Antysemicki problem w Polsce

Poziom uprzedzeń wobec Żydów jest wciąż wysoki w Polsce – piszą eksperci z USA.

Aktualizacja: 23.04.2021 06:05 Publikacja: 21.04.2021 19:57

85 proc. Żydów uważa, że antysemityzm w Polsce to duży problem

85 proc. Żydów uważa, że antysemityzm w Polsce to duży problem

Foto: Rzeczpospolit/ Piotr Guzik

Polscy Żydzi nie czują się bezpiecznie, a zdaniem 85 proc. z nich antysemityzm to „dość duży" lub „bardzo duży problem" – takie stwierdzenia znalazły się w najnowszym raporcie Komisji Stanów Zjednoczonych na temat antysemityzmu w Europie. Komisja jest federalnym ciałem, którego członków wybierają amerykański prezydent i kongresmani, a w swoim najnowszym raporcie analizuje sytuację w 11 europejskich krajach najważniejszych dla diaspory żydowskiej.

Szczególny moment

Prof. Rafał Pankowski z „Nigdy Więcej", stowarzyszenia antyrasistowskiego, o którego pracach wspomina raport, twierdzi, że opracowanie jest szczególnie ważne, bo ukazało się na starcie administracji prezydenta Joe Bidena. – Nowa administracja wyraźnie przewartościowała politykę, a tematy takie, jak prawa mniejszości oraz walka z antysemityzmem i rasizmem, stają się ponownie ważnymi tematami w amerykańskim dyskursie publicznym – mówi.

Jak Amerykanie oceniają poziom antysemityzmu w Polsce? „Żydowskich przywódców niepokoi obecność w przestrzeni publicznej retoryki antysemickiej, którą posługują się m.in. skrajnie prawicowe postaci polityki i mediów. Ostatnie debaty o Holokauście, historii i restytucji dotknęły drażliwych kwestii politycznych i uwolniły bezprecedensowe komentarze antysemickie" – piszą Amerykanie na wstępie do rozdziału dotyczącego Polski.

Później dodają, że wciąż aktualny jest list otwarty społeczności żydowskiej z 2018 roku, wystosowany tuż po głośnej nowelizacji ustawy o IPN. Głosił m.in., że polscy Żydzi „nie czują się dziś w Polsce bezpieczni", a „mowa nienawiści wylewa się z internetu i rozpycha się w przestrzeni publicznej".

Amerykanie posługują się też statystykami. Podają wyniki badania unijnej Agencji Praw Podstawowych z 2018 roku, z których wynika, że 32 proc. polskich Żydów doświadczyło przynajmniej jednego zachowania o podłożu antysemickim w okresie roku, 50 proc. z nich obawia się, że może to spotkać ich rodzinę i przyjaciół, a 42 proc. rozważało emigrację. Autorzy amerykańskiego raportu przypominają w dodatku, że Polska wypada gorzej niż średnia dla Europy Wschodniej w dotyczących antysemityzmu wskaźnikach Ligi Przeciw Zniesławieniom.

Surowo o Niemcach

Ocena dotycząca Polski może nie wydawać się jednak aż taka zła w zestawieniu z tym, co autorzy raportu piszą o antysemityzmie w innych europejskich krajach. „Liderzy społeczności żydowskiej są szczególnie zaniepokojeni wzrostem liczby incydentów antysemickich i mowy nienawiści" – brzmi fragment rozdziału dotyczący Niemiec. „Trwały i nadrzędny niepokój związany jest z atakami terrorystycznymi radykalnego islamu na instytucje żydowskie" – głosi fragment dotyczący Francji. Z kolei odnośnie do Węgier autorzy raportu informują o tym, że do podręczników szkolnych trafiają postaci historyczne obciążone antysemityzmem.

– Raport wskazuje wyraźnie, że antysemityzm jest problemem ponadnarodowym, występuje w wielu krajach, ale też świadczy o tym, że niestety właśnie w Polsce mamy często do czynienia z zaskakującym przyzwoleniem na zachowania antysemickie – mówi prof. Pankowski. I dodaje, że to smutny paradoks, zważywszy na to, że to właśnie w Polsce niemieccy naziści zrealizowali Holokaust.

To nie pierwszy raz, gdy Amerykanie wytykają nam niechęć wobec Żydów. Jak pisaliśmy przed rokiem, anytysemityzm w Polsce został zaakcentowany w raporcie o przestrzeganiu wolności religijnej na świecie w 2019 roku, przygotowanym przez amerykański Departament Stanu. Wynikało z niego, że „poziom antysemityzmu pozostaje relatywnie wysoki, szczególnie w internecie", a „przywódcy partii rządzącej" wydawali niedelikatne oświadczenia.

Bez zawstydzenia

Konkluzjami Amerykanów nie jest zaskoczony prof. Michał Bilewicz z Centrum Badań nad Uprzedzeniami UW. – Z naszych badań wynika, że odsetek osób o przekonaniach antysemickich się nie zmienia. Zmienia się za to ekspresja antysemityzmu. Ci, którzy mają takie poglądy, są nimi mniej zawstydzeni, czemu sprzyjają media społecznościowe – mówi.

Polscy Żydzi nie czują się bezpiecznie, a zdaniem 85 proc. z nich antysemityzm to „dość duży" lub „bardzo duży problem" – takie stwierdzenia znalazły się w najnowszym raporcie Komisji Stanów Zjednoczonych na temat antysemityzmu w Europie. Komisja jest federalnym ciałem, którego członków wybierają amerykański prezydent i kongresmani, a w swoim najnowszym raporcie analizuje sytuację w 11 europejskich krajach najważniejszych dla diaspory żydowskiej.

Szczególny moment

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Społeczeństwo
Sondaż: Czy Ukraina powinna móc atakować cele w głębi Rosji zachodnią bronią? Jednoznaczna opinia Polaków
Społeczeństwo
Kwestowanie na Starych Powązkach to niematerialne dziedzictwo
Społeczeństwo
Niemieckie archiwum oddaje rzeczy osobiste ofiar nazistów
Społeczeństwo
Pilnie potrzebna pomoc dla Ośrodka KARTA. Bez tego może nie przetrwać
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Społeczeństwo
Wielkopolska: Na terenie prywatnej posesji znaleziono radioaktywne odpady
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki