Kiedy wygrane w konkursach są zwolnione z PIT

Konkursy dla klientów ostatecznych (czyli konsumentów) są jedną z bardziej popularnych form działalności marketingowej. Z podatkowego punktu widzenia otrzymanie nagrody, prezentu lub świadczenia w innej formie wiąże się z powstaniem przychodu, który opodatkowany jest w specyficzny sposób – 10-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Pod pewnymi warunkami wygrane w konkursach mogą być zwolnione z PIT.

Musi być rywalizacja

Przepisy nie precyzują kiedy mamy do czynienia z tego rodzaju wydarzeniem. Organy podatkowe natomiast, odwołując się do definicji słownikowej przyjmują, że konkursem jest wydarzenie, w którym uczestnicy rywalizują ze sobą w celu osiągnięcia najlepszego rezultatu. Za pomocą konkursu dochodzi do wyłonienia zwycięzcy lub zwycięzców spośród uczestników spełniających określone kryteria.

Poza elementem rywalizacji, konkurs powinien mieć sprecyzowane warunki wzięcia w nim udziału, kryteria oceny i zasady przyznawania nagród. Nie wynika to co prawda z powszechnego rozumienia pojęcia „konkurs", ale pozwoli na unikniecie wątpliwości co do tego, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z konkursem, czy może z inną formą promocji (np. taką jak sprzedaż premiowa czy wydanie bezpłatnych próbek w ramach promocji i reklamy).

Z punktu widzenia ustalania jakie wydarzenie jest konkursem, nie ma znaczenia kto go organizuje ani za pomocą jakich kanałów informuje potencjalnych uczestników o możliwości wzięcia w nim udziału. Bez znaczenia jest również to, w jakiej dziedzinie konkurs się odbywa. Okoliczności te mogą mieć natomiast znaczenie dla ustalania, czy wygrana w konkursie korzysta ze zwolnienia z PIT.

Ogłoszenie w mass mediach

Ustawa o PIT przewiduje, że zwolniona od podatku jest wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług. Jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie może jednak przekraczać kwoty 2000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT).

Warunki zwolnienia są zatem precyzyjne.

1. Po pierwsze, świadczenie musi być wygraną w konkursie.

2. Po drugie, konkurs musi być organizowany i ogłaszany przez środki masowego przekazu i obie te czynności muszą być wykonane przez mass media.

Konkursem spełniającym ten drugi warunek będzie zatem konkurs w radio lub telewizji. Nie będzie nim natomiast konkurs ogłoszony np. przez sklep za pośrednictwem strony internetowej, czy konkurs ogłoszony na portalu społecznościowym.

Przykład:

ALFA jest spółką zajmującą się dystrybucją. W celu intensyfikacji sprzedaży organizuje za pomocą specjalnej strony internetowej konkurs, w którym mogą uczestniczyć nabywcy produktów sprzedawanych przez ALFA. Wartość nagrody w konkursie nie przekracza 2000 zł. Nie jest to konkurs w dziedzinie nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu. Zwolnienie z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT nie będzie przysługiwało.

Nauka, sztuka i sport

Ze zwolnienia z PIT korzystają również wygrane w konkursach organizowanych w określonych dziedzinach (np. kultury i sportu). Nie ma przy tym znaczenia, czy konkurs kierowany jest do profesjonalistów, czy do amatorów. Ważne, aby w „preferowanych" dziedzinach występowała rywalizacja między uczestnikami.

Przykład:

ALFA jest dystrybutorem aparatów fotograficznych. Zorganizowała konkurs fotograficzny, w którym każdy może wziąć udział. Zwycięzcę będzie wybierać jury. Wartość nagrody w konkursie nie przekracza 2000 zł. Zwolnienie z PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT będzie przysługiwało. Konkurs fotograficzny może być bowiem zaliczony do kategorii konkursów w dziedzinie sztuki, a wartość nagrody nie przekroczyła ustawowego limitu.

Co z nagrodami pocieszenia

Kwestią, która może budzić wątpliwości jest to, czy „wygrana w konkursie" obejmuje wyłącznie nagrody za wygranie konkursu lub za zajęcie premiowanego miejsca, czy również nagrody za sam udział (nagrody pocieszenia). Przepisy nie wyjaśniają wprost tej kwestii. Jednocześnie ustawa o PIT nie uzależnia zwolnienia wygranej w konkursie od tego, aby otrzymujący nagrodę był zwycięzcą konkursu. W tym kontekście uzasadnione byłoby zaliczenie do kategorii „wygranych" w konkursach każdego świadczenia otrzymanego w ramach konkursu, tj. zarówno za pierwsze miejsce, jak i za zajęcie każdego innego miejsca.

Niestety brak jest jednolitej praktyki organów podatkowych w tym zakresie. Na przykład DIS w Katowicach w interpretacji z 7 maja 2012 r. (IBPBII/1/415-127/12/MK) uznał, że w przypadku konkursu plastycznego organizowanego dla dzieci, przychód zwolniony z PIT uzyskały dzieci, które konkurs wygrały (zajęły miejsca premiowane). Zdaniem tego organu podatkowego pozostałe dzieci, które otrzymały nagrody za uczestnictwo, uzyskały przychód, który nie korzysta ze zwolnienia z PIT.

Inne podejście do kwestii opodatkowania nagród pocieszenia zaprezentował DIS w Warszawie w interpretacji z 24 września 2015 r. (IPPB4/4511-865/15-2/JK2). Organ podatkowy uznał, że nagrodami w konkursie są zarówno nagrody przyznane laureatom (z tytułu wygranych), jak i innym uczestnikom (z tytułu uczestnictwa).