Wprowadzenie drachmy będzie czasochłonne

W niedzielę greccy wyborcy pójdą do urn, aby wybrać nowy rząd, który będzie musiał poradzić sobie z rosnącymi problemami ekonomicznymi państwa. Istnieje ryzyko, że Grecy przekażą władzę lewicowej Syrizie, której lider Alexis Tsipras zapowiadał odrzucenie narzuconych przez trojkę surowych oszczędności będących warunkiem pakietu pomocowego wartego 130 mld euro. W razie realizacji tego scenariusza, ryzyko wyjścia Grecji ze strefy euro znacznie wzrośnie i konieczne będzie emisja drachmy. Zatem jak nowa-stara waluta może zostać wprowadzona?

Okres przejściowy

Nowo wybrany rząd będzie musiał wydrukować wystarczająco dużo nowych banknotów, aby zastąpić obecnie używane nominały euro. Jednocześnie greckie władze będą musiały zadbać o to, aby zapobiec tzw. runowi na banki. – Najlepiej, gdyby przygotowania odbyły się w tajemnicy – wyjaśnia Jonathan Loynes, główny ekonomista Capital Economics ds. Europy

Jeśli Grecja będzie musiała wprowadzić nową walutę, konieczne będzie wprowadzenie kontroli kapitału, co oznacza, że ludzie będą mogli wycofać ze swoich kont ograniczoną ilość pieniędzy. Ten zabieg jest niezbędny, aby zapobiec panice bankowej.

– Potem nastąpiłoby parę dni wolnych od pracy, w czasie których banki i rynki finansowe byłyby zamknięte. W okresie przejściowym, zanim wprowadzono by nową walutę, ludzie mogliby dokonywać płatności elektronicznych albo małymi sumami zdenominowanych euro, do czasu, aż nowa waluta będzie dostępna.

Zdaniem Jonathana Loynesa nowa waluta zostałaby wymieniona w parytecie 1:1, ale w pewnym momencie trzeba będzie wprowadzić kontrolę kapitału, co spowodowałoby gwałtowną deprecjację nowej waluty. Ekonomiści prognozują, że nowa drachma straciłaby 70 proc. na wartości w stosunku do euro.

Tak się stało w czasie argentyńskiego kryzysu gospodarczego sprzed 10 laty, kiedy system bankowy znalazł się blisko upadku, a wycofywanie depozytów zostało zabronione. Wartość peso gwałtownie spadła, co doprowadziło do wysokiej inflacji.

Długotrwały proces

W maju agencja Reutera wskazywała na angielską największą na świecie komercyjną drukarnię pieniędzy De La Rue jako potencjalne miejsce produkcji nowych banknotów. Rob Hutchinson, jeden z dyrektorów drukarni, nie odniósł się do tych spekulacji. Wyjaśnił jednak, że proces drukowania pieniędzy jest czasochłonny i może potrwać kilka miesięcy, a w okresie przejściowym powszechnie praktykowano by handel wymienny.

– Trzeba wziąć pod uwagę, że przygotowanie specjalnego papieru do drukowania pieniędzy wymaga przedsięwzięcia środków bezpieczeństwa, zaprojektowania nowych banknotów. Trzeba wszystko skoordynować i dopiero wtedy można drukować. Nie można tego zrobić w ciągu jednej nocy – tłumaczy Hutchinson.

Zgadza się z tym Jason Manolopoulos, ekonomista i autor książki „Ohydny grecki dług". – Słyszałem, że taki proces może potrwać od trzech do sześciu miesięcy. Co zatem trzeba zrobić w procesie zmiany waluty?

– Jest dużo do zrobienia – mówi Julie Girard z banku centralnego Kanady, który pod koniec zeszłego roku wprowadził nowe banknoty wykonane z odpornych na wodę i ścieranie polimerów. Ważnymi kwestiami przy produkcji pieniędzy są materiały i technika utrudniająca życie fałszerzom. – Mamy zespół chemików, fizyków i inżynierów, których zadaniem jest zbadanie jakie rodzaje środków zabezpieczających przed fałszowaniem są dostępne – dodała. Następnie poddawane są ocenie i porównaniom, bo celem jest wyprodukowanie niedrogich, ale dobrze zabezpieczonych banknotów. Projekt nowych pieniędzy musi uwzględniać bankomaty i automaty sprzedające drobne towary.

– Spędziliśmy niemal dwa lata współpracując z firmami, które produkują maszyny przyjmujące lub wydające banknoty. Dzieliliśmy się spostrzeżeniami i wysyłaliśmy swoich konsultantów. Niektóre z maszyn po wprowadzeniu nowych pieniędzy musiały zostać wymienione, wyregulowane lub poprawione – przyznała Girard. Grecja nie będzie miała tyle czasu co Kanada, dlatego można uznać, że przygotowania do drukowania nowych pieniędzy musiały rozpocząć się w sekrecie kilka miesięcy temu.