Herbatka z Brystygierową

Kim był Seweryn Eustachiewicz? Śmiałym emisariuszem ryzykującym bezpieczeństwo dla pozyskania informacji o prawdziwej sytuacji w Polsce? Narzędziem komunistycznej bezpieki realizującym jeden z elementów gry operacyjnej? Naiwnym idealistą biorącym za dobrą monetę taktyczne deklaracje swoich rozmówców związanych z władzami PRL? Zapewne wszystkim po trosze.

Aktualizacja: 13.03.2016 13:49 Publikacja: 11.03.2016 01:23

Seweryn Eustachiewicz, NN, Stanisław Stomma podczas zwiedzania Wersalu, lato 1957 r.

Seweryn Eustachiewicz, NN, Stanisław Stomma podczas zwiedzania Wersalu, lato 1957 r.

Foto: Archiwum autora

Paweł Ziętara

60 lat temu w Polsce system komunistyczny powoli wychodził ze swej najbardziej brutalnej i opresyjnej fazy. W grudniu 1954 roku zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, kilku jego najbardziej gorliwych funkcjonariuszy trafiło do więzień. Władza przyznawała się niechętnie do „błędów i wypaczeń". Wraz z ustępowaniem strachu narastał ferment w kulturze. Koryfeusze socrealizmu składali samokrytykę, twórcy zmuszeni przez lata do milczenia otwierali swoje szuflady. Symbolem złagodzenia cenzury stała się publicystyka tygodnika „Po Prostu", coraz śmielej penetrująca obszary dotąd zakazane. Od jesieni 1955 zaczęły powstawać kluby inteligencji, z Klubem Krzywego Koła na czele.

Pozostało jeszcze 96% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Artysta wśród kwitnących żonkili

Artysta wśród kwitnących żonkili

Sława Davida Hockneya działa z magnetyczną siłą. Od pierwszego więc dnia jego wystawa w Paryżu ściąga tłumy, a j...

Dziady pisane krwią

Dziady pisane krwią

Rzadko zdarza się spektakl, który przeżywa się w takich emocjach jak „Dziady” Mai Kleczewskiej z teatru w Iwano-...

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

Wokół modelu opieki nad dziećmi w Szwecji i Norwegii narosło wiele mitów. Wyjaśnia je w swoich reportażach Macie...

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25” przypomina, że golf to nie tylko rodzaj kołnierza czy samochód.

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Materiał Promocyjny

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

Kluczem do rozwoju emocjonalnego dziecka jest doświadczenie, a nie informacja – wyjaśnia Jonathan Haidt.

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Śniadanie Wielkanocne dla bezdomnych, samotnych i ubogich w Szczecinie

W całej Polsce organizowane są śniadania wielkanocne dla potrzebujących

Michał Szułdrzyński i Michał Płociński, redaktor naczelny i zastępca redaktora naczelnego „Rzeczposp

Przedświąteczne „Polityczne Michałki” o debatach, liderach i nacjonalizmie gospodarczym

Twórca Polish History: Chrobry nie ma szczęścia. Polska zasługuje na ambitne obchody wielkich roczni

Opinie polityczno - społeczne

Twórca Polish History: Chrobry nie ma szczęścia. Polska zasługuje na ambitne obchody wielkich rocznic

Złoty w czwartkowy poranek notował niewielkie zmiany

Złoty nieco słabszy, ale nadal trzyma się mocno

Warszawska samoobsługowa stacja naprawy rowerów

Jak miasta ułatwiają mieszkańcom sprawdzenie stanu technicznego rowerów

Jacek Nizinkiewicz, dziennikarz działu krajowego „Rzeczpospolitej”

Podcast „Rzecz w tym”: Bronkizacja kampanii Rafała Trzaskowskiego. Dlaczego faworyt sam sobie szkodzi?

Czy odpowiedzialność dyscyplinarna w Polsce jest realna

Łukasz Guza: Dyscyplinarki na manowcach

Jacek Dubois: Moda w polityce, czyli prawo kontra demagogia

Jacek Dubois: Moda w polityce, czyli prawo kontra demagogia

Wojna na Ukrainie. Uszkodzony w wyniku ostrzału budynek mieszkalny, Pokrowsk w obwodzie donieckim

Konflikty zbrojne

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1153

Firmy w USA wydłużają do maksimum zabezpieczenie przed słabym dolarem

Firmy w USA wydłużają do maksimum zabezpieczenie przed słabym dolarem

L'Osservatore Romano z informacją o śmierci papieża Franciszka na pierwszej stronie

„Według mojej wiedzy i sumienia to powody śmierci". Oświadczenie szefa watykańskiej ochrony zdrowia

Pierwsza pszenica dla nowej Syrii

Pierwsza pszenica dla nowej Syrii

Polityka administracji Donalda Trumpa nie tylko oznacza zerwanie z działaniami na rzecz klimatu, ale

Dzień Ziemi: Święto planety obchodzone w minorowych nastrojach

Styczniowa fala pożarów w Kalifornii skutkowała stratami szacowanymi nawet na 50 miliardów dolarów.

Zabójczy ryż i inne złe wieści. Co nas czeka w świecie zmian klimatu?

437 mln hektarów lasów zniknęło z powierzchni Ziemi w latach 2001–2021.

Bioróżnorodność: problem zamiatany pod dywan

Nauka oferuje nam narzędzia, by działać odpowiedzialnie, zanim skutki zmian klimatu staną się nieodw

Jak zatrzymać proces pustynnienia miast? Nowe wyzwanie