Anna Słojewska: Europejski nurt skręca w prawo

Spełnił się pozytywny scenariusz i nowa Komisja Europejska rozpocznie pięcioletnią kadencję bez opóźnień, już 1 grudnia. Co więcej, po raz pierwszy od 1999 roku Parlament Europejski, który musi przesłuchać wszystkich kandydatów na komisarzy, nie zakwestionował żadnego z nich.

W tej sytuacji zaplanowane na 27 listopada w Strasburgu głosowanie plenarne nad całą Komisją Europejską, w którym wymagane jest poparcie zwykłej większości głosów, jest już raczej formalnością.

Wybór unijnych komisarzy. Kandydaci bez zastrzeżeń etycznych

A wcale nie było to takie oczywiste. Co prawda tym razem proces przygotowywania kandydatów do przesłuchań był bardzo scentralizowany, profesjonalny i nad wszystkim czuwało otoczenie przewodniczącej KE, ale i tak w niektórych przypadkach, choćby szwedzkiej kandydatki na komisarza ds. środowiska Jessiki Roswall, można było mieć zastrzeżenia co do kompetencji kandydatów. Nie było raczej wyraźnych kandydatów do utrącenia z powodu zarzutów dotyczących konfliktu interesów czy kwestii etycznych.

Ale były, jak zawsze, spory między grupami politycznymi w PE. To dlatego na finiszu doszło jednak do zamrożenia procesu akceptowania kandydatów i po przesłuchaniach ostatnich sześciu osób wstrzymano się z decyzjami w ich sprawie na kolejny tydzień. 

Czytaj więcej

Polityka

Partyjne szachy opóźniają start nowej Komisji Europejskiej

Czy jest związek między katastrofalnymi powodziami w Walencji a przyszłą Komisją Europejską? Zdaniem hiszpańskich chadeków tak, UE więc jeszcze poczeka.

Ostatecznie pozytywne decyzje zapadły w środę wieczorem, a towarzyszyło temu podpisanie ogólnikowej deklaracji o współpracy między głównymi grupami proeuropejskimi, które już zresztą w lipcu poparły Ursulę von der Leyen na przewodniczącą KE: chadekami, socjalistami i liberałami. Zwyciężyło przekonanie, że w sytuacji, gdy Donald Trump wygrał wybory w USA, a za wschodnią granicą eskaluje wojna, UE musi działać normalnie, a nie pogrążać się w partyjnych kłótniach.

Spór w Parlamencie Europejskim między lewicą a chadekami 

A w nich chodziło przede wszystkim o to, na ile europejskie centrum powinno układać się ze skrajną prawicą. Zdaniem lewicy należałoby symbolicznie odrzucić Olivéra Várhelyiego, kandydata Viktora Orbána, oraz odebrać włoskiemu kandydatowi, którym jest Raffaele Fitto, tytuł wiceprzewodniczącego wykonawczego KE. Nikt oczywiście nie kwestionuje prawa Węgier i Włoch do wysłania do Brukseli swoich komisarzy, chodziło jednak o to, żeby Orbánowi utrudnić życie, a Meloni pokazać, że skoro ani ona sama, ani jej partyjni koledzy nie poparli von der Leyen w lipcu, to Włochy nie powinny dostawać prezentu w postaci funkcji wiceprzewodniczącego. 

Optyka samej von der Leyen i jej rodzimej Europejskiej Partii Ludowej jest jednak inna. Niemiecka przewodnicząca potrzebuje wsparcia tak dużego kraju jak Włochy dla sprawnego zarządzania KE przez najbliższe pięć lat. A Manfred Weber, lider EPL, uważa, że opłaca mu się flirtowanie nie tylko z bardziej umiarkowanymi Europejskimi Konserwatystami i Reformatorami (do których należą Bracia Włosi i PiS), ale także z grupami bardziej skrajnymi, jak Patrioci dla Europy (to m.in. węgierski Fidesz, francuskie Zjednoczenie Narodowe czy holenderska Partia Wolności) czy Europą Suwerennych Narodów (to m.in. niemiecka AfD).

I tego tak naprawę obawiają się europejskie lewica i centrum: że europejski nurt skręca wyraźnie w prawo. Stąd rozpaczliwa próba szantażu pod adresem chadeków: jeśli wolicie Orbána i Meloni, to idźcie dalej bez nas. Próba w zasadzie nieudana, bo Várhelyi będzie komisarzem, Fitto będzie wiceprzewodniczącym KE, a uzyskana deklaracja o współpracy do niczego chadeków nie zmusza.

Czytaj więcej

Plus Minus

To nie jest parlament ideologicznej czystości

Przez ostatnie ćwierć wieku granice tego, co dopuszczalne w politycznym głównym nurcie Unii Europejskiej, przesunęły się mocno na prawo.

Parlament Europejski. Chadecy bliżej skrajnej prawicy

EPL dała już w ostatnich miesiącach próbkę swoich umizgów pod adresem skrajnej prawicy, gdy korzystała z jej poparcia w głosowaniach nad finansowaniem infrastruktury granicznej (w praktyce budowania murów przed imigrantami) z unijnego budżetu czy wspólnego obalenia prawa powstrzymującego proces wylesiania w UE.