Sławomir Cenckiewicz. Śmiertelna wojna liderów Solidarności

Historię zawsze piszą zwycięzcy, a geneza i historia Sierpnia '80 zostały fałszywie opisane po 1989 r. przez ludzi, którzy dzięki modelowi transformacji podzielili się władzą z komunistami i zaczęli odgrywać pierwszoplanową rolę w polskiej polityce – mówi Elizie Olczyk dyrektor Wojskowego Biura Historycznego Sławomir Cenckiewicz.

Aktualizacja: 30.08.2020 13:06 Publikacja: 28.08.2020 00:01

Ikoną protestów była Anna Walentynowicz w swoich okularach i skromnej sukience, pojawiająca się w te

Ikoną protestów była Anna Walentynowicz w swoich okularach i skromnej sukience, pojawiająca się w telewizjach całego świata i udzielająca przejmujących wywiadów. Szybko znalazła się jednak na pierwszej linii ataków Lecha Wałęsy. Na zdjęciu z 31 sierpnia 1980 r. Walentynowicz w otoczeniu doradców strajku w Stoczni Gdańskiej. Od lewej: Bronisław Geremek, Tadeusz Kowalik, Jerzy Stembrowicz, Andrzej Wielowieyski, Jan Strzelecki, Bohdan Cywiński, Tadeusz Mazowiecki

Foto: Fotonova

Plus Minus: Lech Wałęsa krótko po śmierci Kornela Morawieckiego w 2019 r. nazwał go zdrajcą za powołanie do życia Solidarności Walczącej. 40 lat minęło od narodzin Solidarności. Dlaczego tamte dzieje ciągle budzą takie emocje?

Najpewniej dlatego, że szereg osób, które były aktorami rewolucji lat 80. – zarówno wydarzeń sierpniowych, jak i późniejszego podziemnego oporu solidarnościowego – jest wciąż aktywnych w polityce. Ale w tym przypadku, czyli stosunku Wałęsy do Solidarności Walczącej, w grę wchodzą jeszcze inne sprawy. Pomijając zaszłości i ostre spory głównie z 1981 r., również osobę i charakter samego Wałęsy, trzeba nadmienić, że Solidarność Walcząca powstała w 1982 roku w niezgodzie na zachowanie ludzi głównego nurtu Solidarności, skupionego wokół Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej, wobec stanu wojennego i ekipy Wojciecha Jaruzelskiego. To był spór o to, czy z „czerwonym" można jeszcze prowadzić dialog, czy – mówiąc wprost – trzeba nacisnąć na gaz albo chociaż deklaratywnie stwierdzić, że nie wykluczamy mocniejszego zwarcia z komunistami. A Solidarność Walcząca nie tylko nie wykluczała konfrontacji, ale też jasno sformułowała postulat niepodległości Polski, a później także wyzwolenia narodów ujarzmionych przez Sowiety. Poza tym TKK budowała strukturę podziemia wedle kryterium środowiskowego, korzystając z okazji, by wyeliminować ludzi niechętnych ugodzie i dialogowi już w latach 1980–1981, żeby wspomnieć jedynie postaci symboliczne jak Joannę i Andrzeja Gwiazdów, Annę Walentynowicz, Mariana Jurczyka, Andrzeja Rozpłochowskiego, Jana Rulewskiego... Wszyscy oni po wyjściu z internatu i więzienia szukali dla siebie miejsca.

Pozostało jeszcze 94% artykułu

Tylko 99 zł za rok czytania.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję? - możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.
Plus Minus
Artysta wśród kwitnących żonkili
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem
Plus Minus
Dziady pisane krwią
Plus Minus
„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne
Plus Minus
„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu
Plus Minus
„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem