Białoruś bez Łukaszenki i co dalej

Czytaj więcej

Świat

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 446

24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Do Europy przybywa w poniedziałek specjalny wysłannik chińskiego MSZ, Li Hui, który ma rozmawiać o planie pokojowym mającym zakończyć wojnę na Ukrainie.

Urzędujący od 1994 roku dyktator nie pojawił się w niedzielę w Mińsku na uroczystościach z okazji obchodzonego na Białorusi Dnia flagi, hymnu i godła. W jego imieniu przemówienie wygłosił premier Raman Hałouczanka. Aleksander Łukaszenko nie pokazuje się publicznie, odkąd wrócił z parady w Moskwie i nie był w stanie wygłosić mowy na uroczystościach 9 maja w Mińsku. Wówczas powierzył to ministrowi obrony.

Niezależne media białoruskie spekulują o poważnych kłopotach zdrowotnych dyktatora. Pojawiły się też doniesienia, że w sobotę wylądował w prezydenckim szpitalu pod Mińskiem, do którego ściągano lekarzy z Rosji. Tymczasem szef KGB Iwan Tertel straszył w niedzielę rodaków, że na Białorusi w najbliższym czasie może dojść do zamachów terrorystycznych i prób destabilizacji sytuacji, jakoby na zlecenie Zachodu.

Rosja i plany białoruskiej opozycji

W świetle białoruskiej konstytucji w przypadku odejścia dyktatora z powodów zdrowotnych, władzę w kraju obejmuje przewodnicząca Rady Republiki (wyższa izba parlamentu) Natalia Kaczanawa, która wcześniej była szefową administracji Łukaszenki. Tymczasem gdyby został zamordowany (np. otruty) stery rządzenia w kraju przyjmuje Rada Bezpieczeństwa, w skład której wchodzą m.in. szefowie służb i wojska.

Czytaj więcej

Polityka

Co się dzieje z Łukaszenką? Premier zastąpił go w czasie uroczystości w Mińsku

Premier Białorusi, Raman Hałouczenka, zastąpił przywódcę Białorusi, Aleksandra Łukaszenkę, w czasie niedzielnych uroczystości w Mińsku, co wywołało kolejną falę spekulacji na temat stanu zdrowia białoruskiego dyktatora.

- Rosja już ma strategię wobec Białorusi. Natalia Kaczanawa w ubiegłym roku była przyjmowana w Rosji przez szefową Rady Federacji Walentinę Matwijenko oraz szefa rosyjskiej dyplomacji Siergieja Ławrowa. Z kolei sekretarzem białoruskiej Rady Bezpieczeństwa jest Aleksander Walfowicz, który jest absolwentem najbardziej prestiżowych rosyjskich akademii wojskowych, jest agentem wpływu Kremla. Poprzez tych ludzi Moskwa rządziłaby Białorusią w okresie przejściowym. To wyzwanie dla nas – mówi „Rzeczpospolitej” Paweł Łatuszka, były dyplomata i minister kultury Białorusi,  który od 2020 roku przebywa w Warszawie i jest jednym z liderów opozycyjnego białoruskiego rządu na uchodźstwie ze Swiatłaną Cichanouską na czele.

Powołując się na własne źródła uspokaja, że stan zdrowia Łukaszenki „nie jest krytyczny”. Przekonuje zaś, że białoruska opozycja demokratyczna ma plan na wypadek śmierci dyktatora. Na czym polega? Czy liderzy opozycji białoruskiej powrócą wtedy na Białoruś?

- Mamy plan mobilizacji. Opracowaliśmy też algorytm działań zarówno na Białorusi, jak i poza jej granicami. Problemem będzie grupa Łukaszenki, która będzie walczyła o utrzymanie władzy, by nie ponieść odpowiedzialności za popełnione przestępstwa. Problemem drugim jest Rosja, która będzie dążyła do przejęcia kontroli nad Białorusią - mówi Łatuszka.

– Wiele będzie zależało od aktywności białoruskiego społeczeństwa, od gotowości Białorusinów włączenia się w ten proces. Ani dziesięć, ani nawet pięćdziesiąt tysięcy ludzi nie zmieni sytuacji. Na ulice powinien wyjść cały kraj. Powinny się zatrzymać przedsiębiorstwa i cały kraj powinien stanąć. Tylko to może doprowadzić do zmian i przyjęcia odpowiedzialności za dalszy los kraju przez Zjednoczony Gabinet Przejściowy (rząd na uchodźstwie-red.) – dodaje.

Zełenski i Cichanouska

W niedzielę podczas uroczystości w niemieckim Akwizgranie prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski odebrał przyznaną mu Nagrodę Karola Wielkiego. Przy okazji tej imprezy i w towarzystwie europejskich przywódców po raz pierwszy publicznie przywitał się z liderką wolnej Białorusi Swiatłaną Cichanouską, która wraz z Weroniką Cepkało oraz Tatianą Chomicz (siostrą uwięzionej Marii Kalesnikowej) odbierała tę nagrodę w ubiegłym roku. Ten pierwszy uścisk dłoni czołowej rywalki dyktatora w sfałszowanych wyborach 2020 roku i ukraińskiego przywódcy nie jest raczej przypadkowy.