Pułapka na frankowiczów: po ugodzie może być PIT

Dodatkowe świadczenia od banku są przychodem frankowicza i musi zapłacić podatek, bo nie obejmuje ich ulga z rozporządzenia ministra finansów. Skarbówka nie ma co do tego wątpliwości.

Aktualizacja: 03.12.2024 12:11 Publikacja: 03.12.2024 04:37

Pułapka na frankowiczów: po ugodzie może być PIT

Foto: Adobe Stock

Kwota dodatkowa, dodatkowe świadczenie, kwota za odstąpienie od roszczeń – tak banki nazywają korzyści przyznawane frankowiczom w ugodach. A eksperci przestrzegają – skarbówka weźmie od tego 12 albo nawet 32 proc. PIT.

– Takie dodatkowe świadczenia nie są objęte ulgą z rozporządzenia ministra finansów. Przewiduje ono zaniechanie poboru podatku od przychodów powstałych w związku z umorzeniem (w całości lub w części) wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, tj. kapitału, odsetek, opłat. A także świadczeń otrzymanych w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. Dodatkowe kwoty, różnie opisywane przez banki, np. jako wynagrodzenie za odstąpienie od dalszych roszczeń, także są przychodem frankowicza. Nie są jednak wymienione w rozporządzeniu – tłumaczy Maciej Małanicz-Przybylski, adwokat, partner w kancelarii KBiW.

Czytaj więcej

Kolejna dobra wiadomość dla frankowiczów. Tym razem od ministra finansów

Niekorzystne interpretacje ws. frankowiczów

Spójrzmy na interpretację w sprawie kobiety, która w 2011 r. podpisała umowę kredytu frankowego. Spłaciła go w całości, wyszło jej jednak o kilkaset tys. zł więcej, niż dostała. Rozważała skierowanie sprawy do sądu, udało jej się jednak dogadać z bankiem. Na podstawie ugody otrzymała znaczną kwotę „związaną z zobowiązaniem do odstąpienia od dalszych roszczeń”. Jednocześnie bank poinformował ją, że ta kwota zostanie wykazana w wysyłanym do skarbówki PIT-11.

Czy faktycznie muszę ją opodatkować? – pyta kobieta. Fiskus nie miał co do tego wątpliwości. Stwierdził, że dodatkowa kwota jest przychodem z tzw. innych źródeł. I frankowiczka nie może skorzystać z rozporządzenia ministra finansów. „Świadczenie, które Pani otrzymała, nie jest umorzoną wierzytelnością z tytułu kredytu mieszkaniowego ani otrzymanym świadczeniem w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania” – podkreślił fiskus. Musi więc być opodatkowane (interpretacja nr 0115-KDIT2.4011.586.2023.2.ŁS).

Negatywne jest też stanowisko skarbówki w sprawie mężczyzny, który zawarł z bankiem ugodę sądową. Frankowicz zrzekł się wszelkich roszczeń z tytułu kredytu, a bank wypłacił mu uzgodnioną kwotę (i wystawił PIT-11). Fiskus kazał ją opodatkować, choć tu były trochę inne argumenty, bo mężczyzna chciał skorzystać ze zwolnienia przewidzianego dla odszkodowań (interpretacja nr 0115-KDIT2.4011.82.2024.2.ŁS).

– Trudno polemizować z tymi interpretacjami, bo faktycznie kwoty wypłacane za odstąpienie od roszczeń nie są objęte ani zaniechaniem, ani zwolnieniem. Ewentualnie można pomyśleć nad zmniejszeniem przychodu o koszty (bo podatek płacimy przecież od dochodu), np. o wydatki na usługi prawne. Ale obawiam się, że fiskus w najlepszym razie każe zastosować jakąś proporcję – mówi Piotr Sekulski.

Ile wyniesie podatek?

– Jeśli frankowicz jest w pierwszym progu skali, zapłaci od dochodu 12 proc., ale jeśli w drugim, to aż 32 proc. – wskazuje Maciej Małanicz-Przybylski. Dodaje, że w drugi próg kredytobiorca może wpaść właśnie z powodu otrzymania dodatkowej kwoty od banku.

Czytaj więcej

Czy spór w sądzie, czy ugoda, frankowicz nie musi płacić PIT

Warto zmienić zapisy w ugodzie frankowicza z bankiem

Co można poradzić frankowiczom, którzy negocjują ugodę z bankiem? – Powinni zaproponować inne rozwiązania, np. zamiast dodatkowego świadczenia za odstąpienie od roszczeń bank mógłby przyznać kwotę do zwrotu skalkulowaną jako różnica pomiędzy ustalonym saldem kredytu a środkami nadpłaconymi przez kredytobiorcę – mówi Maciej Małanicz-Przybylski.

– Zwrot środków, które wcześniej wpłaciliśmy do banku, nie jest przysporzeniem majątkowym. Nie ma z tego tytułu przychodu i nie musimy przejmować się podatkiem – tłumaczy Piotr Sekulski.

Nowelizacja rozporządzenia

– Nie byłoby problemu z podatkiem, gdyby minister finansów poszerzył zakres zaniechania poboru PIT w rozporządzeniu. To prosty zabieg legislacyjny – dodaje Maciej Małanicz-Przybylski. Podkreśla, że projekt nowelizacji rozporządzenia przedłużający zaniechanie do końca 2026 r. jest obecnie konsultowany. Jest to więc dobry, i w zasadzie ostatni moment na wprowadzenie stosownej zmiany.

Pamiętajmy jednak, że określona w rozporządzeniu ulga ma swoje warunki. Przede wszystkim kredyt powinien być udzielony przed 15 stycznia 2015 r., zabezpieczony hipoteką i zaciągnięty na jedną inwestycję mieszkaniową, np. budowę domu czy zakup mieszkania. Szerzej na ten temat pisaliśmy m.in. w „Rzeczpospolitej” z 31 października.

Czytaj więcej

Podatkowa ulga dla frankowiczów jeszcze przez dwa lata

Kwota dodatkowa, dodatkowe świadczenie, kwota za odstąpienie od roszczeń – tak banki nazywają korzyści przyznawane frankowiczom w ugodach. A eksperci przestrzegają – skarbówka weźmie od tego 12 albo nawet 32 proc. PIT.

– Takie dodatkowe świadczenia nie są objęte ulgą z rozporządzenia ministra finansów. Przewiduje ono zaniechanie poboru podatku od przychodów powstałych w związku z umorzeniem (w całości lub w części) wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, tj. kapitału, odsetek, opłat. A także świadczeń otrzymanych w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania. Dodatkowe kwoty, różnie opisywane przez banki, np. jako wynagrodzenie za odstąpienie od dalszych roszczeń, także są przychodem frankowicza. Nie są jednak wymienione w rozporządzeniu – tłumaczy Maciej Małanicz-Przybylski, adwokat, partner w kancelarii KBiW.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Rezygnacja Julii Przyłębskiej to jest czysta kalkulacja
Praca, Emerytury i renty
Wigilia wolna od nowego roku. Ale nie to oburza biznes
Konsumenci
Jak otrzymać ulgę na prąd? Kto może mniej zapłacić za energię? Ekspert odpowiada
Nieruchomości
SN: kiedy mieszkanie u rodziców prowadzi do zasiedzenia
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Praca, Emerytury i renty
Dodatkowe wolne dla rodziców wcześniaków. Sejm zdecydował
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska