Praca audytorów zapewnia lepszy sen członkom rad nadzorczych

Maciej Piołunowicz, dyrektor departamentu audytu wewnętrznego w Banku Gospodarstwa Krajowego, wiceprezes Instytutu Audytorów Wewnętrznych IIA Polska.

Publikacja: 30.04.2021 02:20

Praca audytorów zapewnia lepszy sen członkom rad nadzorczych

Foto: materiały prasowe

Współczesne firmy w dzisiejszych czasach muszą uważniej kontrolować procesy, zarządzać ryzykiem, optymalizować wykorzystanie zasobów. Mały błąd może kosztować wiele – prowadzić do nieprzewidzianych konsekwencji i strat, dlatego kontrola nad wszystkimi procesami zachodzącymi w firmie jest niezwykle istotna. Taką rolę pełni wewnętrzny audytor. W czym jeszcze może pomóc nowoczesnej organizacji?

Maciej Piołunowicz: Kiedyś audytor wewnętrzny był skupiony wyłącznie na skrupulatnym sprawdzaniu zgodności działania organizacji z procedurami. Te czasy zdecydowanie minęły, a rola audytorów wewnętrznych jest zupełnie inna. Zajmują się oni tematami, które kilkanaście lat temu były poza ich zasięgiem. Oceniają całe systemy kontroli, przyglądają się kulturze organizacji, patrzą na kwestie etyczne. Zadają pytania – i nie zadowalają się odpowiedziami, że coś działa tak samo od zawsze lub że wynika to z procedury. W ten sposób to audytorzy w organizacji stają się często promotorami zmian.

Zatem obecność audytu wewnętrznego w firmie będzie uzasadniona zarówno w sytuacji, gdy firma jest w kryzysie, jak i wtedy, gdy dobrze prosperuje?

Oczywiście. W sytuacjach skrajnych dobrze działający audyt może wykryć bardzo istotne słabości systemu kontroli w organizacji. Problemy, o których często nikt nie wie, a które mogą się skończyć dla całej organizacji nieprzewidzianymi konsekwencjami. Z drugiej strony, na co dzień, audyt wewnętrzny ocenia działanie systemu kontroli, sprawdza, czy organizacja działa bezpiecznie, efektywnie i właściwie, przy czym „właściwie" nie znaczy „zgodnie z procedurami". Już nie. Audytorzy oceniają, czy proces jest pod kontrolą, czy występują ryzyka, nad którymi nikt nie panuje, itp. Nawet gdy proces przebiega zgodnie z regulacjami, ale są problemy lub możliwości usprawnień, to rolą audytora jest podnieść rękę i głośno o tym mówić.

Jakie cechy powinien mieć dobry audytor?

Audytor musi umieć budować długoterminowe relacje ze swoimi klientami, oparte na profesjonalizmie i zaufaniu. Pamiętajmy, że audytor wewnętrzny pracuje wielokrotnie z tymi samymi ludźmi i ważne, żeby ta współpraca była dobra. Audytor musi umieć bronić własnego zdania, ale też słuchać i wspólnie z klientami wypracowywać działania naprawcze. Audytorzy wewnętrzni muszą łączyć dwie grupy cech. Z jednej strony jest to umiejętność logicznego myślenia, kojarzenia faktów, szybkich analiz, ale równie ważna – a może ważniejsza – jest druga strona, czyli umiejętności budowania relacji i komunikacji. Efektem każdego audytu jest raport. Można zrobić świetne badanie audytorskie, ale jeśli nie przełożymy tego na jasny, zwięzły i czytelny raport, to audyt będzie nieudany.

Audytorzy często mówią o niezależności. Czy to się nie kłóci z ideą współpracy?

Absolutnie nie, choć bywa to wyzwaniem. Idea niezależności i obiektywizmu to podstawa działania audytu. Audytorzy muszą mieć taką pozycję w organizacji, żeby mogli bez obaw pisać prawdę. Bardzo ważna jest po prostu odwaga w działaniu. Ale niezależność nie powinna oznaczać, że audytor nie czuje się częścią organizacji. Wszyscy mamy jeden cel, czyli dobro organizacji.

Jaki wpływ na ten zawód ma rozwijająca się technologia, czy można przypuszczać, że sztuczna inteligencja będzie w przyszłości zagrożeniem dla audytora?

Moim zdaniem to jest branża, której nie da się szybko zastąpić sztuczną inteligencją. Ocena systemu kontroli wewnętrznej w procesach to zadanie bardzo różnorodne, wymagające i ciekawe. Jednocześnie audytorzy muszą nadążać za zmianami. Jedne z najważniejszych w ostatnich latach to zmiany technologiczne. W świecie błyskawicznego rozwoju technologii audytorzy muszą nie tylko rozumieć zagrożenia z tym związane, aby móc oceniać właściwe ryzyka, ale też korzyści i potrafić wykorzystać technologię w swojej pracy. Jeszcze dziesięć lat temu audytorzy zawsze robili tzw. próbę dokumentów – kredytów czy przelewów. Dziś coraz częściej wykorzystują narzędzia do analizy danych, sprawdzają duże bazy danych, szukając odchyleń bądź nieprawidłowości. Z drugiej strony na przykład praca zdalna w okresie pandemii to dużo nowych ryzyk związanych z bezpieczeństwem systemów IT. Audytorzy muszą się szybko nauczyć je oceniać i badać.

Jaka przyszłość czeka audyt wewnętrzny?

Wraz ze wzrostem skomplikowania świata i organizacji popyt na audytorów, którzy rozumieją procesy, są w stanie je ocenić i postawić odpowiednią diagnozę, będzie rósł. To jest bardzo widoczne już dzisiaj. Ale wraz ze wzrostem popytu na audytorów będą też rosły oczekiwania wobec nich. Ich praca jest dużo trudniejsza niż kilkanaście lat temu i ten trend się nie zmieni. Na koniec dnia, i dziś, i w przyszłości, to praca audytorów zapewnia lepszy sen członkom rad nadzorczych i zarządów organizacji. A to jest bezcenne.

- Artykuł powstał w ramach dodatku promocyjno-informacyjnego "Doradca Firmy"

Współczesne firmy w dzisiejszych czasach muszą uważniej kontrolować procesy, zarządzać ryzykiem, optymalizować wykorzystanie zasobów. Mały błąd może kosztować wiele – prowadzić do nieprzewidzianych konsekwencji i strat, dlatego kontrola nad wszystkimi procesami zachodzącymi w firmie jest niezwykle istotna. Taką rolę pełni wewnętrzny audytor. W czym jeszcze może pomóc nowoczesnej organizacji?

Maciej Piołunowicz: Kiedyś audytor wewnętrzny był skupiony wyłącznie na skrupulatnym sprawdzaniu zgodności działania organizacji z procedurami. Te czasy zdecydowanie minęły, a rola audytorów wewnętrznych jest zupełnie inna. Zajmują się oni tematami, które kilkanaście lat temu były poza ich zasięgiem. Oceniają całe systemy kontroli, przyglądają się kulturze organizacji, patrzą na kwestie etyczne. Zadają pytania – i nie zadowalają się odpowiedziami, że coś działa tak samo od zawsze lub że wynika to z procedury. W ten sposób to audytorzy w organizacji stają się często promotorami zmian.

Pozostało 81% artykułu
Ekonomia
Chcemy spajać projektantów i biznes oraz świat nauki i kultury
Ekonomia
Stanisław Stasiura: Harris kontra Trump – pojedynek na protekcjonizm i deficyt budżetowy
Ekonomia
Rynek kryptowalut ożywił się przed wyborami w Stanach Zjednoczonych
Ekonomia
Technologie napędzają firmy
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Ekonomia
Od biznesu wymaga się odpowiedzialności