Śmierć Putina, pałacowy przewrót, przegrana wojna. Jak można byłoby zmienić Rosję

42 ekspertów odpowiadało na pytania, co może doprowadzić do zmian w rosyjskich władzach. 40 z nich uważa, że najprawdopodobniej dopiero śmierć lidera

Publikacja: 25.07.2024 14:32

Śmierć Putina, pałacowy przewrót, przegrana wojna. Jak można byłoby zmienić Rosję

Foto: AFP

Eksperci z Rosji, Ukrainy, Europy, Kanady i USA wypowiadali się dla projektu „Sistema” stworzonego przez Radio Swoboda i Voice of America. Prawie połowa poprosiła o zachowanie anonimowości.

Wśród najpopularniejszych możliwości zmiany władzy w Rosji na drugim miejscu jest „pałacowy przewrót”, opowiedziało się za nim tylko 23 ekspertów (każdy mógł wybrać kilka z zaproponowanych opcji).  Choć niektórzy twierdzą, że jest on jedynie możliwy – Putin nie odda dobrowolnie władzy.

Tradycja pałacowych zamachów w Rosji

- No, za szarfę i tabakierkę zawsze piliśmy na spotkaniach i nadal taki toast wznosimy. Śmierć dyktatora oczywiście nie oznacza natychmiastowej możliwości powrotu do kraju. Ale jednak jak za to nie wypić? – mówił niedawno dziennikarzom jeden z rosyjskich emigrantów, filozof i były członek Memoriału w Permie Aleksiej Kamienskich.

Czytaj więcej

Rosja chce trzymać migrantów w ryzach. Putin wprowadza nowe prawo

Szarfa i tabakierka, za które pije wraz z kolegami to symbol pałacowych przewrotów w Rosji, czyli zamordowanie cara Pawła I w marcu 1801 roku w Petersburgu przez spiskowców, wśród których był jego syn, przyszły car Aleksander I. Kilkunastu pijanych oficerów gwardii wdarło się do carskiej sypialni żądając, by abdykował na rzecz syna. Wybuchła bójka z carem, w której Paweł dostał cios w skroń ciężką, złotą tabakierą, a gdy upadł uduszono go szarfą (taką, jak nosili oficerowie a według innej wersji  - od jednego z jego własnych orderów).

Przewrót w Rosji jest mało prawdopodobny, ale możliwy

 Mimo popularności tego wariantu wśród uciekinierów z Rosji większość pytanych ekspertów uważa, że Putin jednak umrze własną śmiercią. - Reżim będzie murszał i zapadał się wraz ze starzeniem się swego lidera – uważa ukraiński politolog Wołodymyr Fesenko.

- Jeśli ktoś nawet spróbuje dokonać przewrotu, to będzie to całkowicie nieoczekiwana osoba. Kto by na przykład mógł przypuszczać rok temu, że wódz najemników Jewgienij Prigożin urządzi bunt. Żaden ekspert tego nie przewidział – sądzi z kolei kanadyjski historyk Ian Garner.

Putin dobrowolnie nie odda władzy

W dobrowolne odejście rosyjskiego lidera wierzy tylko trzech z 42 specjalistów. Niewiele więcej (pięciu) wskazuje na rewolucję jako przyczynę zmiany władzy w kraju — społeczna apatia w kraju jest doskonale widoczna. Trochę więcej mówi o „klęsce wojskowej” czy „reformie systemu rządów” jako początku przyszłych zmian. Jeden z ekspertów dopisał własny wariant: „nieprzewidziane wydarzenia, takie jak katastrofa w jakiejś rosyjskiej elektrowni atomowej, czy załamanie się gospodarki Chin”.

Czytaj więcej

Andrzej Łomanowski: Jak długo jeszcze będzie trwać wojna na Ukrainie?

Autorzy ankiety przyznali, że zapomnieli wśród opcji zmiany władzy wpisać „wolne wybory”, ale nikomu z ekspertów nie przyszło do głowy dopisywać go. Zbyt dobrze znają realia Rosji, by brać poważnie taką możliwość pod uwagę.

Parada ewentualnych następców Putina

Jeśli jednak już Putin odejdzie, to pojawia się pytanie, kto go zastąpi. Ekspertom zaproponowano dwa warianty wskazania następcy: gdy to Putin będzie go wybierał i gdy nie będzie miał takiej możliwości.

Większość stwierdziła, że w obu przypadkach najwięcej szans ma obecny premier, nieco bezbarwny i pozostający cały czas na drugim planie Michaił Miszustin. Wśród najważniejszych kandydatów jest też pochodzący z Syberii burmistrz Moskwy Siergiej Sobianin.

Czytaj więcej

Rusłan Szoszyn: Putin jeszcze porządzi w Rosji

Ale pytani specjaliści sądzą, że gdyby Putin miał możliwość wyboru to dzisiaj wśród kandydatów na drugim miejscu byłby jego były ochroniarz, a obecnie doradca polityczny Aleksandr Diumin.

Następca Putina będzie młody, bez nałogów, liberał gospodarczy

Na czwartym miejscu w kolejce spadkobierców (w obu wypadkach: z namaszczenia Putina i bez niego) znajduje się wiecznie nietrzeźwy były prezydent i premier Dmitrij Miedwiediew.

- Putin odejdzie tak, jak przyszedł. Wyznaczając następcę, i to nie atrapę w rodzaju Dmitrija Miedwiediewa, a realnego kontynuatora – mówi politolog z Hoover Institute w Stanfordzie Siergiej Sanowicz. – To będzie młody mężczyzna, „jastrząb” w polityce zagranicznej, liberał gospodarczy – opisuje.

Czy będzie dynastia Putinów?

Na znacznie dalszych zaś miejscach w rankingu znaleźli się ojciec i syn Patruszewowie: Nikołaj i Dmitrij. Pierwszy był oficerem KGB, szefem policji politycznej FSB i długoletnim sekretarzem kremlowskiej Rady Bezpieczeństwa. W końcu został doradcą prezydenta ds. budownictwa okrętów. Junior zaś najpierw był ministrem rolnictwa, a obecnie jest wicepremierem.

Wcześniej, przed najazdem Putina na Ukrainę, znaczna część politologów podejrzewała, że młodszy Patruszew jest specjalnie „hodowany” na następcę.

- Jeśli by zmiana następowała obecnie, obstawiałbym Patruszewa juniora. Ale … w 2036 roku będzie miał 60 lat, a to znaczy że zostanie wybrany ktoś młodszy – dodaje Sanowicz.

Większość ekspertów sądzi, że Putin będzie siedział na Kremlu dopóki będzie mógł, czyli do końca następnej kadencji w 2036 roku. Będzie miał wtedy 84 lata.

Dwaj eksperci sądzą, że w 2036 roku Putin może wybrać na swego następcę własną młodszą córkę Katerinę Tichonową. Jeden zaś wskazał na starszą córkę Marię Woroncową.

Eksperci z Rosji, Ukrainy, Europy, Kanady i USA wypowiadali się dla projektu „Sistema” stworzonego przez Radio Swoboda i Voice of America. Prawie połowa poprosiła o zachowanie anonimowości.

Wśród najpopularniejszych możliwości zmiany władzy w Rosji na drugim miejscu jest „pałacowy przewrót”, opowiedziało się za nim tylko 23 ekspertów (każdy mógł wybrać kilka z zaproponowanych opcji).  Choć niektórzy twierdzą, że jest on jedynie możliwy – Putin nie odda dobrowolnie władzy.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Eksplozja Nord Stream. Co śledczy z Niemiec zarzucają Polsce? "Nie do pomyślenia"
Polityka
Były wiceprezydent z partii Donalda Trumpa zagłosuje na Kamalę Harris
Polityka
Nowy rząd Francji bez lewicy. Emmanuel Macron oskarżony o to, że "ukradł wybory"
Polityka
"Oskarżony jest kandydatem". Donald Trump nie usłyszy wyroku przed wyborami
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Polityka
Nagła rezygnacja kandydata Słowenii na komisarza po rozmowie z Ursulą von der Leyen. "Nie podzielamy koncepcji"
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki