Co jeśli pracodawca bezpodstawnie odmówi pracownikowi przysługującego mu prawa do skorzystania z urlopu na żądanie? W takim przypadku może zostać to potraktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika, o którym mówi art. 282 §1 pkt 2 Kodeksu pracy. To z kolei wiąże się z karą grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Pracodawca, który odmawia udzielenia urlopu na żądanie, powinien więc zastanowić się, czy zachodzą ku temu wystarczające przesłanki.

Co, gdy pracownik rozpocznie urlop bez zgody pracodawcy?

Nawet jeśli pracownik poinformuje w terminie o potrzebie skorzystania z urlopu na żądanie, nie może go rozpocząć bez wyraźnej zgody pracodawcy. Samowolne udanie się na urlop może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy i tym samym ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Zgodnie z art. 52 §1 pkt 1 Kodeksu pracy może to skutkować rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Ostatecznie jednak to pracodawca decyduje o tym, jakie pracownik poniesie konsekwencje w związku z niestawieniem się w pracy i samowolnym udaniem się na urlop. 

Urlop na żądanie przysługuje pracownikom w ramach urlopu wypoczynkowego. Zamiar skorzystania z wolnego pracownik powinien zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Informację może przekazać osobiście, telefonicznie lub drogą mailową. Ważne, aby sposób przekazania informacji był skuteczny. Niewykorzystany urlop na żądanie nie przechodzi na kolejny rok. Jednocześnie jego łączny wymiar w roku kalendarzowym nie może przekroczyć wspomnianych wcześniej 4 dni i to niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Prawo dla Ciebie
Chcesz anulować abonament RTV? Musisz spełnić ten warunek
Podatki
Kiedy emeryci muszą składać PIT, a kiedy są zwolnieni z tego obowiązku?
Prawo drogowe
Rząd zaostrza przepisy z powodu 1 procentu kierowców
Zawody prawnicze
Kancelaria oszukała ponad 8 tys. osób. Oskarżona radczyni prawna
Konsumenci
SN zdecydował o wzajemności kredytu frankowego. Uchwała korzystna dla banków
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”