Brytyjscy analitycy wykorzystali dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, by ocenić globalną skalę unikania opodatkowania. Tegoroczny raport „The State of Tax Justice 2021” wskazuje na wzrost strat budżetowych państw o 60 mld dol. względem 2020 r. Najwięcej strat generują międzynarodowe korporacje: aż 312 mld dolarów. Pozostałe 171 mld jest wynikiem uchylania się od podatków przez zamożne osoby prywatne. Patrząc na wartości bezwzględne, najwięcej tracą państwa rozwinięte: międzynarodowe korporacje generują aż 276 mld dol. strat podatkowych w tych krajach. Sytuacja relatywna wygląda inaczej: państwa biedne tracą 4,2 proc., a rozwinięte 2,8 proc. swoich budżetów rocznie. Na niekorzyść gospodarek rozwiniętych wypada także zestawienie odpowiedzialności: za spowodowanie 99,4 proc. strat budżetowych wynikających z międzynarodowego unikania opodatkowania oskarżono państwa rozwinięte.
tyle traci Polska
na międzynarodowym unikaniu podatków
Uszczerbek fiskalny Polski nie okazał się relatywnie wysoki. Wg raportu, Skarb Państwa traci każdego roku ok. 11,5 mld złotych, czyli 2,4 proc. obecnych przychodów budżetu. Za największe cele odpływu pieniędzy z Polski wskazano Luksemburg, Holandię i Cypr.
Raport nie analizuje jednak strat wynikających z wewnętrznej szarej strefy. Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych szacuje rozmiar szarej strefy w Polsce na 18,3 proc. PKB. Wliczając szarą strefę, całkowite straty podatkowe są o wiele wyższe od tych przedstawionych w badaniach Tax Justice Network.
Liderem w ułatwianiu unikania podatków pozostaje Wielka Brytania i jej terytoria zamorskie. Jest to możliwe dzięki sieci powiązań londyńskiego City z brytyjskimi posiadłościami terytorialnymi, jak np. Kajmany czy Bermudy. Brytyjscy badacze wskazują, że ta tzw. „pajęcza sieć” powiązań prawnych i finansowych brytyjskich terytoriów generuje 39,2 proc. globalnych strat w podatkach. Poza Brytyjczykami, kluczową rolę odgrywają państwa kontynentu: Holandia, Luksemburg i Szwajcaria. Wraz z Wielką Brytanią są odpowiedzialne za ok. 55 proc. strat wynikających z międzynarodowego unikania opodatkowania.
