Wyjaśniamy: czy trzeba mieć zgodę na pokazywanie osób w relacji na żywo?

Podczas tzw. live streamów z miejsc publicznych należy pamiętać, że pokazywanie cudzego wizerunku jest regulowane zarówno w RODO, jak i prawie autorskim. Trzeba spełnić określone warunki, aby przetwarzanie wizerunku było legalne.

Publikacja: 02.01.2025 13:37

Wyjaśniamy: czy trzeba mieć zgodę na pokazywanie osób w relacji na żywo?

Foto: Matthew Hatcher/Bloomberg

Wielu twórców internetowych, czyli influencerów, prowadzi transmisje na żywo z miejsc publicznych – jak muzea, galerie handlowe itd. Prawdopodobieństwo „złapania” na takiej transmisji osób postronnych jest duże. O czym trzeba pamiętać, by robić to zgodnie z przepisami?

Przy ochronie wizerunku znaczenie ma nie tylko RODO, ale też prawo autorskie, a czasem też prasowe

Przede wszystkim, jak wskazuje adwokatka Patrycja Pacholczak z kancelarii Squire, należy odróżnić zezwolenie na przetwarzanie wizerunku w rozumieniu prawa autorskiego oraz podstawę przetwarzania wizerunku jako danej osobowej w oparciu o RODO. W tym drugim przypadku może być to nie tylko zgoda, ale też np. prawnie uzasadniony interes administratora czy nawet umowa. W pierwszym zaś podstawą jest zawsze zezwolenie osoby, której jest to wizerunek – może być udzielone w dowolnej formie, o ile jasno wskazuje m.in. określony sposób wykorzystania wizerunku.

Czytaj więcej

Jak stosować RODO do transmisji on-line

– Istotne jest dokładne ustalenie, w jaki sposób influencer będzie wykorzystywał wizerunki uczestników wydarzeń, jeżeli będzie je publikował w ramach streamu w internecie, to w zasadzie jedyną podstawą prawną do tego typu wykorzystania wizerunku jest zgoda – tłumaczy z kolei radca prawny Jakub Wezgraj z kancelarii ODOekspert. – Natomiast diabeł tkwi w szczegółach – a dokładnie w sposobie wyrażenia takiej zgody. Osobna kwestia to analiza, czy to, co konkretnie robi influencer, przypadkiem nie kwalifikuje się do szeroko pojętej działalności prasowej, bo w takim wypadku zastosowanie mogłaby mieć ustawa – Prawo prasowe i zasady publikacji wizerunków byłyby zgoła odmienne – dodaje.

Można sprzeciwić się publikacji swojego wizerunku, nawet jeśli wcześniej wyraziło się zgodę

Paweł Litwiński, adwokat z kancelarii Barta Litwiński, wskazuje, że zastosowanie znajdzie tu prawo autorskie, które dopuszcza publikowanie czyjegoś wizerunku jako „szczegółu większej całości”.

– Pokazywanie klientów w sklepach jako tła jest więc dopuszczalne bez ich zgody. Co do przetwarzania danych, to uważam, że zgody nie trzeba zbierać, gdyż influencer może się tu oprzeć na przesłance uzasadnionego interesu w przetwarzaniu tych danych. Musi jednak reagować na ewentualne sprzeciwy tych osób – wyjaśnia ekspert. – Taki sprzeciw trzeba uzasadnić. Np. gdy nagrany zostanie polityk czy inny celebryta, to ewentualny sprzeciw raczej na pewno nie będzie skuteczny. Natomiast sprzeciw pochodzący od kogoś, kto nie jest rozpoznawalny medialnie, pokazany w kłopotliwej dla niego sytuacji, powinien moim zdaniem być skuteczny – podkreśla.

Eksperci zwracają też uwagę, że aby taka zgoda była skuteczna, należy poinformować osobę, którą chcemy nagrać, w jakim celu ten wizerunek będzie wykorzystywany. Influencer musi też przekazać informacje o sobie jako administratorze danych, w tym podać dane kontaktowe. Warto jednak pamiętać, że dotyczy to tylko sytuacji, gdy na podstawie danego nagrania można zidentyfikować konkretną osobę. W innych przypadkach, gdy np. stoi ona tyłem albo jej wizerunek czy głos są zniekształcone, nie mamy do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych, zatem nie ma konieczności informowania o tym. Z kolei w przypadku np. sondy ulicznej, gdy w materiale wykorzystywane są nagrania konkretnych, choć przypadkowych osób – dla bezpieczeństwa twórca powinien zadbać o zebranie pisemnych zgód (które mogą być później cofnięte).

Dziś każdy może być influencerem – warto uważać, by nie naruszyć zasad RODO

Warto też pamiętać, że zasady te stosują się nie tylko do osób zarabiających na tego typu transmisjach, ale też do każdego z nas, kto postanowi udostępnić relacje na żywo (np. by pokazać, jak wielka jest kolejka w galerii handlowej). 

– Prowadzenie streamów na wyłącznie swój własny użytek (np. spontaniczny stream na Instagramie, Facebooku) wymaga stosowania reguł obowiązujących na danej platformie i wizerunku – tłumaczy Patrycja Pacholczak. – Nie rozróżniają one działania prywatnego od „komercyjnego”. RODO – pozornie – jest trochę bardziej wyrozumiałe. Nie ma zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez osoby fizyczne, które dokonują go w ramach czynności o „czysto osobistym lub domowym charakterze”. Niestety, w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej najczęściej wskazuje się, że publikowanie ogólnodostępnych treści w internecie, do których może dotrzeć nieograniczona liczba ludzi (np. na profilu publicznym danego użytkownika), nie skorzysta z omawianego wyłączenia (np. sprawa C-25/17 – Jehovan todistajat; C-101/01 – Lindqvist) – dodaje.

Oznacza to, że kryterium decydującym jest tu krąg odbiorców materiału. Jeśli jest on skierowany do zamkniętego kręgu odbiorców, np. do znajomych na FB, wyłączenie znajdzie zastosowanie. Jeśli jednak grono to będzie szerokie – możemy zostać uznani za administratora danych, z wszelkimi tego konsekwencjami.

Wielu twórców internetowych, czyli influencerów, prowadzi transmisje na żywo z miejsc publicznych – jak muzea, galerie handlowe itd. Prawdopodobieństwo „złapania” na takiej transmisji osób postronnych jest duże. O czym trzeba pamiętać, by robić to zgodnie z przepisami?

Przy ochronie wizerunku znaczenie ma nie tylko RODO, ale też prawo autorskie, a czasem też prasowe

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo w Polsce
Co dalej z pieniędzmi dla PiS? Minister finansów w prawnym potrzasku
Materiał Promocyjny
Jak przez ćwierć wieku zmieniał się rynek leasingu
Zawody prawnicze
E-Doręczenia. Od 1 stycznia nowy obowiązek dla adwokatów, radców i doradców
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 zaczną się później niż ostatnio. Terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Sam wniosek o rentę wdowią nie wystarczy. Bez tego jej nie otrzymasz
Materiał Promocyjny
5G – przepis na rozwój twojej firmy i miejscowości
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat 800 plus w styczniu 2025. Zmiany w harmonogramie
Materiał Promocyjny
Nowości dla przedsiębiorców w aplikacji PeoPay