Jakie powinny być priorytety dla Polski w nadchodzących latach?

Według Banku Światowego to m.in. tworzenie wysoko produktywnych miejsc pracy. OECD natomiast uważa, że najbardziej pilnym wyzwaniem jest obniżenie inflacji.

Publikacja: 08.02.2025 06:01

Jakie powinny być priorytety dla Polski

Jakie powinny być priorytety dla Polski

Foto: Fotorzepa/ Urszula Lesman

Najnowsza aktualizacja raportu Banku Światowego "Systematic Country Diagnostics" (SCD – Systematyczna diagnostyka kraju) analizuje wyzwania i zagrożenia dla włączającego i zrównoważonego modelu wzrostu w Polsce, dokonując ponownej oceny postępów od ostatniego SCD w 2017 r. Podkreśla możliwości, sformułowane w postaci wyników wysokiego szczebla (HLO), które mogą pomóc krajowi w zresetowaniu modelu wzrostu w celu osiągnięcia zbieżności dochodów ze średnimi UE oraz dalszej poprawy dobrostanu ludności, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi środowiskowej, fiskalnej i społecznej.

Czytaj więcej

Biznes podpowiada rządowi, co robić. Ma katalog postulatów

Aktualizacja SCD uwzględnia trudności strukturalne i ewolucję czekającą Polskę, w tym znaczące zmiany demograficzne, szybkie zmiany technologiczne i rosnącą pilność przyspieszenia tempa przejścia na gospodarkę niskoemisyjną i wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego. Podkreśla także fundamentalną rolę silnych instytucji w zarządzaniu tymi wielokrotnymi przemianami.

Reasumując, Bank Światowy uznaje za priorytety:

  • tworzenie wysoko produktywnych miejsc pracy,
  • wzmacnianie kapitału ludzkiego,
  • wysokiej jakości usługi publiczne,
  • dekarbonizację wspierająca konkurencyjność.

OECD: najbardziej pilnym wyzwaniem jest obniżenie inflacji

Jak napisano w przygotowanym przez OECD przeglądzie gospodarczym Polski, standard życia w Polsce znacznie wzrósł w ciągu ostatnich dwóch dekad. PKB na mieszkańca podwoił się, zmniejszając dystans do Czech i Słowacji, a średnia długość życia wzrosła do 78,6 lat. Jak ocenia Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, postęp gospodarczy w ostatnich latach spowolnił z powodu dwóch zewnętrznych wstrząsów: pandemii COVID19 i reperkusji rosyjskiej wojny w Ukrainie. Niemniej jednak w zeszłym roku gospodarka odnotowała solidny wzrost, o prawie 3 proc., i podobna dynamika wzrostu ma się utrzymać w tym i przyszłym roku. Silna kondycja gospodarcza znajduje odzwierciedlenie na rynku pracy, gdzie stopa bezrobocia osiągnęła historycznie niski poziom, a liczba osób pracujących przekroczyła poziom sprzed pandemii.

Czytaj więcej

Szef NBP Adam Glapiński: Nie ma przesłanek, aby obniżać stopy procentowe

OECD podsumowuje osiągnięty postęp i analizuje główne krótko- i długoterminowe wyzwania stojące przed polską gospodarką. – Najbardziej pilnym wyzwaniem jest obniżenie inflacji – stwierdzają autorzy przeglądu. Zauważają, że chociaż stopa inflacji spadła znacznie z 18 proc. w lutym 2023 r., nadal jest wyższa od celu inflacyjnego banku centralnego. Inflacja bazowa również pozostaje wysoka i przekracza 4 proc.. W tym kontekście polityka pieniężna powinna pozostać restrykcyjna, a stopy procentowe powinny być obniżane stopniowo, jeśli wzrost płac spowolni i presja inflacyjna trwale się obniży.

Jak piszą analitycy OECD, deficyt budżetowy Polski pogorszył się w ostatnich latach z powodu szybkiego wzrostu wydatków socjalnych, zdrowotnych oraz obronnych. – Polska potrzebuje trwale obniżyć deficyt budżetowy zgodnie z planem rządowym, aby sfinansować bieżące priorytety rządu i przygotować się na przyszłe presje wydatkowe – stwierdzają. Po stronie wydatków pewne powszechne świadczenia rodzinne mogłyby zostać odebrane osobom o wyższych dochodach. Dochody możnaby zwiększyć dzięki zmianom w tak zwanych wydatkach podatkowych, a także podatkach środowiskowych oraz od majątku. Na przykład pomocna byłaby zmiana opodatkowania nieruchomości, obecnie opartego na ich powierzchni, na system oparty na ich wartości (który istnieje w większości krajów OECD).

Czytaj więcej

Sankcje: deklaracje nie wystarczą, UE musi działać skuteczniej

Wyzwania przed polskimi firmami

Sprzyjające środowisko biznesowe w połączeniu z dobrze wykształconą populacją przyciągnęło do Polski zagraniczne inwestycje oraz innowacyjne firmy. Jednak polskie firmy stoją przed wyzwaniami związanymi z awansem w łańcuchu wartości, starzeniem się społeczeństwa i niedoborem wykwalifikowanych pracowników. – Ten ostatni problem należy rozwiązać poprzez zwiększenie szkoleń oraz podnoszenie kwalifikacji, zwłaszcza wśród małych i średnich firm, a także poprzez ukierunkowane kampanie informacyjne i kompleksową strategię migracji – uważają autorzy raportu OECD.

Podkreślają, że biorąc pod uwagę ciągłe uzależnienie Polski od węgla, obniżenie emisji netto gazów cieplarnianych do zera do 2050 r. będzie niezwykle trudne. Cel ten wymaga przyspieszenia wdrażania polityk określonych w projekcie Krajowego planu na rzecz energii i klimatu, wzmocnienia zachęt cenowych i szeregu form wsparcia dla najbardziej dotkniętych transformacją energetyczną.

Czytaj więcej

Gordon Gekko zaciera ręce, czyli stary bożek wielkiego biznesu powraca

Bardziej ambitne wycofywanie węgla i skrócenie okresu wydawania pozwoleń na energię odnawialną pomogłyby osiągnąć niezbędne długoterminowe inwestycje sektora prywatnego. Emisje z sektora transportu podwoiły się w ciągu ostatnich trzydziestu lat. – Aby odwrócić ten trend, potrzebne jest kompleksowe opodatkowanie pojazdów mechanicznych, obejmujące wszystkie samochody, co wzmocniłoby sygnały cenowe, a także utrzymanie inwestycji w transport publiczny – radzą autorzy z OECD.

Starzejące się społeczeństwo wymaga opieki

Chociaż oczekiwana długość życia w Polsce wzrosła, utrzymuje się ona poniżej poziomu wielu krajów OECD. Poza tym istnieje pole do poprawy wyników zdrowotnych. Finansowanie systemu opieki zdrowotnej zwiększyło się. Niemniej jednak racjonalizacja nadwyżki łóżek w szpitalach i większe wykorzystanie zachęt w opiece podstawowej pozwoliłoby na zwiększenie efektywności i poprawę opieki. Ulepszenia w leczeniu i większy nacisk na profilaktykę, szczególnie w odniesieniu do ryzykownych zachowań, takich jak picie alkoholu i palenie tytoniu, mogą znacznie poprawić wyniki zdrowotne. W obliczu presji budżetowej wynikającej ze starzenia się społeczeństwa, rząd powinien w zrównoważony sposób rozszerzyć opiekę długoterminową.

Najnowsza aktualizacja raportu Banku Światowego "Systematic Country Diagnostics" (SCD – Systematyczna diagnostyka kraju) analizuje wyzwania i zagrożenia dla włączającego i zrównoważonego modelu wzrostu w Polsce, dokonując ponownej oceny postępów od ostatniego SCD w 2017 r. Podkreśla możliwości, sformułowane w postaci wyników wysokiego szczebla (HLO), które mogą pomóc krajowi w zresetowaniu modelu wzrostu w celu osiągnięcia zbieżności dochodów ze średnimi UE oraz dalszej poprawy dobrostanu ludności, przy jednoczesnym zapewnieniu równowagi środowiskowej, fiskalnej i społecznej.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Gospodarka
Biznes podpowiada rządowi, co robić. Ma katalog postulatów
Gospodarka
Marek Belka: Trump i jego nadworny błazen Elon Musk traktują świat jak jakąś grę
Gospodarka
Ryzyko wielkiej wojny handlowej nie zniknęło, ale nieco się oddaliło
Gospodarka
Konkurencyjność i bezpieczeństwo Europy. Nie można czekać
Gospodarka
Rynki wystraszyły się globalnej wojny handlowej. Czy słusznie?