Jak ewoluowało łóżko

Jednymi z najwspanialszych zachowanych do dziś łóżek cywilizacji starożytnej są egipskie meble z grobu faraona Tutanchamona (ok. 1350 r. p.n.e., obecnie w Muzeum Egipskim w Kairze).

Są ozdobione inkrustacją z kości słoniowej, fajansu, srebra i złota. Ich nogi w formie lwich łap zwrócone są ku stopom śpiącego. Rama wypełniona plecionką jest łukowato wygięta w dół. U wezgłowia proste oparcie. Nie wiadomo, dlaczego nogi pod wezgłowiem były wyższe niż te pod stopami. Śpiący musiał mieć pod stopami specjalny wałek, by się z łoża nie zsuwać. Pewne jest zaś, dlaczego do łóżek dołączano cudaczne drewniane podstawki pod głowę. Zabezpieczały podczas snu misterne fryzury.

[srodtytul]Do łóżka po stołku [/srodtytul]

Starożytne greckie i rzymskie łoże – drewniane, marmurowe lub z brązu – służyło do konsumpcji. Sypiano w nim, ale i spożywano posiłki. Do biesiadowania miały więc esowato wygięte zagłówki jako oparcia. Były tak wysokie, że wdrapywano się na nie po podnóżkach i stołkach. Otaczane były przenośnymi okrągłymi stoliczkami na przekąski.

Rzymianie zaczęli oddzielać sen od jedzenia. Łoża do spania wyściełali materacami z gęsim lub łabędzim puchem. Biesiadne konstruowali tak, by na jednym mogli się ulokować aż trzej biesiadnicy.

[srodtytul]Spanie na szafie[/srodtytul]

We wczesnym średniowieczu pod wysokie łoża na toczonych słupach wmontowano skrzynię pościelową. Zastąpiła ramę. I tak łóżko ze stołu biesiadnego zamieniło się w szafę.

W okresie gotyku słupy trzymające skrzynię pościelową wyrosły do góry i zostały nakryte drewnianym dachem lub baldachimem. Powstawała architektura w architekturze – małe, intymne mieszkanko w dużym zimnym pałacu. Zaczął się wykształcać typ łoża á la courtines ze wszystkich stron osłoniętego tkaniną. Sytuowano takie łoża zawsze w narożniku pokoju. Chodziło o ciepło. Zatrzymywały je ciężkie kotary. Na wysokiej skrzyni mniej ciągnęło od podłogi.

[srodtytul]Na oczach wszystkich[/srodtytul]

W baroku łóżko stało się meblem luksusowym i reprezentacyjnym, podkreślającym majestat absolutnego władcy. Najważniejszym pomieszczeniem w pałacu wersalskim była sypialnia króla usytuowana centralnie, na osi dziedzińca. W niej monarcha udzielał audiencji. Wstawaniu z łóżka, ubieraniu się i toalecie króla nadano niezwykłą rangę połączoną z ceremoniałem w obecności dworu. Wtedy pojawiła się alkowa wydzielona z komnaty kolumnami lub balustradką. Łoże wznosiło się na podium jak tron. Nakryte było baldachimem z pękami piór lub kwiatonami na narożnikach. W tym przepychu chorowało się i umierało na oczach wielu świadków.

[srodtytul]My i biedermeier [/srodtytul]