Nowy premier Francji ma przed sobą „Himalaje” wyzwań

Dziennik „La Tribune” sporządził zestaw wyzwań, przed którymi znalazł się 73-letni burmistrz Pau z Pirenejów Atlantyckich, centrysta Francois Bayrou. Najważniejszym z nich jest zmniejszenie deficytu budżetowego, który w tym roku przekroczy 6 proc. PKB oraz długu finansów publicznych dochodzącego do 113 proc. PKB. Zadaniem na dziś jest doprowadzenie do przyjęcia w parlamencie specjalnej ustawy, która pozwoli użyć budżetu z 2024 r. w nowym roku, do czasu zatwierdzenia nowej ustawy zasadniczej. I to przy braku entuzjazmu ugrupowań opozycyjnych.

Premier Francji Francois Bayrou musi przygotować budżet

Nowy premier musi przygotować w ekspresowym tempie projekt nowej ustawy budżetowej, która zapewni widoczność uczestnikom życia gospodarczego i zyska ich zaufanie. Parlament musi mieć 70 dni na debatę. Chcąc zyskać na czasie Bayrou może skorzystać z poprzedniej wersji projektu finansów i ustawy o finansowaniu opieki społecznej, które zakładały zmniejszenie wydatków o 60 mld euro i deficytu budżetowego o ok. 1 proc. z 6,1 proc. PKB do 5 proc. w 2025 r. To bardzo ryzykowne, bo na tym „poległ” jego poprzednik. Drugą opcją jest szybkie opracowanie nowego projektu ustawy. Będzie to wyścig z czasem.

Były główny ekonomista MFW Olivier Blanchard szacuje, że korygowanie budżetu dla ustabilizowania zadłużenia wyniesie 140 mld euro. Michel Barnier chciał mocno zacząć w pierwszym roku, aby dojść do deficytu 3 proc. w 2029 r. Następnej ekipie będzie trudno działać, bo w parlamencie nie ma większości.

A problemów do rozwiązania jest więcej.

Inne wyzwania przed nowym premierem Francji

Nowy rząd musi zadbać o stosunki z partnerami społecznymi, Francois Bayrou nie uważał związków zawodowych i pracodawców za hamulce postępu. Będzie mu łatwiej rozmawiać o reformie emerytur i systemu zasiłków dla bezrobotnych.

Czytaj więcej

Polityka

Upadek rządu Michela Barniera. Skrajna prawica i skrajna lewica połączyły siły

Po raz pierwszy od 62 lat parlament przegłosował wotum nieufności. Michel Barnier przechodzi do historii nie tylko jako najstarszy premier V Republiki, ale i ten, który najkrócej sprawował swój urząd.

W sektorze opieki społecznej problemów jest wiele, najważniejsze to wysokość składek na ochronę zdrowia, zamrożenie emerytur do 1 lipca, deficyt środków 18 mld euro w tym roku. Destabilizacja polityczna przyspieszyła likwidację firm przemysłowych we Francji. Firma badawcza inwestycji Trendeo ocenia, że pierwszy raz od 2015 r. więcej fabryk jest zamykanych niż uruchamianych. Dotyczy to rożnych sektorów: motoryzacji, przetwórstwa żywności, chemii, produkcji leków, artykułów konsumpcyjnych. Nowy premier będzie też musiał uśmierzyć gniew i protesty rolników, którzy żądają dotrzymania tegorocznych obietnic (ulg fiskalnych o 400 mln euro, ustawy o kształceniu rolników).

Organizacje ekologów oczekują od nowego premiera odejścia od dotychczasowych praktyk, żądają większej sprawiedliwości podatkowej i ekologicznej (podatek od zmian klimatu, paliwa lotniczego), większego wspierania przemian (dopłaty do e-aut, ocieplanie budynków). Budownictwo mieszkaniowe ma też duże oczekiwania, liczy na uproszczenie norm, zerowe kredyty na budowę domków, darowizny po 100 tys. euro na dziecko lub wnuka przy kupnie mieszkania.

W energetyce premier nie uniknie sprawy regulowanych cen elektryczności produkowanej przez reaktory jądrowe. Państwowy producent EDF musi zarabiać na tym, by mieć środki na inwestycje. Rząd musi ustalić szybką ścieżkę sfinansowania budowy sześciu reaktorów EPR zamówionych w 2022 r. przez E. Macrona. W sektorze transportu premier odziedziczy kilka problemów, w tym wyższe podatki od lotnictwa i żeglugi, sprawę finansowania transportu publicznego, reformę składek firm na ten transport.

Premier Barnier chciał odebrać samorządom lokalnym 5 mld euro. Organizacja Merów Francuskich AMF liczy jednak na decentralizację władzy i większą swobodę działania, Mer Cannes chce nawet referendum ws. ujednolicenia podatków i likwidacji stanowiska wysokiego komisarza ds. planowania, zajmowanego przez. F. Bayrou przed nominacją na premiera.

I na koniec, francuskie firmy technologiczne powstałe ostatnio czekają na szybkie i jasne decyzje władz w sprawie wspierania ich przez sektor publiczny, aby mogły ustalić własne budżety na 2025 r. Nowy rząd będzie mieć też do czynienia z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, istnieje potrzeba nowych przepisów korzystania z niej, praw autorskich.